Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  D

Dowód księgowy

Dowody księgowe są podstawą zapisów w księgach rachunkowych. Stwierdzające one dokonanie operacji rachunkowych w danym okresie sprawozdawczym. Materia ta została uregulowana w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej jako; „Ustawa). 

Ustawa wprowadza wymóg umieszczania zapisów w księgach rachunkowych danego okresu sprawozdawczego wszystkich zdarzeń gospodarczych, które w nim nastąpiły. Podstawą zapisów są dowody księgowe, które ustawodawca określa również mianem dowodów źródłowych. 

W art. 20 Ustawy przewidziano następujące rodzaje dowodów księgowych:

  • otrzymane od kontrahentów w ramach dokonanych operacji gospodarczych – zewnętrzne obce,
  • przekazywane kontrahentom wyłącznie w oryginale – zewnętrzne własne,
  • dotyczące operacji przeprowadzonych wewnątrz danej jednostki – wewnętrzne. 

Podstawą zapisów mogą być także dowody księgowe sporządzane przez jednostkę:

  • zbiorcze – służą one do dokonywania zapisów łącznych określonego zbioru dowodów, które zgodnie z prawem muszą zostać wymienione pojedynczo w dowodzie zbiorczym,
  • korygujące poprzednie zapisy,
  • zastępcze – czyli te, które wystawiono do czasu otrzymania obcego dowodu źródłowego z zewnątrz,
  • rozliczeniowe – takie, w których ujęto dokonane zapisy, ale według nowych kryteriów klasyfikacji.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych wiąże się z wysokim rygorem wymagań formalnych. Również dowody księgowe muszą spełniać warunki przewidziane w art. 21 Ustawy:

  • wskazanie numer identyfikacji dowodu oraz jego rodzaju,
  • określenie podmiotów czynnie uczestniczących w transakcji/operacji,
  • opis dokonanej operacji oraz określenie jej wartości,
  • datę dokonania operacji oraz datę sporządzenia dowodu,
  • podpis osoby, która wystawia dowód oraz podpis osoby, na ręce której wydano lub przyjęto składniki aktywów,
  • dokonanie dekretacji oraz podpis osoby odpowiedzialnej.

Jeśli pozwalają na to przepisów odrębnych, można zaniechać zamieszczania informacji z punktów 1-3 oraz 5 powyżej a także pkt. 6 gdy wynika to z zastosowanej techniki dokumentowania zapisów.

Ustawodawca przewidział nadto używanie w dowodach księgowych waluty polskiej oraz przedstawianie na żądanie biegłego rewidenta tłumaczeń dowodów sporządzonych w języku obcym. Z uwagi na doniosłe znaczenie dokonywanych na podstawie dowodów zapisów, powinny być one rzetelne. Muszą odzwierciedlać w sposób zgody z prawdą przeprowadzoną operację. Zakazane jest dokonywanie w nich poprawek lub przeróbek. Błędy można eliminiować na podstawie uzasadnionego sprostowania (dowody zewnętrzne obce i własne). Co do dowodów wewnętrznych – błędna treść może zostać skorygowana przez skreślenie i poprawienie, o ile zmiany te nie doprowadzą do nieczytelności dokumentu. 

Za równoważne z dowodami źródłowymi uznawane są zapisy w księgach dokonywane automatycznie z użyciem urządzeń (komputerów, oprogramowania) na podstawie widniejących w nich informacjach, o ile przy rejestrowaniu:

  • będą mieć postać trwałą, czyniąc zadość wymaganiom dla dowodów księgowych,
  • możliwym jest ustalenie źródła pochodzenia danych oraz tożsamości osoby, która je wprowadza,
  • można dokonać sprawdzenia poprawności danych przy użyciu właściwej procedury,
  • zgromadzone dane są chronione w sposób zapewniających ich integralność oraz przechowywane przez okres czasu właściwy dla rodzajów dowodów księgowych.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 217).

Zobacz także: