Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	D
Darowizna	Zgodnie z art. 888 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej: „k.c.”) „Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Treścią umowy darowizny jest zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego spełnienia świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Tak określone essentialia negotii umowy darowizny pozwalają zaliczyć ją do umów jednostronnie zobowiązujących, konsensualnych, nieodpłatnych i kauzalnych (przyczyną prawną przysporzenia jest tutaj causa donandi). Świadczenie darczyńcy może polegać zwłaszcza na przeniesieniu własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, przelewie wierzytelności, zwolnieniu z długu, przejęciu długu, zrzeczeniu się ograniczonego prawa rzeczowego lub zmianie pierwszeństwa takiego prawa. Skutkiem darowizny jest więc bezpłatne zwiększenie aktywów obdarowanego albo zmniejszenie jego pasywów. Zawarcie umowy darowizny zobowiązującej do rozporządzenia własnością rzeczy oznaczonej co do tożsamości, wierzytelnością albo spadkiem wywołuje z mocy prawa skutek rozporządzający, chyba że z przepisów prawa lub z postanowień umowy co innego wynika (umowa zobowiązująco-rozporządzająca). Świadczenie darczyńcy powinno być spełnione kosztem jego majątku. Oznacza to, że darczyńca nie musi spełniać świadczenia bezpośrednio na rzecz obdarowanego, lecz w ostatecznym rozrachunku to właśnie majątek darczyńcy jest obciążony obowiązkiem świadczenia (np. osoba, która przez umowę z dłużnikiem nieodpłatnie przejmuje jego dług za zgodą wierzyciela, jest darczyńcą, mimo że nie spełnia na rzecz obdarowanego dłużnika żadnego świadczenia; spełnienie świadczenia nastąpi dopiero na rzecz wierzyciela. Nieodpłatność świadczenia polega na tym, że darczyńca nie otrzymuje w zamian za swoje świadczenie jakiegokolwiek świadczenia od obdarowanego. Stąd też w dawniejszej literaturze trafnie nazywano darowiznę aktem szczodrobliwości. Ocena, czy w danej umowie świadczenie jest nieodpłatne, może doznawać komplikacji z uwagi na przyjmowane w orzecznictwie i doktrynie określenie cech świadczenia wzajemnego (art. 487 § 2 k.c.). Mimo całej sporności zagadnienia niewątpliwe jest uzależnienie rozstrzygnięcia czy świadczenie ma charakter wzajemny, od czynnika subiektywnego, a więc od woli samych stron, nie zaś od obiektywnej wartości podlegających wymianie świadczeń. Z drugiej strony pozostawienie stronom nieograniczonej swobody decydowania o wzajemności umowy prowadziłoby do rezultatów ewidentnie niesłusznych, a ponadto sprzecznych z art. 83 k.c. (np. umowa, w której jedna strona przenosi na drugą własność nieruchomości, a druga płaci jej za to złotówkę, nie może być traktowana jako sprzedaż mimo formalnie wyrażonej przez strony takiej woli). Dlatego też nie można oczywiście uważać, że każda umowa odpłatna, w której świadczenia podlegające wymianie nie są obiektywnie równowartościowe, zawiera jednocześnie umowę darowizny, podobnie jak nie można twierdzić, że o zaliczeniu danej umowy do kategorii czynności odpłatnych bądź nieodpłatnych decyduje wyłącznie wola stron. Stan prawny na dzień 23 grudnia 2022 r. Podstawa prawna: Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.). Zobacz także: Spadek Opodatkowanie darowizn

Darowizna

Zgodnie z art. 888 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm., dalej: „k.c.”) „Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”.

Treścią umowy darowizny jest zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego spełnienia świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Tak określone essentialia negotii umowy darowizny pozwalają zaliczyć ją do umów jednostronnie zobowiązujących, konsensualnych, nieodpłatnych i kauzalnych (przyczyną prawną przysporzenia jest tutaj causa donandi).

Świadczenie darczyńcy może polegać zwłaszcza na przeniesieniu własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, przelewie wierzytelności, zwolnieniu z długu, przejęciu długu, zrzeczeniu się ograniczonego prawa rzeczowego lub zmianie pierwszeństwa takiego prawa. Skutkiem darowizny jest więc bezpłatne zwiększenie aktywów obdarowanego albo zmniejszenie jego pasywów.

Zawarcie umowy darowizny zobowiązującej do rozporządzenia własnością rzeczy oznaczonej co do tożsamości, wierzytelnością albo spadkiem wywołuje z mocy prawa skutek rozporządzający, chyba że z przepisów prawa lub z postanowień umowy co innego wynika (umowa zobowiązująco-rozporządzająca). Świadczenie darczyńcy powinno być spełnione kosztem jego majątku. Oznacza to, że darczyńca nie musi spełniać świadczenia bezpośrednio na rzecz obdarowanego, lecz w ostatecznym rozrachunku to właśnie majątek darczyńcy jest obciążony obowiązkiem świadczenia (np. osoba, która przez umowę z dłużnikiem nieodpłatnie przejmuje jego dług za zgodą wierzyciela, jest darczyńcą, mimo że nie spełnia na rzecz obdarowanego dłużnika żadnego świadczenia; spełnienie świadczenia nastąpi dopiero na rzecz wierzyciela.

Nieodpłatność świadczenia polega na tym, że darczyńca nie otrzymuje w zamian za swoje świadczenie jakiegokolwiek świadczenia od obdarowanego. Stąd też w dawniejszej literaturze trafnie nazywano darowiznę aktem szczodrobliwości. Ocena, czy w danej umowie świadczenie jest nieodpłatne, może doznawać komplikacji z uwagi na przyjmowane w orzecznictwie i doktrynie określenie cech świadczenia wzajemnego (art. 487 § 2 k.c.). Mimo całej sporności zagadnienia niewątpliwe jest uzależnienie rozstrzygnięcia czy świadczenie ma charakter wzajemny, od czynnika subiektywnego, a więc od woli samych stron, nie zaś od obiektywnej wartości podlegających wymianie świadczeń. Z drugiej strony pozostawienie stronom nieograniczonej swobody decydowania o wzajemności umowy prowadziłoby do rezultatów ewidentnie niesłusznych, a ponadto sprzecznych z art. 83 k.c. (np. umowa, w której jedna strona przenosi na drugą własność nieruchomości, a druga płaci jej za to złotówkę, nie może być traktowana jako sprzedaż mimo formalnie wyrażonej przez strony takiej woli). Dlatego też nie można oczywiście uważać, że każda umowa odpłatna, w której świadczenia podlegające wymianie nie są obiektywnie równowartościowe, zawiera jednocześnie umowę darowizny, podobnie jak nie można twierdzić, że o zaliczeniu danej umowy do kategorii czynności odpłatnych bądź nieodpłatnych decyduje wyłącznie wola stron.

Stan prawny na dzień 23 grudnia 2022 r.

Podstawa prawna: