Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	R
Renta (świadczenie z tytułu niezdolności do pracy)	Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem pieniężnym z ubezpieczenia społecznego, przysługującym okresowo. Niezdolność do pracy może być częściowa lub całkowita. Jak wskazuje art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ustawa”), niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W tym celu ustala: datę powstania niezdolności do pracy, trwałość lub przewidywany okres niezdolności do pracy, związek przyczynowy niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami, niezdolność do samodzielnej egzystencji, celowość przekwalifikowania zawodowego. Niezdolność do pracy nie może być orzeczona na okres dłuższy niż 5 lat, chyba że według obecnej wiedzy medycznej nie ma rokowań na zmianę tego stanu. Na orzeczenie lekarza orzecznika ZUS przysługuje wniesienie sprzeciwu w ciągu 14 dni od momentu doręczenia. W art. 57 ust. 1 ustawy określono warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie: zaistnienie niezdolności do pracy, posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, niezdolność do pracy, która powinna powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów wymienionych w ustawie, nieposiadanie ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub niespełnianie warunków do jej uzyskania. Wprowadzenie - obok konieczności zaistnienia niezdolności do pracy - dodatkowych kryteriów formalnych wynika z faktu, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest świadczeniem o charakterze socjalnym na rzecz osób niezdolnych do pracy, pozostającym bez związku z tytułem ubezpieczenia rentowego (wyrok SA w Warszawie z dnia 19 września 2000 r., III AUa 1405/99, OSA 2001, z. 4, poz. 17). Jednym z warunków otrzymania renty jest posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej: 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat; 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat; 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat; 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat; 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat (okres ten musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy). Renta z tytułu niezdolności do pracy i jej wysokość zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych oraz od wysokości podstawy wymiaru renty. Na wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy składają się część socjalna, która jest jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych, oraz część zależna od długości stażu pracy i wysokości uzyskiwanych przychodów. Wysokość renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustala się w następujący sposób: 24% kwoty bazowej, czyli część socjalna, po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy, po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat, tzw. staż hipotetyczny, Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Jeżeli faktycznie obliczona wysokość renty jest niższa od świadczenia najniższego określonego w ustawie (1250,00 zł miesięcznie dla osób całkowicie niezdolnych do pracy, 937,50 zł miesięcznie dla osób częściowo niezdolnych do pracy), wysokość renty podwyższa się do tej właśnie kwoty. Podwyższa się je corocznie, od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja. Podstawę wymiaru renty ustala się, przyjmując do jej wyliczenia przeciętną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o rentę. Jednak na wniosek ubezpieczonego do wyliczenia podstawy wymiaru renty można przyjąć przeciętną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z okresu 20 lat, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Aby uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy, należy złożyć wniosek do ZUS (formularz ERN). Można to zrobić: — w każdej placówce ZUS – wniosek rozpatruje wówczas placówka właściwa ze względu na miejsce zamieszkania lub — elektronicznie za pośrednictwem platformy PUE ZUS. ZUS ustala rentę na podstawie określonych dokumentów m.in. informacji o okresach składkowych i nieskładkowych, zaświadczenia stwierdzającego stan zdrowia. Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje: gdy ustanie którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania prawa do renty, z upływem okresu, na jaki zostało przyznane to świadczenie, z dniem, od którego z urzędu została przyznana emerytura, tj. z dniem ukończenia wieku emerytalnego przez osoby ubezpieczone, uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy, z chwilą śmierci osoby uprawnionej. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 291 z późn. zm.). ZOBACZ TAKŻE: MAŁY ZUS RENTA CYWILNA

Renta (świadczenie z tytułu niezdolności do pracy)

Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem pieniężnym z ubezpieczenia społecznego, przysługującym okresowo. Niezdolność do pracy może być częściowa lub całkowita. Jak wskazuje art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej „ustawa”), niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W tym celu ustala:

datę powstania niezdolności do pracy,
trwałość lub przewidywany okres niezdolności do pracy,
związek przyczynowy niezdolności do pracy lub śmierci z określonymi okolicznościami,
niezdolność do samodzielnej egzystencji,
celowość przekwalifikowania zawodowego.

Niezdolność do pracy nie może być orzeczona na okres dłuższy niż 5 lat, chyba że według obecnej wiedzy medycznej nie ma rokowań na zmianę tego stanu. Na orzeczenie lekarza orzecznika ZUS przysługuje wniesienie sprzeciwu w ciągu 14 dni od momentu doręczenia.

W art. 57 ust. 1 ustawy określono warunki konieczne do powstania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Warunki te muszą być spełnione łącznie:

zaistnienie niezdolności do pracy,
posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego,
niezdolność do pracy, która powinna powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów wymienionych w ustawie,
nieposiadanie ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub niespełnianie warunków do jej uzyskania.

Wprowadzenie - obok konieczności zaistnienia niezdolności do pracy - dodatkowych kryteriów formalnych wynika z faktu, że renta z tytułu niezdolności do pracy nie jest świadczeniem o charakterze socjalnym na rzecz osób niezdolnych do pracy, pozostającym bez związku z tytułem ubezpieczenia rentowego (wyrok SA w Warszawie z dnia 19 września 2000 r., III AUa 1405/99, OSA 2001, z. 4, poz. 17).

Jednym z warunków otrzymania renty jest posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat (okres ten musi przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy).

Renta z tytułu niezdolności do pracy i jej wysokość zależy od długości udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych oraz od wysokości podstawy wymiaru renty. Na wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy składają się część socjalna, która jest jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych, oraz część zależna od długości stażu pracy i wysokości uzyskiwanych przychodów.

Wysokość renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustala się w następujący sposób:

24% kwoty bazowej, czyli część socjalna,
po 1,3% podstawy wymiaru za każdy rok okresów składkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych, z uwzględnieniem pełnych miesięcy,
po 0,7% podstawy wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia ukończenia przez wnioskodawcę 60 lat, tzw. staż hipotetyczny,

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 75% renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Jeżeli faktycznie obliczona wysokość renty jest niższa od świadczenia najniższego określonego w ustawie (1250,00 zł miesięcznie dla osób całkowicie niezdolnych do pracy, 937,50 zł miesięcznie dla osób częściowo niezdolnych do pracy), wysokość renty podwyższa się do tej właśnie kwoty. Podwyższa się je corocznie, od miesiąca, w którym przeprowadzana jest waloryzacja.

Podstawę wymiaru renty ustala się, przyjmując do jej wyliczenia przeciętną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z okresu 10 kolejnych lat kalendarzowych, wybranych z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających rok, w którym zgłoszono wniosek o rentę. Jednak na wniosek ubezpieczonego do wyliczenia podstawy wymiaru renty można przyjąć przeciętną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z okresu 20 lat, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu.

Aby uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy, należy złożyć wniosek do ZUS (formularz ERN). Można to zrobić:

— w każdej placówce ZUS – wniosek rozpatruje wówczas placówka właściwa ze względu na miejsce zamieszkania lub

— elektronicznie za pośrednictwem platformy PUE ZUS.

ZUS ustala rentę na podstawie określonych dokumentów m.in. informacji o okresach składkowych i nieskładkowych, zaświadczenia stwierdzającego stan zdrowia.

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy ustaje:

gdy ustanie którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania prawa do renty,
z upływem okresu, na jaki zostało przyznane to świadczenie,
z dniem, od którego z urzędu została przyznana emerytura, tj. z dniem ukończenia wieku emerytalnego przez osoby ubezpieczone, uprawnione do renty z tytułu niezdolności do pracy,
z chwilą śmierci osoby uprawnionej.

Podstawa prawna: