Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Posiadacz samoistny

Na wstępie niniejszego hasła należy wyjaśnić prawną definicje pojęcia posiadania. 

Posiadaniem (od łac.  possessio) zgodnie z brzmieniem ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U. 2020.1740 t.j.) dalej jako „k.c”; „kodeks cywilny”)). Jest faktyczne władanie rzeczą. Źródłem posiadania może być zarówno stan faktyczny (zerwanie liścia z drzewa) jak i podstawa prawna – np. umowa potwierdzająca nabycie i przekazania rzeczy do władania właścicielowi. 

Z posiadaniem rzeczy związane jest wiele istotnych skutków prawnych, wśród najistotniejszych z najważniejszych z nich wyróżnia się nabycie prawa do rzeczy wraz z upływem czasu jej posiadania, czyli zasiedzenie oraz nabycie roszczenia o przeniesienie własności pod budowę gruntu.

Aby doszło do faktycznego posiadania rzeczy muszą wystąpić dwie przesłanki:

  • faktyczne władanie rzeczą (corpus possessionis) tzw. część fizyczną posiadania;
  • wola posiadania rzeczy (animus possidendi) tzw. część psychiczna posiadania.

Należy zauważyć, że nie możemy mówić o posiadaniu w sytuacji, gdy nie występuje druga przesłanka, czyli wola władania rzeczą. Zgodnie z teorią wskazywaną w doktrynie, nie można mówić o posiadaniu rzeczy w sytuacji, gdy władający nią nie ma świadomości jej posiadania (np. w przypadku, gdy rzecz została podrzucona).

Przedmiotem posiadania mogą być zarówno przedmioty materialne jak i służebności (w rozumieniu k.c.).

Kodeks cywilny wyróżnia posiadanie samoistne oraz posiadanie zależne. 

Posiadaczem samoistnym rzeczy nazywamy osobę, która włada rzeczą jak jej właściciel (zgodnie z brzmieniem art. 336 k.c.). 

Posiadacz samoistny najczęściej jest utożsamiany z właścicielem rzeczy. Możliwe jest jednak wystąpienie sytuacji, w której posiadacz samoistny nie jest równocześnie właścicielem rzeczy. Aby osobę móc określić mianem posiadacza samoistnego konieczne jest posiadanie rzeczy / władanie rzeczą, nie zaś tytuł prawny do rzeczy. 

Przyjmuje się, że tylko osoba, która faktycznie włada przedmiotem z zamiarem władania dla siebie (cum animo rem sibi habendi), nazywana jest posiadaczem samoistnym rzeczy. Wola posiadania jest więc skierowana na określony zakres władztwa (właściciel albo ten, kto włada rzeczą w zakresie innego władztwa nad cudzą rzeczą).

Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 17 czerwca 2015 r., wydanyn w sprawie o sygn.. akt  I CSK 309/14 „Samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art. 172 k.c. jest ten, który nią włada jak właściciel (art. 336 k.c.), czyli wykonuje uprawnienia składające się na treść prawa własności (art. 140 k.c.); korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzenia nią. Tych cech nie można przypisać osobom, które władają nieruchomością w zakresie innego prawa

 

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U. 2020.1740 t.j.)

Zobacz także: