Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  C

Czynny żal

Czynny żal to instytucja prawa karnego skarbowego, która pozwala uniknąć odpowiedzialności za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, jeśli sprawca sam przyzna się do popełnionego czynu i naprawi jego skutki, zanim organ ścigania dowie się o sprawie z innego źródła. Celem tego rozwiązania jest zachęcenie podatników i przedsiębiorców do samodzielnego korygowania błędów i współpracy z organami skarbowymi.

Z czynnego żalu można skorzystać, gdy popełniono czyn zabroniony, np.:

  • niezłożenie deklaracji podatkowej,
  • nieujawnienie dochodów,
  • nieterminowe odprowadzenie podatku lub składek,
  • nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych.

Warunkiem skuteczności czynnego żalu jest dobrowolność i wyprzedzenie działania organu – czyli zawiadomienie musi nastąpić zanim urząd skarbowy uzyska wiedzę o popełnionym wykroczeniu lub przestępstwie (np. przed rozpoczęciem kontroli podatkowej).

Aby czynny żal został uznany za skuteczny, muszą być spełnione następujące warunki:

  • Dobrowolne zawiadomienie – sprawca sam informuje urząd o popełnieniu czynu zabronionego.
  • Szczere wyjaśnienia – należy wskazać, jakie naruszenie popełniono, kto brał w nim udział oraz jakie były jego okoliczności.
  • Naprawienie skutków – konieczne jest uregulowanie należności publicznoprawnych (np. zapłata zaległego podatku wraz z odsetkami).
  • Brak wcześniejszej wiedzy organu – urząd nie może już dysponować informacją o popełnionym czynie (np. z własnych ustaleń lub z donosu).

Czynny żal to narzędzie budujące kulturę zgodności i uczciwości w relacjach z fiskusem. Umożliwia legalne naprawienie błędów bez narażania się na sankcje karne skarbowe. Z punktu widzenia administracji, to sposób na skuteczniejsze ściąganie zaległości i motywowanie podatników do dobrowolnych korekt.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 633).

Zobacz także: