Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	W
Wspólnik	Wspólnik jest osobą, która wniosła wkład kapitałowy do spółki. Z posiadaniem udziałów wiążą się określone prawa i obowiązki w spółce. Artykuł 20 Kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) wprowadza zasadę równego traktowania wspólników w tych samych okolicznościach. Dotyczy to podstawowych praw obligacyjnych i organizacyjnych do których zaliczamy: prawo głosu (art. 242 k.s.h.), prawo do dywidendy (art. 191 k.s.h.), prawo do zbycia udziału (art. 180 k.s.h.), prawo do uczestniczenia w podziale kwoty likwidacyjnej (art. 286 k.s.h.) i inne. Do najważniejszych obowiązków zaliczamy: wniesienie wkładu (art. 159 k.s.h.), a gdy umowa tak stanowi, obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art. 176 k.s.h.) i dopłat (art. 177 k.s.h.). Konsekwencją przyjęcia zasady równego traktowania wspólników jest przyjęcie w art. 174 § 1 k.s.h. zasady równości praw i obowiązków. Odstępstwa od zasady równego traktowania wspólników mogą polegać na przyznaniu szczególnych praw lub nałożeniu szczególnych obowiązków. Możliwe jest to tylko w umowie spółki i nie może naruszać zasady równouprawnienia w tych samych okolicznościach. W innych okolicznościach czasowych, w odniesieniu do różnych praw itp., zasada ta nie będzie obowiązywała. Okoliczności muszą więc być zróżnicowane. Zasada równości nie ma więc bezwzględnego charakteru. Dotyczy zwykłych praw i obowiązków. Przyjąć należy, że art. 20 i 174 k.s.h. są komplementarne w tym sensie, że ten ostatni przepis zawiera potwierdzenie wobec spółki z o.o. zasady równego traktowania wspólników (A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2002, s. 257–258). Tak więc na gruncie kodeksu spółek handlowych występuje generalna zasada równouprawnienia odnosząca się do spółek kapitałowych i konkretyzująca ją norma art. 174 k.s.h. Artykuł 20 k.s.h. stanowi ramy wyznaczające możliwości różnicowania pozycji poszczególnych wspólników na podstawie umowy spółki (tak K. Kruczalak (w:) Kodeks, 2001, s. 323). Umowa spółki może przewidywać zróżnicowanie praw i obowiązków poszczególnych wspólników w tych samych okolicznościach (A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2002, s. 261). Równe prawa i obowiązki rozpatrywać należy w relacji do pozostałych wspólników. Poza umową spółki odstępstwo od zasady równych praw może wynikać tylko z ustawy. Artykuł 174 § 1 k.s.h. odnosi się tylko do umowy i ustawy. Jednakże zasada równych praw w spółce może być zmieniona w drodze uchwały wspólników. Nie chodzi w tym przypadku o uchwałę zmieniającą umowę spółki, ale uchwałę samoistną. Taki charakter ma uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego, jeżeli odbywa się ona na podstawie umowy spółki. Problemem jest, czy przyznanie praw jednym wspólnikom, z jednoczesnym nieprzyznaniem innym, wymaga zgodnie z art. 246 § 3 k.s.h. zgody wspólników, którym nie przyznano szczególnych praw. W takiej sytuacji wystąpi de facto uprzywilejowanie jednych, a nieuprzywilejowanie drugich. Jednak w art. 246 § 3 k.s.h. mowa jest o uchwale dotyczącej zmiany umowy spółki uszczuplającej prawa udziałowe bądź przyznane osobiście. Wątpliwe jednak jest, aby nieuprzywilejowani „wspólnicy” powinni by akceptować takie rozwiązanie. Uprzywilejowanie jednych z jednoczesnym pozostawieniem aktualnego cenzusu udziałów nie jest ściśle odebraniem praw, ale ich nieprzyznaniem. W związku z tym nie ma potrzeby uzyskania zgody wspólników, których udziały (ani osobiście) nie zostały uprzywilejowane (tak K. Kopaczyńska-Pieczniak, Ustanie..., op. cit., s. 102–103; inaczej K. Kruczalak (w:) Kodeks, 2001, s. 324–325). Na straży interesów wspólników, których udziałów w tych samych okolicznościach nie uprzywilejowano, stoi art. 20 k.s.h. Odstępstwo od zasady równych praw i obowiązków wiąże się między innymi z utrzymaniem mimo art. 20 i 174 k.s.h. zasady prymatu kapitału w spółce z o.o. Stan prawny: 31 października 2022 r. Podstawa prawna: 1) Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.). Zobacz także: Spółka handlowa Wybór formy działalności

Wspólnik

Wspólnik jest osobą, która wniosła wkład kapitałowy do spółki. Z posiadaniem udziałów wiążą się określone prawa i obowiązki w spółce. Artykuł 20 Kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.) wprowadza zasadę równego traktowania wspólników w tych samych okolicznościach. Dotyczy to podstawowych praw obligacyjnych i organizacyjnych do których zaliczamy: prawo głosu (art. 242 k.s.h.), prawo do dywidendy (art. 191 k.s.h.), prawo do zbycia udziału (art. 180 k.s.h.), prawo do uczestniczenia w podziale kwoty likwidacyjnej (art. 286 k.s.h.) i inne. Do najważniejszych obowiązków zaliczamy: wniesienie wkładu (art. 159 k.s.h.), a gdy umowa tak stanowi, obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art. 176 k.s.h.) i dopłat (art. 177 k.s.h.).

Konsekwencją przyjęcia zasady równego traktowania wspólników jest przyjęcie w art. 174 § 1 k.s.h. zasady równości praw i obowiązków. Odstępstwa od zasady równego traktowania wspólników mogą polegać na przyznaniu szczególnych praw lub nałożeniu szczególnych obowiązków. Możliwe jest to tylko w umowie spółki i nie może naruszać zasady równouprawnienia w tych samych okolicznościach. W innych okolicznościach czasowych, w odniesieniu do różnych praw itp., zasada ta nie będzie obowiązywała. Okoliczności muszą więc być zróżnicowane. Zasada równości nie ma więc bezwzględnego charakteru. Dotyczy zwykłych praw i obowiązków. Przyjąć należy, że art. 20 i 174 k.s.h. są komplementarne w tym sensie, że ten ostatni przepis zawiera potwierdzenie wobec spółki z o.o. zasady równego traktowania wspólników (A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2002, s. 257–258).

Tak więc na gruncie kodeksu spółek handlowych występuje generalna zasada równouprawnienia odnosząca się do spółek kapitałowych i konkretyzująca ją norma art. 174 k.s.h. Artykuł 20 k.s.h. stanowi ramy wyznaczające możliwości różnicowania pozycji poszczególnych wspólników na podstawie umowy spółki (tak K. Kruczalak (w:) Kodeks, 2001, s. 323). Umowa spółki może przewidywać zróżnicowanie praw i obowiązków poszczególnych wspólników w tych samych okolicznościach (A. Kidyba, Spółka z o.o. Komentarz, 2002, s. 261). Równe prawa i obowiązki rozpatrywać należy w relacji do pozostałych wspólników. Poza umową spółki odstępstwo od zasady równych praw może wynikać tylko z ustawy. Artykuł 174 § 1 k.s.h. odnosi się tylko do umowy i ustawy. Jednakże zasada równych praw w spółce może być zmieniona w drodze uchwały wspólników. Nie chodzi w tym przypadku o uchwałę zmieniającą umowę spółki, ale uchwałę samoistną. Taki charakter ma uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego, jeżeli odbywa się ona na podstawie umowy spółki.

Problemem jest, czy przyznanie praw jednym wspólnikom, z jednoczesnym nieprzyznaniem innym, wymaga zgodnie z art. 246 § 3 k.s.h. zgody wspólników, którym nie przyznano szczególnych praw. W takiej sytuacji wystąpi de facto uprzywilejowanie jednych, a nieuprzywilejowanie drugich. Jednak w art. 246 § 3 k.s.h. mowa jest o uchwale dotyczącej zmiany umowy spółki uszczuplającej prawa udziałowe bądź przyznane osobiście. Wątpliwe jednak jest, aby nieuprzywilejowani „wspólnicy” powinni by akceptować takie rozwiązanie. Uprzywilejowanie jednych z jednoczesnym pozostawieniem aktualnego cenzusu udziałów nie jest ściśle odebraniem praw, ale ich nieprzyznaniem. W związku z tym nie ma potrzeby uzyskania zgody wspólników, których udziały (ani osobiście) nie zostały uprzywilejowane (tak K. Kopaczyńska-Pieczniak, Ustanie..., op. cit., s. 102–103; inaczej K. Kruczalak (w:) Kodeks, 2001, s. 324–325). Na straży interesów wspólników, których udziałów w tych samych okolicznościach nie uprzywilejowano, stoi art. 20 k.s.h.

Odstępstwo od zasady równych praw i obowiązków wiąże się między innymi z utrzymaniem mimo art. 20 i 174 k.s.h. zasady prymatu kapitału w spółce z o.o.

Stan prawny: 31 października 2022 r.

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1467 z późn. zm.).

Zobacz także: