Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  S

Świadczenie na rzecz osoby trzeciej

Recepcja prawa rzymskiego, w szerokim znaczeniu, nastąpiła również we współczesnym prawie polskim. Dotyczy to przede wszystkim regulacji prawa prywatnego. Do dorobku prawa rzymskiego z pewnością zaliczyć można stworzenie konstrukcji i teroii świadczeń. Przez świadczenie należy rozumieć zachowanie dłużnika polegające na działaniu lub zaniechaniu działania, odpowiadające treści zobowiązania i czyniące zadość interesowi wierzyciela, który zasługuje na ochronę. Świadczenie może polegać na: czynieniu czegoś (facere), nieczynieniu czegoś (non facere) lub daniu czegoś (dare). Przyjmuje się, że znoszenie czegoś (pati) rownież może mieć charakter świadczenia. 

Istnieje wiele rodzajów świadczeń, a wśród nich świadczenie na rzecz osoby trzeciej (pactum in faworem tertii). Zostało ono uregulowane w art. 393 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: „jeżeli w umowie zastrzeżono, że dłużnik spełni świadczenie na rzecz osoby trzeciej, osoba ta, w braku odmiennego postanowienia umowy, może żądać bezpośrednio od dłużnika spełnienia tego świadczenia”. Omawiane świadczenie nie powstaje zatem z mocy samego prawa, ale jest efektem stosunku umownego kształtowanego m.in. w oparciu o zasadę swobody umów z art. 353Kodeksu cywilnego. Podkreślenia wymaga, że zastrzeżenie dotyczące obowiązku świadczenia na rzecz osoby trzeciej nie może zostać odwołane ani zmieniony, gdy ta osoba trzecia złożyła oświadczenie którejkolwiek ze stron (dłużnikowi, wierzycielowi) o woli skorzystania z tego zastrzeżenia. Nie oznacza to całkowitego „związania rąk” dłużnikowi. Ten bowiem na mocy art. 393 §3 Kodeksu cywilnego jest uprawniony do podniesienia zarzutów z umowy zarówno przeciwko wierzycielowi jak i osobie trzeciej. Pactum in faworem terii jest rodzajem klauzuli umownej, w której treści dokonano zmiany podmiotu uprawnionego do odbioru świadczenia. Dłużnik ma obowiązek spełnić świadczenie na rzecz osoby trzeciej, a nie do rąk wierzyciela. Przyjmuje się, że osoba trzecia nie jest stroną umowy (są nimi wierzyciel oraz dłużnik). 

Zaznaczenia wymaga także fakt, że osoba trzecia nie musi potwierdzić ani zaakceptować zawieranej umowy. Okoliczność przeciwna nie może więc stać się przesłanką nieważności stosunku zobowiązaniowego. Należy również zwrócić uwagę na treść art. 391 Kodeksu cywilnego dotyczącego umowy o świadczenie przez osobę trzecią. W przypadku umownego zastrzeżenia, że osoba trzecia zaciągnie zobowiązanie albo spełni określone świadczenie, przyrzekający odpowiada za szkodę poniesioną przez drugą stronę przez to, że osoba trzecia odmawia zaciągnięcie tego zobowiązania albo spełnienia tego świadczenia. Zwolnienie od obowiązku naprawienia szkody jest możliwe poprzez spełnienie przyrzeczonego świadczenia, jeżeli nie jest to sprzeczne umowie albo właściwości świadczenia. 

 

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).
 
 
Zobacz także: