Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  K

Kontrakty opcyjne

Kontrakty opcyjne są pochodnymi instrumentami finansowymi (rodzajem transakcji), uprawniającymi do zbycia lub nabycia określonego aktywa w określonej cenie i w określonym terminie lub przed jego nadejściem. Z ich wykorzystaniem obrotowi podlegają aktywa będące instrumentami bazowymi: akcje, obligacje, waluty czy nawet indeksy giełdowe.

Wskazuje się również, że mają one charakter umowy konsensualnej i odpłatnej.,  Jedna ze stron zobowiązuje się - za ewentualnym wynagrodzeniem (nazywanym upustem lub dyskontem) do zawarcia w przyszłości ( wraz z upływem ustalonego terminu lub w określonej dacie) umowy kupna lub sprzedaży określonego produktu po ustalonej cenie. Od strony cywilnoprawnej są to umowy przedwstępne jednostronnie zobowiązujące. W niektórych krajach na potrzeby kontraktów opcyjnych wystawiane są papiery wartościowe inkorporujące zobowiązania do zawarcia umowy i podlegają obrotowi giełdowemu. 

W polskich warunkach do umów opcyjnych można stosować odpowiednio przepisy o umowach przedwstępnych (art. 389-390 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny). 

Najprościej rzecz ujmując w kontrakcie opcyjnym, posiadacz opcji ma prawo do zrealizowania umowy lub do otrzymania zapłaty, a ich sprzedawca (względnie wystawca) zobowiązuje się do udziale w tej transakcji lub wypłacenia posiadaczowi opcji odpowiedniej kwoty. 

Wyróżnia się dwa zasadnicze typy opcji:

a)     Opcja call - opcja kupna dająca uprawnionemu z opcji prawo żądania w przyszłości sprzedaży określonych aktywów po określonej cenie.

b)    Opcja put - opcja sprzedaży dająca prawo żądania nabycia od żądającego (sprzedawcy) określonych aktywów po określonej cenie.
Każda z nich może występować jako

  • Opcja tzw. europejska - posiadacz opcji może żądać jej realizacji tylko w chwili wygaśnięcia,
  • Opcja tzw. amerykańska - posiadacz opcji może żądać jej realizacji w dowolnej chwili od momentu nabycia uprawnienia do jej terminu wygaśnięcia.

Przyjmuje się, że opcja ma charakter uprawnienia. Realizowane jest ono przez nabywcę opcji wobec wystawcy opcji. Wyraża się poprzez:

  • prawo żądania dostawy instrumentu bazowego w ustalonym terminie i po ustalonej cenie wykonania,
  • możliwość żądania przyjęcia dostawy instrumentu bazowego w określonym terminie i po ustalonej cenie,
  • możliwość żądania zapłaty innej kwoty – różnicy pomiędzy ceną rynkową, a ceną wykonania instrumentu bazowego, w ustalonym terminie,
  • możliwość żądania zapłaty różnicy pomiędzy ceną wykonania, a rynkową ceną instrumentu bazowego w ustalonym terminie.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: