Słownik pojęć

Kara umowna została uregulowana w art. 483 i następnych ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”). Jest ona swoistego rodzaju zryczałtowanym odszkodowaniem za nienależyte wykonanie umownego zobowiązania niepieniężnego i jeżeli strony nie postanowiły inaczej, zastępuje odszkodowanie.

Obejmuje niezbędny zbiór czynności podejmowanych w toku zarządzania osobą/osobami (zespołem) lub procesem realizacyjnym przy użyciu środków materialno-technicznych czy też informatycznych. 

Patrz niedozwolone postanowienia umowne.

Klauzule niedozwolone (inaczej abuzywne) to postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy.

Nazwa komandytariusz pochodzi od włoskiego słowa commendatore, oznacza wspólnika w spółce komandytowej, ponoszącego odpowiedzialność za zobowiązania spółki lecz tylko do wysokości sumy komandytowej (wartość pieniężna określona w umowie spółki (forma aktu notarialnego), która została zarejestrowana).

Nazwa komplementariusz pochodzi od łacińskiego słowa complementarius z complementum co oznacza uzupełnienie.

Konkurencja jest procesem rynkowym, w których podmioty obecne na rynku prowadzą działania w celu zawierania transakcji. Obejmuje wszystkie bieżące i potencjalne kontroferty i substytuty, które nabywca może brać pod uwagę.

Konkurencja monopolistyczna to pojęcie złożone w sensie językowym i definicyjnym. Oznacza ono, że podmioty działające w pewnym teoretycznym założeniu rynku funkcjonują na nim konkurując przy jednoczesnym istnieniu elementów monopolu. 

Typ konkurencji, w której znaczna liczba sprzedawców konkuruje, oferując podobne produkty, żaden nie wywiera większego wpływu na sytuację rynkową, przy biernej postawie państwa, nie zakłócającego samoczynnych procesów rynkowych własnymi działaniami lub ograniczeniami na inne podmioty gospodarcze.

Zgodnie z  art. 22 ¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny, „konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą bądź zawodową”.

Zawieranie kontraktów przez uczestników obrotu stanowi podstawę funkcjonowania rynku. Dotyczy to umów nazwanych oraz innych umów, które wykształciły się dzięki zasadzie swobody umów z art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Zawieranie kontraktów przez uczestników obrotu stanowi podstawę funkcjonowania rynku. Dotyczy to umów nazwanych oraz innych umów, które wykształciły się dzięki zasadzie swobody umów z art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.

Transakcje terminowe podlegają podziałowi na dwa podstawowe typy: warunkowe i bezwarunkowe. Do tych pierwszych zalicza się np. kontrakty forward i kontrakty futures, zaś do drugich opcje. Występuje także inny podział: na transakcje rzeczywiste i nierzeczywiste.

Kontrakty terminowe są rodzajem instrumentów pochodnych. Ich głównym zadaniem jest transfer ryzyka, nie zaś kapitału. Wartość instrumentu pochodnego jest uzależniona od wartości instrumentu bazowego. Instrumentem bazowym z kolei są aktywa: akcje, obligacje, waluty, indeksy giełdowe czy określone surowce i towary. 

Kontrakty opcyjne są pochodnymi instrumentami finansowymi (rodzajem transakcji), uprawniającymi do zbycia lub nabycia określonego aktywa w określonej cenie i w określonym terminie lub przed jego nadejściem. Z ich wykorzystaniem obrotowi podlegają aktywa będące instrumentami bazowymi: akcje, obligacje, waluty czy nawet indeksy giełdowe.

Pojęcie koordynacji ma dwa niezależne znaczenia. Pierwsze z nich jest funkcją zarządzania, drugie z kolei odnosi się do pobierania świadczeń z ubezpieczenia społecznego w różnych krajach.

Prowadzenie działalności gospodarczej, co do zasady, jest uzasadnione chęcią uzyskiwania zysków. Przedsiębiorcy dążą do tego wdrażając nowoczesne technologie, redukując koszty czy poprzez inną reorganizację przedsiębiorstwa. 

Pomimo, iż pojęcie „kosztów” używane jest powszechnie wśród przedsiębiorców (i nie tylko) zarówno w ujęciu profesjonalnego obrotu, jak i poza nim, należy pamiętać, że w zależności od kontekstu występują różne typy, kategorie a nawet podkategorie tzw. „kosztów”.

Pojęcie kosztów kwalifikowanych jest stosowane w kilku znaczeniach. Co do zasady wszystkie koszty kwalifikowane będą stanowiły zarówno koszty uzyskana przychodów, jak i koszty różnego typu projektów i prac badawczych, naukowych, badawczo-rozwojowych. 

Koszty ogólnego zarządu to zgodnie z art. 28 ust 3 ustawy o rachunkowości koszty ogólne i administracyjno-gospodarcze niestanowiące kosztów wytworzenia produktu.

Koszty podatkowe zostały wprost wskazane we właściwych przepisach. Są to koszty uzyskania przychodów, mogące być kosztem podatkowym.

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z ponoszeniem różnego rodzaju nakładów.

Przestępstwa skierowane przeciwko mieniu, przewidziane w przepisach rozdziału 35 Kodeksu Karnego.

Rejestr przedsiębiorców, czyli rejestr prowadzony przez Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) – składa się z rejestru przedsiębiorców, ale także rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz rejestru dłużników niewypłacalnych.

Kultura w przedsiębiorstwie stanowi całkowitą prezentację firmy. Wchodzi w nią zachowanie pracowników w określonych sytuacjach oraz ogólny wizerunek firmy.

