Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Pracodawca

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej jako: „k.p.”): „kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców”. Ustawa wprowadza definicje legalne obu tych podmiotów. Pracownikiem – zgodnie z art. 2 k.p. – „pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę”. Pracodawcą zaś: „jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników”(art. 3 k.p.).

Status pracodawcy nabywa się w momencie zatrudniania pracownika. Nie ma przy tym znaczenia rodzaj prowadzonej działalności. T. Liszcz wskazała trzy przesłanki warunkujące uznanie jednostki organizacyjnej za pracodawcę:

  1. Dopuszczenie przez prawo,
  2. Uregulowanie sposób prowadzenia spraw i reprezentacji,
  3. Wyodrębnienie majątku pracodawcy od majątków założycieli i członków.

Podobnie wewnętrzna jednostka organizacyjna może być uznana za pracodawcę, o ile została wyodrębniona i zatrudnia pracowników. 

Co do spółek cywilnych w doktrynie toczą się spory czy może zostać ona uznana za pracodawcę. Warto zaznaczyć, że spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą (w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców), lecz jej wspólnicy. Zatem trafny wydaje siępogląd, że to właśnie oni mogą być pracodawcami. 

Kodeks pracy wskazuje, że pracodawcą może być także osoba fizyczna. Taki status nabywa w momencie zatrudniania pracownika, o ile nie jest jednostką organizacyjną. Pracodawcą może być każda osoba fizyczna bez względu na zdolność do czynności prawnych. Osoba o pełnej zdolności do czynności prawnych wykonuje uprawnienia samodzielnie, ograniczona w tej zdolności – za zgodą przedstawiciela ustawowego, a zupełnie jej pozbawiona – wyłącznie przez przedstawiciela ustawowego.

Od pojęcia pracodawcy należy odróżnić zakład pracy. Ten drugi termin należy rozumieć w sposób przedmiotowy. Jak podaje T. Liszcz: „należy go rozumieć jako placówkę zatrudnienia – zestaw pomieszczeń, urządzeń i narzędzi oraz dóbr niemajątkowych nadających się do realizacji określonych zadań oraz same te zadania, z którymi są związani pracownicy”.

Zgodnie z art. 460 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego: „zdolność sądową i procesową ma także pracodawca, chociażby nie posiadał osobowości prawnej, a w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych zdolność tę ma organ rentowy i wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności”.

Na mocy Kodeksu pracy:

  1. Pracodawca ma obowiązek poszanowania godności pracownika oraz jego innych dó©r osobistych (art. 111k.p.)
  2. Pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy (art. 15 k.p.).
  3. W miarę możliwości Pracodawca powinien zaspokajać potrzeby bytowe, socjalne i kulturalne pracowników.„ (art. 16 k.p.).
  4. Pracodawca jest zobowiązany do ułatwiania swoim pracownikom podnoszenia ich kompetencji (art. 17 k.p.).

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320)
  2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz 1575 ze zm.).

Źródła:

  1. T. Liszcz, Prawo pracy, Warszawa 2018, wyd. 12.

Zobacz także: