Słownik pojęć

Zawarcie małżeństwa implikuje doniosłe skutki, także w zakresie majątkowym. Na mocy art. 31 §1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej jako: „k.r.i.o.”), po zawarciu małżeństwa powstaje ustawowa wspólność majątkowa.

Pojęcie prawne w kodeksie spółek handlowych dotyczące spółek osobowych. Przepisy Kodeksu spółek handlowych  nie zawierają ustawowej definicji udziału kapitałowego. W doktrynie przyjmuje się, że jest to określona wartość księgowa wyrażona w pieniądzu i zapisana na koncie wspólnika w księgach handlowych, stanowiąca podstawę do określenia praw lub obowiązków wspólnika określonych ustawą lub umową spółki.

Zgodnie z art., 353 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „k.c.”) zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel ma prawo do żądania spełnienia świadczenia przez dłużnika, a dłużnik ma obowiązek spełnienia go.

Zgodnie z  zasadą swobody umów z art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „k.c.”) dłużnik może po uzgodnieniu z wierzycielem dokonać modyfikacji umówionego świadczenia i w jego miejsce wykonać inne.

Zgodnie z art. 22 §1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej również jako: „k.p.”: „przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem”. Pracownikiem zaś na podstawie art. 2 tej samej ustawy jest osoba będąca zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania albo spółdzielczej umowy o pracę.

Niezwykle ważne znaczenie dla obrotu prawnego w ramach prawa prywatnego ma zasada swobody umów wyrażona w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: „strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego”. Przepisy ustawowe jako lex specialis mogą ją modyfikować w ramach właściwych stosunków prawnych. Tak też jest w przypadku umów zawieranych na odległość.

Umowa zawierana na odległość została zdefiniowana w ustawie z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta. Jej istotną cechą jest to, że może zostać zawarta wyłącznie pomiędzy konsumentem, a przedsiębiorcą, zawierającym umowę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Utwór jako termin prawniczy posiada definicję legalną w ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 1 ust. 1 powołanej ustawy utwór jako każdy przejaw twórczej działalności człowieka, jeśli ma indywidualny charakter, jest ustalony w jakiejkolwiek postaci bez znaczenia na jego wartość, przeznaczenie i sposób wyrażania jest przedmiotem prawa autorskiego. Początek funkcjonowania utworu jako przedmiotu prawa autorskiego rozpoczyna się od chwili jego ustalenia, niezależnie od tego czy jest on ukończony. Twórcy utworu przysługuje ochrona i nie musi w tym przedmiocie czynić zadość żadnym formalnościom. W niniejszej definicji zamiennie będą stosowane określenia: „utwór” i „dzieło”.

Istotą użyczenia jest nieodpłatne korzystanie z rzeczy cudzej. Użyczenie wynika z umowy, na mocy której użyczający zobowiązuje się lub zezwala biorącemu na bezpłatne używanie (czyli korzystanie zgodnie z przeznaczeniem) rzeczy użyczonej przez czas jej trwania. Użyczenie jest instytucją prawa cywilnego unormowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej również jako: „Ustawa”). Ustawa nie uzależnia możliwości oddania rzeczy do używania od legitymowania się tytułem własności.

Do ograniczonych praw rzeczowych (iura in re aliena) zalicza się: służebność, hipotekę, zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu i użytkowanie. Istotą tych praw na rzeczy cudzej jest istnienie ustawowego katalogu praw przysługujących podmiotowi uprawnionemu względem rzeczy. Co do zasady ich przedmiotem są rzeczy, w niektórych przypadkach prawa. Jako prawa rzeczowe są skuteczne wobec wszystkich (erga omnes).

Używanie jest pojęciem znanym ustawom, ale nie jest ono osobną instytucją jak np. użytkowanie. Z perspektywy prawa cywilnego należy przez nie rozumieć korzystanie z danej rzeczy. To korzystanie powinno mieć miejsce z poszanowaniem przeznaczenia rzeczy i zgodnie z jej naturą. Używanie znajduje swoje źródło w posiadaniu pewnego przedmiotu.

Bezpłatne używanie jest stanem quasi-prawnym lub stanem faktycznym związanym z nieodpłatnym korzystaniem z rzeczy bez pobierania z niej pożytków. Nie jest ma ono definicji legalnej, choć akty prawne odwołują się do niego np. w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny, dotyczących najmu.

Umorzenie udziałów prowadzi do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich udziałów w spółce z o.o. Zgodnie z art. 199 §1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej również jako: „k.s.h.”) udział podlega umorzeniu jeśli zezwala na to umowa spółki i wyłącznie po wpisie spółki do rejestru. Przyczyną umorzenia udziałów może być chęć wypłaty określonych kwot wspólnikom, którzy nie mogą zbyć udziału, albo też kwoty z tytułu zbycia są zbyt niskie, rezygnacja wspólnika z członkostwa w spółce, zastosowanie sankcji za czynności określone w umowie spółki, wypłata zysku - gdy spółka prowadziła działalność ze stratą, itp. [1]

Ugoda została zdefiniowana w art. 917 Kodeksu cywilnego (dalej jako „k.c.”), zgodnie z którym przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zgodnie z Ordynacją podatkową ulgami podatkowymi (inaczej: ulgami w spłacie zobowiązań podatkowych) określa się przewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku, z wyjątkiem obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, oraz innych odliczeń stanowiących element konstrukcji tego podatku.

Urlop wychowawczy jest jednym z urlopów związanych z rodzicielstwem i przysługuje pracownikowi, który jest zatrudniony przez okres co najmniej 6 miesięcy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Do sześciomiesięcznego terminu wlicza się także okres zatrudnienia u innych pracodawców.

Upadłość jest procedurą wszczynaną i prowadzoną w sytuacji, gdy dłużnik staje się niewypłacalny. Postępowanie upadłościowe wszczyna się na wniosek dłużnika lub jego wierzycieli. Rozpoczyna się się ono od ogłoszenia upadłości przez sąd w formie postanowienia. Postępowanie upadłościowe jest prowadzone w celu zaspokojenia należności wierzycieli w jak najszerszym zakresie. Organem prowadzącym jest syndyk, który zarządza majątkiem dłużnika, realizując w ten sposób cel postępowania upadłościowego.

Przepisy ustawy z dnia z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują możliwość skorzystania przez podatników z tzw. ulg podatkowych. 

Ugoda administracyjna została uregulowana w rozdziale 8 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku, kodeks postępowania administracyjnego (dalej jako „k.p.a.”) i stanowi formę polubownego rozwiązania sporu oraz alternatywną formę załatwienia sprawy administracyjnej. 

Użytkowanie wieczyste stanowi jedno z trzech rodzajów praw rzeczowych (obok prawa własności oraz ograniczonego prawa rzeczowego).