Jest jako zastępca prawny ustanawiany, gdy osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z powodu braku powołanych do tego organów. Brak ten zachodzi nie tylko w sytuacji, gdy organu w ogóle nie ma, ale także wtedy gdy jest on niepełny.

Według definicji legalnej zamieszczonej w kodeksie pracy, pracownikiem zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy może być:

• pracownik kierujący jednoosobowo zakładem pracy i jego zastępcy;
• pracownicy wchodzący w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy;
• główni księgowi.

Konosament jest pojęciem wykorzystywanym w obrocie handlowym. Jest to morski list przewozowy (z ang. Bill of lading), będący świadectwem, które potwierdza odbiór oznakowanej przesyłki i załadowanie jej na statek, oraz zobowiązuje przewożącego ją przewoźnika do wydania we właściwym porcie. Został uregulowany w ustawie z dnia 18 września 2001 roku Kodeks morski.

Kabotaż jest pojęciem o pochodzeniu związanym z historią handlu morskiego i przewozem towarów. Współcześnie odnosi się je do szerzej rozumianego transportu. 

Kapitał zapasowy to część kapitału własnego, która obok kapitału zakładowego stanowi zabezpieczenie dla spółki na pokrycie strat, w razie ich ewentualnego wystąpienia. Kapitał zapasowy jest tworzony zazwyczaj w spółkach akcyjnych, komandytowo-akcyjnych oraz spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Kapitałem zakładowym (inaczej podstawowym, założycielskim) nazywamy wkład wniesiony przez wspólników/akcjonariuszy w momencie zawiązywania spółki. Jest on reprezentowany przez emitowane w spółce udziały oraz pokrywany jest z wkładów lub ceny wnoszonej za te udział przez wspólników. 

Klauzula arbitrażowa (zapis na sąd polubowny)

Klauzula możliwa do zastosowania przez strony w umowie bądź jako oddzielna umowa dotycząca tylko zapisu na sąd polubowny. Klauzula arbitrażowa nazywana jest także zapisem na sąd polubowny.

Zawierając umowę, jej strony obawiając się, że w przypadku uznania jej postanowień za nieważne, sprzeczne z ustawą, mające na celu obejście przepisów prawa bądź sprzeczne z zasadami współżycia społecznego mogą zastosować tzw. klauzulę salwatoryjną.

Strony zawierając umowę, mogą zawrzeć w niej tzw. klauzulę waloryzacyjną.

Strony zawierając umowę, mogą zawrzeć w niej tzw. klauzulę poufności, możliwe jest także zawarcie całej dodatkowej umowy w tym zakresie, nazywaną umową o zachowaniu poufności. 

Strony zawierając umowę, mogą zawrzeć w niej tzw. klauzulę zakazu konkurencji, możliwe jest także zawarcie całej dodatkowej umowy w tym zakresie, nazywaną umową o zakazie konkurencji. 

Kierowanie to w języku polskim to synonim słowa sterowanie. Intencją kierującego jest postępowanie przez kierowanych zgodnie z jego wolą, celem. Przedmiotem kierowania mogą być zarówno osoby jak i rzeczy.

Umowa komisu obowiązująca w polskim prawie ma swoje źródło w prawie rzymskim. Przejęcie rozwiązań wypracowanych przez starożytnych Rzymian nosi nazwę tzw. recepcji prawa rzymskiego. 

Klauzula wykonalności to urzędowy akt sądu, który stwierdza że dany dokument jest tytułem wykonawczym, wskutek czego wszelkie urzędy lub osoby, których może dotyczyć, obowiązane są podporządkować mu się i udzielić pomocy przy jego realizacji.

Księgi wieczyste są urzędowymi, publicznymi rejestrami nieruchomości, prowadzonymi dla ustalenia aktualnego stanu prawnego tych nieruchomości, a więc nieruchomości gruntowych, budynkowych oraz lokalowych. 

Definicja komornika sądowego została określona w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych – zwanej dalej „u.o.k.s.”. Zgodnie z treścią ww. przepisu komornik sądowy jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym. Oznacza to, że każdy komornik podlega nadzorowi prezesa sądu rejonowego, przy którym działa.

Krajowy Rejestr Zadłużonych („KRZ”) to rejestr prowadzony na podstawie ustawy z dnia 6.12.2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Zastępuje on Rejestr Dłużników Niewypłacalnych prowadzony na podstawie przepisów ustawy z dnia 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym jak również Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości, który de facto nigdy nie powstał.

Karta podatkowa jest to uproszczona metoda wymiaru i poboru należności podatkowych bez ustalania konkretnej podstawy wymiaru podatku, uwzględniająca rodzaj wykonywanej działalności zarobkowej i określone kryteria (liczbę mieszkańców miejscowości, w której jest prowadzona czy liczbę zatrudnionych osób).

Karta podatkowa jest touproszczona metoda wymiaru i poboru należności podatkowych bez ustalania konkretnej podstawy wymiaru podatku, uwzględniająca rodzaj wykonywanej działalności zarobkowej i określone kryteria (liczbę mieszkańców miejscowości, w której jest prowadzona czy liczbę zatrudnionych osób). 

Koncesja jest aktem administracyjnym wydawanym przez organ koncesyjny. Upoważnia koncesjonariusza do prowadzenia ściśle określonej działalności gospodarczej. 

Księga udziałów jest dokumentem wewnętrznym spółki, będącym odwzorowaniem aktualnych stosunków spółki. Może mieć formę dokumentu pisemnego lub zapisu elektronicznego. Dotyczy ona przede wszystkim osób wspólników, jak i osób uprawnionych z obciążonych udziałów.

Policjant dokonuje kontroli osobistej w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby kontrolowanej oraz w zakresie niezbędnym w danych okolicznościach do zrealizowania celu dokonywanej kontroli.