Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	N
Nupturient	Nupturient to osoba, która zamierza zawrzeć związek małżeński. Zgodnie z art. 5 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa, odmówi przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński lub wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 4¹, a w razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte. Powyższy przepis obejmuje dwie sytuacje: po pierwsze, gdy na skutek powzięcia informacji na temat przyczyny wyłączającej zawarcie małżeństwa kierownik u.s.c. odmawia przyjęcia oświadczeń lub wydania zaświadczenia, po drugie, gdy kierownik dowiaduje się o okolicznościach, ale nie mając pewności, czy jest to przyczyna uprawniająca go do odmowy przyjęcia oświadczeń lub wydania zaświadczenia, zwraca się do sądu o rozstrzygnięcie. Dodać należy, że zgodnie z literalnym brzmieniem komentowanego przepisu możliwości, o których mowa, pozbawieni są konsul i duchowny. Na tym tle pojawiło się pytanie, co ma zrobić konsul w sytuacji powzięcia wątpliwości co do możliwości zawarcia małżeństwa. W tej sytuacji, wobec braku analogicznych rozwiązań, jedyną możliwością jest odmowa przez konsula przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, która zostanie zgodnie z art. 89 ust. 4 Ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego oceniona przez sąd. Należy zwrócić uwagę na fakt, że przepis nie określa źródła powziętej wiadomości. Zatem bez względu na fakt, czy wiadomości te mają charakter urzędowy, czy np. pochodzą z prywatnego oświadczenia, mogą stać się przyczyną odmowy przyjęcia oświadczeń bądź wydania zaświadczenia, o którym mowa w przepisie (analogicznie, gdy chodzi o powzięcie przez kierownika wątpliwości odnośnie do możliwości zawarcia małżeństwa). W praktyce zdarzają się także przypadki, gdy nupturienci spotykają się z odmową przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński z uwagi na konkretną, wybraną przez nich datę . Może to wynikać z różnych powodów, np. związanych ze sposobem funkcjonowania urzędu w ciągu tygodnia. Może się więc okazać, że nupturienci nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego w określonej dacie, która jest istotna z ich punktu widzenia, ponieważ przypada ona na środek tygodnia, a śluby w określonym urzędzie udzielane są np. jedynie w sobotę. Przede wszystkim jednak warto przypomnieć o treści art. 15 Ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, który umożliwia wybór kierownika u.s.c., przed którym osoby zamierzają zawrzeć związek małżeński (brak rejonizacji). Jednak nie jest to argument usprawiedliwiający odmowę z tego powodu. Stwierdzić należy, że o ile nupturienci chcą zawrzeć związek małżeński w określony dzień, który przypada także na dzień pracy urzędu, brak jest podstaw prawnych usprawiedliwiających odmowę przyjęcia oświadczeń przez kierownika. Dodatkowo odmowa byłaby sprzeczna z art. 46 Konstytucji RP, który przyznaje prawo do decydowania o życiu osobistym, a zatem także uderzałaby w prawo do zawarcia małżeństwa. Natomiast ingerencja państwa powinna mieć charakter wyjątkowy, tak jak to się dzieje np. w przypadku wystąpienia okoliczności stanowiących przeszkodę do zawarcia małżeństwa. Stan prawny: 31 października 2023 roku Podstawa prawna: 1) Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.). Zobacz także: Zdolność prawna Pozew

Nupturient

Nupturient to osoba, która zamierza zawrzeć związek małżeński. Zgodnie z art. 5 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się o istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa, odmówi przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński lub wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 4¹, a w razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może być zawarte.

Powyższy przepis obejmuje dwie sytuacje: po pierwsze, gdy na skutek powzięcia informacji na temat przyczyny wyłączającej zawarcie małżeństwa kierownik u.s.c. odmawia przyjęcia oświadczeń lub wydania zaświadczenia, po drugie, gdy kierownik dowiaduje się o okolicznościach, ale nie mając pewności, czy jest to przyczyna uprawniająca go do odmowy przyjęcia oświadczeń lub wydania zaświadczenia, zwraca się do sądu o rozstrzygnięcie. Dodać należy, że zgodnie z literalnym brzmieniem komentowanego przepisu możliwości, o których mowa, pozbawieni są konsul i duchowny. Na tym tle pojawiło się pytanie, co ma zrobić konsul w sytuacji powzięcia wątpliwości co do możliwości zawarcia małżeństwa. W tej sytuacji, wobec braku analogicznych rozwiązań, jedyną możliwością jest odmowa przez konsula przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, która zostanie zgodnie z art. 89 ust. 4 Ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego oceniona przez sąd. Należy zwrócić uwagę na fakt, że przepis nie określa źródła powziętej wiadomości. Zatem bez względu na fakt, czy wiadomości te mają charakter urzędowy, czy np. pochodzą z prywatnego oświadczenia, mogą stać się przyczyną odmowy przyjęcia oświadczeń bądź wydania zaświadczenia, o którym mowa w przepisie (analogicznie, gdy chodzi o powzięcie przez kierownika wątpliwości odnośnie do możliwości zawarcia małżeństwa).

W praktyce zdarzają się także przypadki, gdy nupturienci spotykają się z odmową przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński z uwagi na konkretną, wybraną przez nich datę . Może to wynikać z różnych powodów, np. związanych ze sposobem funkcjonowania urzędu w ciągu tygodnia. Może się więc okazać, że nupturienci nie mogą zawrzeć związku małżeńskiego w określonej dacie, która jest istotna z ich punktu widzenia, ponieważ przypada ona na środek tygodnia, a śluby w określonym urzędzie udzielane są np. jedynie w sobotę. Przede wszystkim jednak warto przypomnieć o treści art. 15 Ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, który umożliwia wybór kierownika u.s.c., przed którym osoby zamierzają zawrzeć związek małżeński (brak rejonizacji). Jednak nie jest to argument usprawiedliwiający odmowę z tego powodu.

Stwierdzić należy, że o ile nupturienci chcą zawrzeć związek małżeński w określony dzień, który przypada także na dzień pracy urzędu, brak jest podstaw prawnych usprawiedliwiających odmowę przyjęcia oświadczeń przez kierownika. Dodatkowo odmowa byłaby sprzeczna z art. 46 Konstytucji RP, który przyznaje prawo do decydowania o życiu osobistym, a zatem także uderzałaby w prawo do zawarcia małżeństwa. Natomiast ingerencja państwa powinna mieć charakter wyjątkowy, tak jak to się dzieje np. w przypadku wystąpienia okoliczności stanowiących przeszkodę do zawarcia małżeństwa.

Stan prawny: 31 października 2023 roku

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.).

Zobacz także: