Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	K
Kara umowna	Kara umowna została uregulowana w art. 483 i następnych ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”). Jest ona swoistego rodzaju zryczałtowanym odszkodowaniem za nienależyte wykonanie umownego zobowiązania niepieniężnego i jeżeli strony nie postanowiły inaczej, zastępuje odszkodowanie. „Swoistość” tego odszkodowana polega na jego uprzednim skonkretyzowaniu co do wartości pieniężnej. Strony bowiem, przy zawarciu umowy określają z góry karę umowną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika i kara ta ma na celu rekompensatę negatywnych konsekwencji spowodowanych niewykonaniem albo nienależytym wykonaniem zobowiązania. Nienależyte wykonanie zobowiązania obejmuje zaś zachowanie terminu, miejsca i sposobu czy też jakości świadczenia. Kara umowna może zostać zastrzeżona na wypadek niewykonania zobowiązania, nienależytego wykonania zobowiązania w ogólności, a także konkretnych wskazanych w umowie uchybień w zakresie sposobu wykonania zobowiązania. Do kwestii tej odniósł się Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 28 maja 2014 r. sygn. I ACa 224/14: „określenie rodzaju naruszenia zobowiązania może nastąpić więc przez wskazanie na „niewykonanie" lub „nienależyte wykonanie zobowiązania" albo przez precyzyjny opis konkretnych przykładów niespełnienia świadczenia lub jego spełnienia nienależytego. Oznaczenia naruszeń implikujących zapłatę kary umownej mogą być różne - od wskazania zwłoki dłużnika, aż po enumeratywne wyliczenie konkretnych uchybień w zakresie wykonania zobowiązania, np. braki ilościowe lub jakościowe przedmiotu świadczenia. Dopuszczalne jest również zastrzeżenie kary umownej, która będzie się należeć wierzycielowi w razie „poważnego" lub „rażącego" naruszenia zobowiązania”. Jeżeli strony inaczej nie postanowią, obowiązek zapłaty karu i jej wysokość będzie niezależna od skonkretyzowanej przyszłej szkody majątkowej wierzyciela, w tym znaczeniu, że na uprawnionym do żądania jej zapłaty, spoczywać będzie jedynie obowiązek wykazania przesłanek istnienia możliwości naliczenia kary umownej. Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 483 § 1 k.c. niedopuszczalne jest zastrzeżenia kary umownej co do zobowiązania pieniężnego. Zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.), a co za tym idzie przesłanki obowiązku zapłaty kary umownej ocenia się przez pryzmat ogólnych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej. Przyjmuje się wobec dłużnika domniemanie winy za zobowiązanie niewykonane lub wykonane nienależycie. Od odpowiedzialności tej może się uwolnić, jeżeli wykaże, że uchybienie nastąpiło z przyczyn od niego niezależny – za które nie ponosi odpowiedzialności. Karę umowną dopuszczają przedstawione wyżej przepisy Kodeksu cywilnego, należy jednak też wiązać ją z zasadą swobody umów, przewidzianej w art. 353¹k.c. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.). Źródła: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 maja 2014 r. sygn. I ACa 224/14 Zobacz także: Odszkodowanie Zadośćuczynienie

Kara umowna

Kara umowna została uregulowana w art. 483 i następnych ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”). Jest ona swoistego rodzaju zryczałtowanym odszkodowaniem za nienależyte wykonanie umownego zobowiązania niepieniężnego i jeżeli strony nie postanowiły inaczej, zastępuje odszkodowanie. „Swoistość” tego odszkodowana polega na jego uprzednim skonkretyzowaniu co do wartości pieniężnej. Strony bowiem, przy zawarciu umowy określają z góry karę umowną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika i kara ta ma na celu rekompensatę negatywnych konsekwencji spowodowanych niewykonaniem albo nienależytym wykonaniem zobowiązania. Nienależyte wykonanie zobowiązania obejmuje zaś zachowanie terminu, miejsca i sposobu czy też jakości świadczenia. Kara umowna może zostać zastrzeżona na wypadek niewykonania zobowiązania, nienależytego wykonania zobowiązania w ogólności, a także konkretnych wskazanych w umowie uchybień w zakresie sposobu wykonania zobowiązania. Do kwestii tej odniósł się Sąd Apelacyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 28 maja 2014 r. sygn. I ACa 224/14: „określenie rodzaju naruszenia zobowiązania może nastąpić więc przez wskazanie na „niewykonanie" lub „nienależyte wykonanie zobowiązania" albo przez precyzyjny opis konkretnych przykładów niespełnienia świadczenia lub jego spełnienia nienależytego. Oznaczenia naruszeń implikujących zapłatę kary umownej mogą być różne - od wskazania zwłoki dłużnika, aż po enumeratywne wyliczenie konkretnych uchybień w zakresie wykonania zobowiązania, np. braki ilościowe lub jakościowe przedmiotu świadczenia. Dopuszczalne jest również zastrzeżenie kary umownej, która będzie się należeć wierzycielowi w razie „poważnego" lub „rażącego" naruszenia zobowiązania”.

Jeżeli strony inaczej nie postanowią, obowiązek zapłaty karu i jej wysokość będzie niezależna od skonkretyzowanej przyszłej szkody majątkowej wierzyciela, w tym znaczeniu, że na uprawnionym do żądania jej zapłaty, spoczywać będzie jedynie obowiązek wykazania przesłanek istnienia możliwości naliczenia kary umownej. Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 483 § 1 k.c. niedopuszczalne jest zastrzeżenia kary umownej co do zobowiązania pieniężnego.

Zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się z zakresem odpowiedzialności dłużnika za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (art. 471 k.c.), a co za tym idzie przesłanki obowiązku zapłaty kary umownej ocenia się przez pryzmat ogólnych przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej. Przyjmuje się wobec dłużnika domniemanie winy za zobowiązanie niewykonane lub wykonane nienależycie. Od odpowiedzialności tej może się uwolnić, jeżeli wykaże, że uchybienie nastąpiło z przyczyn od niego niezależny – za które nie ponosi odpowiedzialności. Karę umowną dopuszczają przedstawione wyżej przepisy Kodeksu cywilnego, należy jednak też wiązać ją z zasadą swobody umów, przewidzianej w art. 353¹k.c.

Podstawa prawna: