Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  O

Odpowiedzialność solidarna

Odpowiedzialność solidarna jest formą odpowiedzialności z tytułu szkody lub kontraktu wielu osób, a podstawowym aktem, który ją reguluje i definiuje jest Kodeks Cywilny, który wyróżnia dwa rodzaje solidarności:

  • Solidarność dłużników (tzw. solidarność bierna);
  • Solidarność wierzycieli (tzw. solidarność czynna).

Solidarność dłużników (solidarność bierna) reguluje art. 366 Kodeksu Cywilnego, który stanowi, iż kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sam sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Zgodnie z §2 dłużnicy pozostają solidarni aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela. O powstaniu solidarności przesądzają okoliczności formalne, czyli ustawa lub wola stron, zaś jej istota polega na umocnieniu pozycji wierzyciela i znacznym ułatwieniu mu realizacji jego praw. Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 372 KC, przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem pozostałych współdłużników. W przypadku, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie w całości, przysługuje mu tzw. roszczenie regresowe do pozostałych dłużników, o tym czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników rozstrzyga treść istniejącego między nimi stosunku prawnego. Część przypadająca na dłużnika niewypłacalnego rozkłada się między pozostałych współdłużników.

Solidarności biernej nie należy mylić z podobną konstrukcją – solidarnością niewłaściwą, która wykazuje podobne cechy, jednakże w tym przypadku brak jest podstaw formalnych solidarności.

Solidarność wierzycieli (solidarność czynna) jest uregulowana w art. 367, wedle którego kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich, a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich. Dłużnik może spełnić świadczenie, według swojego wyboru, do rąk któregokolwiek z wierzycieli solidarnych, jednakże w razie wytoczenia powództwa przez jednego z wierzycieli dłużnik powinien spełnić świadczenie do jego rąk. Ten rodzaj solidarności występuje w praktyce dużo rzadziej, jednak jest ona korzystna zarówno dla wierzyciela, jak i zwłaszcza dla dłużnika, który ma znacznie ułatwione spełnienie świadczenia poprzez możliwość wyboru dowolnego wierzyciela, wobec którego spełni on dane świadczenie.

W polskim systemie prawnym instytucja odpowiedzialności solidarnej występuje w wielu aktach prawnych m.in.:

  • Art. 554 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć, ani ograniczyć;
  • Art. 444 §1 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna;
  • Art. 6471  Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym Inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót, chyba że w ciągu trzydziestu dni od doręczenia inwestorowi zgłoszenia, inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonania tych robót przez podwykonawcę;
  • Art. 745 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym, jeżeli kilka osób dało lub przyjęło zlecenie wspólnie, ich odpowiedzialność względem drugiej strony jest solidarna;
  • Art. 864 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie;
  • Art. 299 Kodeksu Spółek Handlowych, zgodnie z którym, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania;
  • Art. 18c ust. 2, zgodnie z którym przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie z podatnikiem za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu i na rzecz tego podatnika;
  • Art. 30 §1  Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, zgodnie z którym oboje małżonkowie są odpowiedzialni solidarnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających z zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 roku poz. 1740)
  2. Ustawa z dnia 15 września 2000 roku Kodeks spółek handlowych, (t.j. Dz.U. z 2020 roku poz. 1526)
  3. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2020 roku poz. 1359)

Zobacz także: