Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  A

Akcje uprzywilejowane

Zgodnie z art.  351 § 1 Kodeksu spółek handlowych (dalej: „k.s.h.”)jeżeli statut przewiduje akcje o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być określone w statucie (akcje uprzywilejowane). Akcje uprzywilejowane, z wyjątkiem akcji niemych, powinny być imienne.

Uprzywilejowanie, może dotyczyć w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub podziału majątku w przypadku likwidacji spółki. Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu nie dotyczy spółki publicznej.

Statut może uzależniać przyznanie szczególnych uprawnień od spełnienia dodatkowych świadczeń na rzecz spółki, upływu terminu lub ziszczenia się warunku.

Stosując kryterium praw szczególnych, możemy wyróżnić akcje uprzywilejowane i akcje zwykłe. Akcje zwykłe nie otrzymują żadnych przywilejów, które dopuszcza kodeks spółek handlowych czy statut spółki; dają równe prawa udziałowe. Natomiast akcje uprzywilejowane są akcjami, do których przypisane są szczególne uprawnienia zarówno organizacyjne, jak i obligacyjne. Uprzywilejowania udziałowe mogą się kumulować. Szczególne uprawnienia związane z akcją odróżnić należy od praw przyznanych osobiście indywidualnemu akcjonariuszowi (art. 354 § 1 k.s.h.). Podstawową różnicą między tymi uprawnieniami jest to, że w przypadku akcji uprawnionym jest każdorazowy posiadacz akcji i uprawnienie to nie jest związane z osobą wspólnika. Przejście akcji na nabywcę powoduje przejście uprzywilejowania, chyba że statut stanowi inaczej. Natomiast cechą uprzywilejowania osobistego jest to, że jest ono przypisane do konkretnego wspólnika i zbycie akcji nie powoduje przejścia na nabywcę tych uprawnień. Nie ma przeszkód, aby uprzywilejowanie osobiste obejmowało kilku akcjonariuszy. Zbycie części akcji nie wpływa na prawa przyznane osobiście, natomiast zbycie wszystkich akcji powoduje również wygaśnięcie praw przyznanych osobiście.

Wszystkie akcje uprzywilejowane (z wyjątkiem akcji niemych) muszą być akcjami imiennymi. W związku z powyższym stosuje się do nich wszelkie przepisy dotyczące zbycia akcji imiennej, ograniczenia w zbyciu, ujawnienia w księdze akcyjnej itp. Norma nakazująca, aby akcje, które w sposób szczególny uprawniają udziałowców, pozostawały akcjami imiennymi, dotyczy jedynie akcji, które inkorporują w sobie prawo głosu. W przypadku, jeżeli akcja jest bezgłosowa, nie ma żadnego uzasadnienia dla akcji uprzywilejowanych majątkowo, jakimi są akcje nieme, aby obligatoryjnie były akcjami imiennymi. Z wyłączenia tego wynikają pewne praktyczne skutki, mianowicie jeżeli akcje te mogą być akcjami na okaziciela, mniej sformalizowany jest obrót nimi, można pozyskiwać dodatkowe środki poprzez korzystanie z emisji obligacji z prawem do udziału w zyskach. W konsekwencji zmian wprowadzonych do kodeksu spółek handlowych ostatnią nowelą przyjąć należy, że akcje nieme mogą być zarówno imienne, jak i na okaziciela. Jest to jedyny wyjątek od zasady, że wszystkie akcje uprzywilejowane powinny być imienne.

Kodeks spółek handlowych wskazuje przykładowe rodzaje uprzywilejowania: co do głosu (nie dotyczą spółki publicznej), co do dywidendy, co do podziału majątku w przypadku likwidacji spółki. Akcje uprzywilejowane mogą posiadać różne uprawnienia. Możliwe jest więc uprzywilejowanie jednej akcji różnymi rodzajami uprzywilejowania. Uprzywilejowanie w danym momencie w identycznym zakresie powoduje, że nikt nie jest uprzywilejowany. Jednakże nowa emisja akcji, w której uprzywilejowanie będzie zwiększone albo nie dokona się uprzywilejowania akcji (nie będzie można mówić o naruszeniu zasady równouprawnienia, gdyż nie są to już te same okoliczności), spowoduje, że uprzywilejowanie zacznie działać.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.).

Zobacz także: