Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	U
Upadłość konsumencka	Upadłość konsumencka stanowi odrębne postępowanie upadłościowe, które ukierunkowane jest na sytuację osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Należy zaznaczyć, że określenie to, choć ma charakter normatywny (nazwa tytułu V części trzeciej ustawy „Prawo upadłościowe”, dalej jako „ustawa”), nie jest do końca poprawne. Upadłość konsumencka jest bowiem postępowaniem właściwym w sytuacji, w której dłużnik będący osobą fizyczną nie dysponuje ogólną zdolnością upadłościową w rozumieniu art. 5 ustawy. W konsekwencji wniosek o ogłoszenie względem siebie upadłości konsumenckiej może złożyć nie każda osoba fizyczna, która nie prowadzi we własnym imieniu działalności gospodarczej, ale tylko taka, która nie jest jednocześnie wspólnikiem spółki osobowej ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania. Postępowanie regulowane przepisami tytułu V części trzeciej ustawy prowadzi się zatem wobec: osób fizycznych, które nigdy nie były przedsiębiorcami ani wspólnikami w spółkach prawa handlowego; osób fizycznych, które najpóźniej dzień przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zostały wykreślone z właściwego rejestru (ewidencji działalności gospodarczej lub KRS-u w odniesieniu do wspólników); osób fizycznych, które nie były wpisane do właściwego rejestru przedsiębiorców, ale faktycznie wykonywały działalność gospodarczą – w okresie roku od zaprzestania jej prowadzenia; osób fizycznych, prowadzących gospodarstwo rolne, a nieprowadzących jednocześnie innej działalności gospodarczej lub zawodowej. Zgodnie z art. 2 ustawy postępowanie upadłościowe należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą - dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane. Ustęp 2 wskazuje, że postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. Zatem celem postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu oraz umorzenie zobowiązań upadłego. Zgodnie z ogólną zasadą prawa upadłościowego, wyrażoną w art. 10 ustawy, upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Zawsze niewypłacalny będzie dłużnik, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Najistotniejszą jednak różnicą w ustalaniu przesłanek ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest możliwość prowadzenia postępowania upadłościowego konsumenckiego także wtedy, gdy dłużnik ma tylko jednego wierzyciela, podczas gdy w przypadku przedsiębiorcy musi być co najmniej dwóch wierzycieli, wobec których upadły posiada wymagalne zobowiązania. Jeżeli dłużnik-przedsiębiorca ma tylko jednego wierzyciela bądź ma wprawdzie wielu wierzycieli, ale tylko wobec jednego nie reguluje wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jego wniosek zostanie oddalony z uwagi na brak przesłanek ogłoszenia upadłości. Jeżeli natomiast dłużnikiem będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, upadłość będzie mogła zostać ogłoszona. Ustawa w art. 11 ust. 1a wprowadza domniemanie, że dłużnik jest niewypłacalny – czyli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych – jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące. Ta zasada znajduje identyczne zastosowanie w przypadku tak przedsiębiorców, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 491² ust. 3 ustawy wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składa się na formularzu, którego wzór, określony rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. W formularzu wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej zawarto rubryki dla wskazania wszelkich danych, które są niezbędne dla skutecznego wniesienia wniosku Poza wymogami określonymi w art. 491² ust. 4 ustawy wniosek powinien spełniać także ogólne wymogi pisma procesowego (art. 126 k.p.c.), w szczególności – podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika oraz wymienienie załączników. Jak wspomniano wyżej, okoliczności uzasadniające wniosek nie muszą być udowodnione, a jedynie uprawdopodobnione, jednak wnioskodawca może chcieć je wykazać konkretnymi dowodami; dowody takie powinny być zatem również wskazane we wniosku. Wniosek powinien być nadto należycie opłacony. Opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jest opłatą podstawową, wynosi zatem 30 zł. W postępowaniu o ogłoszenie upadłości nie występują poza tym, co do zasady, żadne inne koszty. Postępowanie o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej kończy się wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Obecnie, po uchyleniu art. 491⁴ ustawy, przepisy nie przewidują na tym etapie możliwości negatywnego rozstrzygnięcia wniosku. Treść postanowienia określa art. 491⁵, które zawiera m.in. wezwanie wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie 30 dni. Po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk składa sądowi projekt planu spłaty wierzycieli. Sąd wydaje postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli albo umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeżeli: upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań, w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań - chyba że ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. W przypadku upadłości konsumenckiej, niezależnie od sposobu jej prowadzenia, skutki ogłoszenia upadłości są co do zasady takie same, jak w przypadku upadłości prowadzonej na zasadach ogólnych. Obejmują one swoim zakresem zarówno skutki osobiste i majątkowe, jak i skutki w zakresie sfery obligacyjnej (w zakresie zawieranych przez upadłego zobowiązań i dokonywanych czynności prawnych). Jeżeli upadły pozostaje w związku małżeńskim, skutki te rozciągają się także na sferę majątkową małżeńską, zatem dotykają również współmałżonka upadłego. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 z późn. zm.). A. Machowska, 1.2. Zakres podmiotowy przepisów o upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej [w:] Upadłość konsumencka, Warszawa 2020. ZOBACZ TAKŻE: UPADŁOŚĆ LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚĆI GOSPODARCZEJ

Upadłość konsumencka

Upadłość konsumencka stanowi odrębne postępowanie upadłościowe, które ukierunkowane jest na sytuację osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Należy zaznaczyć, że określenie to, choć ma charakter normatywny (nazwa tytułu V części trzeciej ustawy „Prawo upadłościowe”, dalej jako „ustawa”), nie jest do końca poprawne. Upadłość konsumencka jest bowiem postępowaniem właściwym w sytuacji, w której dłużnik będący osobą fizyczną nie dysponuje ogólną zdolnością upadłościową w rozumieniu art. 5 ustawy. W konsekwencji wniosek o ogłoszenie względem siebie upadłości konsumenckiej może złożyć nie każda osoba fizyczna, która nie prowadzi we własnym imieniu działalności gospodarczej, ale tylko taka, która nie jest jednocześnie wspólnikiem spółki osobowej ponoszącym nieograniczoną odpowiedzialność za jej zobowiązania.

Postępowanie regulowane przepisami tytułu V części trzeciej ustawy prowadzi się zatem wobec:

osób fizycznych, które nigdy nie były przedsiębiorcami ani wspólnikami w spółkach prawa handlowego;
osób fizycznych, które najpóźniej dzień przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej zostały wykreślone z właściwego rejestru (ewidencji działalności gospodarczej lub KRS-u w odniesieniu do wspólników);
osób fizycznych, które nie były wpisane do właściwego rejestru przedsiębiorców, ale faktycznie wykonywały działalność gospodarczą – w okresie roku od zaprzestania jej prowadzenia;
osób fizycznych, prowadzących gospodarstwo rolne, a nieprowadzących jednocześnie innej działalności gospodarczej lub zawodowej.

Zgodnie z art. 2 ustawy postępowanie upadłościowe należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą - dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane. Ustęp 2 wskazuje, że postępowanie uregulowane ustawą wobec osób fizycznych należy prowadzić również tak, aby umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym. Zatem celem postępowania o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest zaspokojenie wierzycieli w jak najwyższym stopniu oraz umorzenie zobowiązań upadłego.

Zgodnie z ogólną zasadą prawa upadłościowego, wyrażoną w art. 10 ustawy, upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny. Zawsze niewypłacalny będzie dłużnik, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Najistotniejszą jednak różnicą w ustalaniu przesłanek ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest możliwość prowadzenia postępowania upadłościowego konsumenckiego także wtedy, gdy dłużnik ma tylko jednego wierzyciela, podczas gdy w przypadku przedsiębiorcy musi być co najmniej dwóch wierzycieli, wobec których upadły posiada wymagalne zobowiązania. Jeżeli dłużnik-przedsiębiorca ma tylko jednego wierzyciela bądź ma wprawdzie wielu wierzycieli, ale tylko wobec jednego nie reguluje wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jego wniosek zostanie oddalony z uwagi na brak przesłanek ogłoszenia upadłości. Jeżeli natomiast dłużnikiem będzie osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, upadłość będzie mogła zostać ogłoszona.

Ustawa w art. 11 ust. 1a wprowadza domniemanie, że dłużnik jest niewypłacalny – czyli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych – jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące. Ta zasada znajduje identyczne zastosowanie w przypadku tak przedsiębiorców, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 491² ust. 3 ustawy wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składa się na formularzu, którego wzór, określony rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości, jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. W formularzu wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej zawarto rubryki dla wskazania wszelkich danych, które są niezbędne dla skutecznego wniesienia wniosku

Poza wymogami określonymi w art. 491² ust. 4 ustawy wniosek powinien spełniać także ogólne wymogi pisma procesowego (art. 126 k.p.c.), w szczególności – podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika oraz wymienienie załączników. Jak wspomniano wyżej, okoliczności uzasadniające wniosek nie muszą być udowodnione, a jedynie uprawdopodobnione, jednak wnioskodawca może chcieć je wykazać konkretnymi dowodami; dowody takie powinny być zatem również wskazane we wniosku.

Wniosek powinien być nadto należycie opłacony. Opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jest opłatą podstawową, wynosi zatem 30 zł. W postępowaniu o ogłoszenie upadłości nie występują poza tym, co do zasady, żadne inne koszty.

Postępowanie o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej kończy się wydaniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Obecnie, po uchyleniu art. 491⁴ ustawy, przepisy nie przewidują na tym etapie możliwości negatywnego rozstrzygnięcia wniosku. Treść postanowienia określa art. 491⁵, które zawiera m.in. wezwanie wierzycieli do zgłaszania wierzytelności w terminie 30 dni. Po upływie terminu do zgłaszania wierzytelności i przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości syndyk składa sądowi projekt planu spłaty wierzycieli.

Sąd wydaje postanowienie o odmowie ustalenia planu spłaty wierzycieli albo umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowego umorzenia zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeżeli:

upadły doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień w sposób celowy, w szczególności przez trwonienie części składowych majątku oraz celowe nieregulowanie wymagalnych zobowiązań,
w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości w stosunku do upadłego prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań

- chyba że ustalenie planu spłaty wierzycieli lub umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli lub warunkowe umorzenie zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

W przypadku upadłości konsumenckiej, niezależnie od sposobu jej prowadzenia, skutki ogłoszenia upadłości są co do zasady takie same, jak w przypadku upadłości prowadzonej na zasadach ogólnych. Obejmują one swoim zakresem zarówno skutki osobiste i majątkowe, jak i skutki w zakresie sfery obligacyjnej (w zakresie zawieranych przez upadłego zobowiązań i dokonywanych czynności prawnych). Jeżeli upadły pozostaje w związku małżeńskim, skutki te rozciągają się także na sferę majątkową małżeńską, zatem dotykają również współmałżonka upadłego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 z późn. zm.).
A. Machowska, 1.2. Zakres podmiotowy przepisów o upadłości osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej [w:] Upadłość konsumencka, Warszawa 2020.

ZOBACZ TAKŻE: