Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  S

Świadczenie w miejsce wykonania

Polskie prawo cywilne w znacznej mierze opiera się na rozwiązanych wypracowanych przez prawo rzymskie (recepcja prawa rzymskiego). Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny reguluje sposoby wygasania zobowiązań. Jednym z nich jest świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum). Polega ono na tym, że istniejące pomiędzy stronami zobowiązanie wygasa na skutek spełnienia innego świadczenia przez dłużnika. Jest to świadczenie inne niż to, które wynikało z pierwotnej umowy. Dłużnik może skorzystać z omawianej instytucji prawa cywilnego jedynie za zgodą wierzyciela. Jej brak powoduje, że dłużnik jest dalej zobowiązany zgodnie z treścią pierwotnego zobowiązania. Działanie bez zgody wierzyciela w kontekście datio in solutum jest bezskuteczna. Strony zawierają umowę o świadczenie w miejsce wykonania. Może być dokonywane w ramach wszelkiego typu zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym. Stosunek pierwotny wygasa w momencie spełnienia świadczenia substytucyjnego. Przyjmuje się, że wygasło ono, tak jakby było spełnione przez zwykłe wykonanie 

Jeżeli okaże się, że świadczenie spełnione przez dłużnika w miejsce dotychczasowego jest wadliwe, wierzyciel nie może domagać się wykonania pierwotnego zobowiązania. W takiej sytuacji wierzyciel może skorzystać z rękojmi (art. 556 k.c. – uprawnienie przysługujące kupującemu). Wierzyciel może wtedy odstąpić od umowy, żądać wymiany przedmiotu na niewadliwy, naprawy przedmiotu i obniżenia ceny. Jedynie odstąpienia od umowy spowoduje powrót do pierwotnego zobowiązania.

Przykład: Dłużnik jest winny wierzycielowi kwotę 2000 zł z tytułu łączącej strony umowy pożyczki, za zgodą wierzyciela może przenieść na niego własność rzeczy ruchomej (np. motoroweru o równej wartości ekwiwalentnej tj. rynkowej), zwalniając się w ten sposób z obowiązku zwrotu długu.

Datio in solutum nie należy rozpatrywać jako przysporzenia na korzyść dłużnika. Jest to alternatywny sposób spełnienia świadczenia pierwotnego poprzez świadczenie substytucyjne. Takie rozwiązanie zostało dopuszczone w drodze ustawowej, lecz dla swej ważności wymaga zgody wierzyciela. Ta zgoda nie stanowi zwolnienia dłużnika z obowiązku świadczenia ani wygaśnięcia wierzytelności, lecz jest pewnego rodzaju ułatwieniem dla podmiotu, mającego problem z wywiązaniem się z zobowiązania.

Podstawa prawna: 

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Zobacz także: