Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  F

Fundacja

Podstawowym aktem prawnym regulującym problematykę fundacji, ich zakładania i funkcjonowania jest ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach. W przepisach prawa, w tym również we wskazanej Ustawie, nie ma prawnej definicji fundacji. W art. 1 Ustawy określono jedynie, że fundacja może zostać ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami RP, celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami. Według Sądu Najwyższego (SN z 7 lipca 1993 r. III CZP 88/93 – OSNC 1994, poz. 14) fundacja jest to: „formalnie spersonifikowany (osobowość prawna) majątek, o którego przeznaczeniu (i sposobie wykorzystania) decyduje wola fundatora”. Fundację można więc zdefiniować jako formę prawną organizacji  pozarządowej, której istotnym substratem jest kapitał przeznaczony na określony cel oraz statut zawierający reguły dysponowania tym kapitałem.

Wskazane w art. 1 ustawy cele fundacji mają charakter przykładowy. Fundacje mogą zostać ustanowione przez osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce i za granicą. Siedziba fundacji powinna znajdować się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Forma ta nie jest wymagana jedynie gdy ustanowienie fundacji występuje w testamencie. W oświadczeniu woli należy wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. Składniki majątkowe tj. pieniądze, papiery wartościowe oraz oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości.

Działalność fundacji opiera się na ustawie o fundacjach oraz statucie ustalonym przez fundatora. Statut może być również ustalony przez inne osoby fizyczne lub prawne gdy fundator odstąpi od jego osobistego ustalenia. Statut określa m.in. nazwę, siedzibę i majątek, cele, zasady, formy, zakres działalności fundacji, skład i organizację zarządu, sposób jego powoływania, obowiązki oraz uprawnienia zarządu i jego członków.

W chwili wpisania fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego otrzymuje ona osobowość prawną.

Jeżeli cel, dla którego fundacja była ustanowiona zostanie osiągnięty lub gdy wyczerpane zostaną środki finansowe oraz majątek fundacji, fundacja podlega likwidacji w sposób wskazany w statucie.

Nabycie przez fundację w drodze spadku, zapisu lub darowizny pieniędzy lub innych rzeczy ruchomych albo praw majątkowych jest wolne od podatku od spadków i darowizn.

Do powstania fundacji konieczne są następujące akty prawne:

1) Oświadczenie fundatorów o ustanowieniu fundacji w formie aktu notarialnego, wskazujące na cel fundacji oraz wykazujące składniki majątkowe przeznaczone na realizację tego celu,

2) Ustalenie przez fundatorów statutu fundacji, zawierającego nazwę fundacji, siedzibę, majątek, cele, formy i zakres działalności fundacji,

3) Wpisanie fundacji do KRS.

Działalność fundacji jest nadzorowana przez ministra właściwego z uwagi na przedmiot działania fundacji lub starostę właściwego ze względu na jej siedzibę. Spory majątkowe, w których stroną jest fundacja, rozpoznaje sąd.

Według polskiego prawa Fundacja jest osobą prawną typu zakładowego, zatem w odróżnieniu choćby od stowarzyszeń czy partii, nie ma członków (jest bezosobowa). Posiada następujące organy:

1) Zarząd, który kieruje jej działalnością i reprezentuje fundację na zewnątrz; zarząd to jedyny obligatoryjny organ fundacji

2) Rada fundacji, której zadaniem jest wytyczanie kierunków działania, kontrola ich wykonania, powoływanie i odwoływanie członków zarządu.

Ponadto statut fundacji może postanawiać o utworzeniu innych organów, takich jak:

- Rada programowa, która jest organem nieobowiązkowym; pełni ona funkcję doradczą oraz merytoryczną; rada programowa musi działać zgodnie ze statutem fundacji.

- Organ rewizyjny

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.U.2020.2167 t.j. z dnia 2020.12.04)

Zobacz także: