Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  B

Beneficjent rzeczywisty

Beneficjent rzeczywisty to — w świetle polskiego prawa dotyczącego przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu — osoba fizyczna, która ostatecznie sprawuje kontrolę nad danym podmiotem lub w czyim interesie wykonywana jest określona transakcja. To nie zawsze musi być formalny właściciel wpisany w dokumenty: liczy się władza faktyczna i ekonomiczna (np. prawo do głosów, uprawnienia wynikające z umów, struktury pośrednie). Źródłem definicji jest ustawa o AML oraz zasady wynikające z przepisów wykonawczych.

Prawo wskazuje na dwa najczęściej spotykane kryteria:

  • Własność (udziały/akcje) — osoba fizyczna posiadająca co najmniej 25% udziałów lub akcji (bezpośrednio lub pośrednio) jest z reguły beneficjentem rzeczywistym.
  • Kontrola faktyczna — nawet przy mniejszych udziałach, osoba może być beneficjentem, jeżeli dzięki umowom, mechanizmom korporacyjnym lub innym okolicznościom wywiera decydujący wpływ na działalność podmiotu.

Dwa wymiary pojęcia:

  • Kto korzysta? — osoba, w czyim imieniu lub na czyją korzyść prowadzona jest działalność lub transakcja (np. zleceniodawca rzeczywisty).
  • Kto kontroluje? — osoba, która steruje decyzjami podmiotu (właściciel, kontroler).

W praktyce obie perspektywy mogą się nakładać — ustawodawca rozpatruje je równolegle, by zapobiegać obejściom formalnego właścicielstwa.

Ustawa AML nakłada obowiązek ustalenia i zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego na określone podmioty (np. spółki prawa handlowego, fundacje, stowarzyszenia oraz tzw. podmioty obowiązane — instytucje finansowe, firmy prawnicze, biegli rewidenci itp.). Informacje o beneficjentach rzeczywistych gromadzone są w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) — rejestr prowadzony przez administrację i dostępny publicznie zgodnie z obowiązującymi przepisami. Obowiązek zgłoszenia i aktualizacji danych wynika z odpowiednich artykułów ustawy AML.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 644).

Zobacz także: