Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	E
Ekwiwalent za urlop	Zgodnie z art. 171 Kodeksu pracy w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą. Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest wyjątkiem od prawa pracownika do wykorzystania urlopu w naturze. Zwolnienie się pracodawcy z obowiązku udzielenia urlopu w naturze przez zapłatę w to miejsce ekwiwalentu pieniężnego w innych sytuacjach niż przewidziane prawem jest niedopuszczalne. Zgodnie z treścią przepisu strony stosunku pracy mogą zawrzeć szczególnego rodzaju terminową umowę o pracę, której celem jest zwolnienie pracodawcy z obowiązku zapłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop w zamian za udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego na czas trwania tej umowy. Jej czas trwania może odpowiadać wartości całego ekwiwalentu za urlop lub jego części. W tym drugim przypadku pozostała część ekwiwalentu musi być świadczona pracownikowi w formie pieniężnej. Jest to korzystne dla pracownika, gdyż w czasie obowiązywania tej umowy korzysta on z uprawnień przewidzianych prawem pracy i prawem ubezpieczeń społecznych. Prawo do ekwiwalentu jest niezależne od sposobu ustania stosunku pracy. Jest ono prawem pochodnym od prawa do urlopu. W razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w czasie urlopu bezpłatnego, a trwającego dłużej niż miesiąc, pracownikowi niewykonującemu pracy od dnia 1 stycznia z powodu urlopu bezpłatnego nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego za rok kalendarzowy, w którym ustało zatrudnienie, a zatem i prawo do ekwiwalentu za ten urlop. Prawo do urlopu w naturze nie ulega przekształceniu w prawo do ekwiwalentu, jeżeli pracownik przechodzi do nowego pracodawcy na warunkach określonych w art. 23 KP (1) lub w innych przepisach przewidujących przejście do nowego pracodawcy z mocy prawa. W razie zmiany pracodawcy w inny sposób, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, pracodawca, z którym stosunek pracy ustał, jest obowiązany zapłacić pracownikowi ekwiwalent. Możliwe jest jednakże, ale tylko za zgodą lub na wniosek pracownika, zawarcie umowy między poprzednim a nowym pracodawcą, na podstawie której nowy pracodawca przejmie na siebie obowiązek udzielenia urlopu w naturze w całości lub części. Ekwiwalent pieniężny należny pracownikowi za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega ochronie w takim samym zakresie jak wynagrodzenie za pracę. Nie mogą być z niego potrącane bez zgody pracownika wyrażonej na piśmie należności inne niż określone w art. 87 § 1 KP. Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy i niewykorzystania z tego powodu urlopu wypoczynkowego nabytego w pełnym pracownikowi przysługuje od dotychczasowego pracodawcy ekwiwalent pieniężny odpowiadający urlopowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku, w którym rozwiązano stosunek pracy, także w sytuacji, gdy nastąpiło to w związku z nabyciem przez pracownika uprawnień emerytalnych (uchwała SN z 20.08.1997 r., III ZP 26/97, OSNAPiUS 1998/5, poz. 145). Uchwała ta dotyczy tylko ekwiwalentu za urlop przysługujący w roku rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu w latach poprzednich, to ma prawo do ekwiwalentu za te urlopy, wobec których roszczenie nie uległo przedawnieniu. Obowiązek zapłaty ekwiwalentu obciąża tego pracodawcę, który zatrudniał pracownika w dniu powstania prawa do ekwiwalentu. Może on przejść na innego pracodawcę na podstawi art. 23 (1) KP lub na mocy przepisów szczególnych. Podstawa prawna: 1) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.). Zobacz także: Obowiązek odprowadzania składki zdrowotnej - emeryt prowadzący działalność gospodarczą Poradnik - Jak wyliczać wynagrodzenie pracownika

Ekwiwalent za urlop

Zgodnie z art. 171 Kodeksu pracy w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest wyjątkiem od prawa pracownika do wykorzystania urlopu w naturze. Zwolnienie się pracodawcy z obowiązku udzielenia urlopu w naturze przez zapłatę w to miejsce ekwiwalentu pieniężnego w innych sytuacjach niż przewidziane prawem jest niedopuszczalne.

Zgodnie z treścią przepisu strony stosunku pracy mogą zawrzeć szczególnego rodzaju terminową umowę o pracę, której celem jest zwolnienie pracodawcy z obowiązku zapłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop w zamian za udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego na czas trwania tej umowy. Jej czas trwania może odpowiadać wartości całego ekwiwalentu za urlop lub jego części. W tym drugim przypadku pozostała część ekwiwalentu musi być świadczona pracownikowi w formie pieniężnej. Jest to korzystne dla pracownika, gdyż w czasie obowiązywania tej umowy korzysta on z uprawnień przewidzianych prawem pracy i prawem ubezpieczeń społecznych.

Prawo do ekwiwalentu jest niezależne od sposobu ustania stosunku pracy. Jest ono prawem pochodnym od prawa do urlopu.

W razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w czasie urlopu bezpłatnego, a trwającego dłużej niż miesiąc, pracownikowi niewykonującemu pracy od dnia 1 stycznia z powodu urlopu bezpłatnego nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego za rok kalendarzowy, w którym ustało zatrudnienie, a zatem i prawo do ekwiwalentu za ten urlop.

Prawo do urlopu w naturze nie ulega przekształceniu w prawo do ekwiwalentu, jeżeli pracownik przechodzi do nowego pracodawcy na warunkach określonych w art. 23 KP (1) lub w innych przepisach przewidujących przejście do nowego pracodawcy z mocy prawa.

W razie zmiany pracodawcy w inny sposób, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, pracodawca, z którym stosunek pracy ustał, jest obowiązany zapłacić pracownikowi ekwiwalent. Możliwe jest jednakże, ale tylko za zgodą lub na wniosek pracownika, zawarcie umowy między poprzednim a nowym pracodawcą, na podstawie której nowy pracodawca przejmie na siebie obowiązek udzielenia urlopu w naturze w całości lub części.

Ekwiwalent pieniężny należny pracownikowi za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega ochronie w takim samym zakresie jak wynagrodzenie za pracę. Nie mogą być z niego potrącane bez zgody pracownika wyrażonej na piśmie należności inne niż określone w art. 87 § 1 KP.

Jak trafnie przyjął Sąd Najwyższy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy i niewykorzystania z tego powodu urlopu wypoczynkowego nabytego w pełnym pracownikowi przysługuje od dotychczasowego pracodawcy ekwiwalent pieniężny odpowiadający urlopowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku, w którym rozwiązano stosunek pracy, także w sytuacji, gdy nastąpiło to w związku z nabyciem przez pracownika uprawnień emerytalnych (uchwała SN z 20.08.1997 r., III ZP 26/97, OSNAPiUS 1998/5, poz. 145). Uchwała ta dotyczy tylko ekwiwalentu za urlop przysługujący w roku rozwiązania stosunku pracy. Jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu w latach poprzednich, to ma prawo do ekwiwalentu za te urlopy, wobec których roszczenie nie uległo przedawnieniu.

Obowiązek zapłaty ekwiwalentu obciąża tego pracodawcę, który zatrudniał pracownika w dniu powstania prawa do ekwiwalentu. Może on przejść na innego pracodawcę na podstawi art. 23 (1) KP lub na mocy przepisów szczególnych.

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.).

Zobacz także: