Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  S

Skarga pauliańska

Skarga pauliańska stanowi instytucję prawa cywilnego. Zgodnie z treścią art. 527 i 528 kodeksu cywilnego (dalej: „k.c.”) gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności.

Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Skarga pauliańska jest więc instytucją, która pozwala wierzycielom zakwestionować działania dłużnika prowadzące do zmniejszenia lub całkowitego wyzbycia się przez niego majątku. Instytucja ta ma zadanie chronić wierzycieli przed nieodpowiedzialnymi dłużnikami, gwarantuje niejako wyższy stopień wypłacalności danej osoby – nie będzie ona mogła powoływać się na fakt braku majątku, jeśli celowo doprowadziła do takiej sytuacji wiedząc, że posiada nieuregulowane zobowiązania.

Uprawnionym do skorzystania ze skargi pauliańskiej jest każdy z wierzycieli dłużnika, który poprzez swoje działania zmniejsza swój majątek i w ten sposób próbuje zwolnić się ze swojej odpowiedzialności za zobowiązanie. Nie ma przy tym znaczenia jakiego rodzaju jest to wierzyciel (osoba fizyczna lub osoba prawna) oraz jak długo istnieje dana wierzytelność.

Jak zauważył Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 18 listopada 2021 r. (sygn. akt I ACa 1005/21), dla skuteczności roszczeń pauliańskich indyferentny prawnie pozostaje element przesunięć majątkowych pomiędzy dłużnikiem i innymi osobami (osobami trzecimi) w wyniku wykonania odpowiednich zobowiązań majątkowych między tymi podmiotami, byleby tylko wystąpiły przesłanki roszczeń pauliańskich przewidziane w art. 527 KC.

Stan prawny: 31 października 2023 roku

Podstawa prawna:

1)     Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.).

Zobacz także: