Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	P
Prawo podmiotowe	Wynikająca ze stosunku cywilnoprawnego sfera możności postępowania w określony sposób przez podmiot prawa cywilnego (osobę fizyczną lub prawną), przyznana przez prawo w celu realizacji lub ochrony interesów i zabezpieczona przez normę prawną. Nabycie praw podmiotowych przez jednostkę może mieć charakter pierwotny lub pochodny, a więc wiąże się z nabyciem nowo wyodrębnianego albo już istniejącego prawa od innego podmiotu (poprzednika prawnego). Podczas nabywania prawa możemy mieć do czynienia zarówno z jego przejściem w dotychczasowym kształcie (nabycie translatywne), jak też z jego powstaniem (nabycie konstytutywne). Przypisana podmiotowi możność postępowania jest niezależna od podejmowania przez uprawnionego jakichkolwiek kroków celem realizacji posiadanego prawa – prawo podmiotowe przysługuje zatem niezależnie od tego, czy aktualnie jest ono w sposób dostrzegalny wykonywane. Prawo podmiotowe może przysługiwać również podmiotom niezdolnym do podejmowania samodzielnie świadomych decyzji np. osobom nieposiadającym zdolności do czynności prawnych z racji wieku, czy postanowienia sądowego o ubezwłasnowolnieniu całkowitym. Podstawowymi postaciami praw podmiotowych, wyrażających się przez uprawnienie do wysuwania określonych żądań, są roszczenia, zarzuty oraz uprawnienia kształtujące (pozwalające zmienić sytuację prawną innego podmiotu). Prawa podmiotowe dzieli się w nauce prawa m.in. na: bezpośrednie, czyli przyznające podmiotowi możliwość wykonywania prawa bez udziału osób trzecich (np. prawo własności, ochrona dóbr osobistych) oraz pośrednie; bezwzględne, a więc skuteczne erga omnes wobec każdej innej osoby poza uprawnionym oraz względne skuteczne inter partes, czyli jedynie pomiędzy stronami stosunku cywilnoprawnego; majątkowe, uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego oraz niemajątkowe; tymczasowe (ekspektatywy) w znaczeniu szerokim, czyli sytuacje ukształtowane w ramach części przesłanek i pozwalające na oczekiwanie rezultatu oraz tymczasowe w znaczeniu wąskim, czyli prawa podmiotowe poprzedzające nabycie innego prawa (tzw. ekspektatywa maksymalnie ukształtowana); związane z innym prawem (w tym akcesoryjne, których istnienie jest uwarunkowane wcześniejszym istnieniem innego prawa) lub wolne, a więc samoistne; zbywalne, mogące być przeniesione na inny podmiot oraz niezbywalne (np. służebności osobiste, użytkowanie); dziedziczne, przechodzące na spadkobierców po śmierci uprawnionego oraz niedziedziczne (osobiste). Utrata prawa podmiotowego zbywalnego może nastąpić w skutek czynności prawnej uprawnionego, z mocy ustawy lub decyzji odpowiedniego organu (np. wywłaszczenie) albo na skutek upływu czasu, na jaki uprawnienie zostało udzielone. Prawa podmiotowe niezbywalne wygasają natomiast wraz ze śmiercią osoby fizycznej, bądź wygaśnięcia (również likwidacji) osoby prawnej. Zobacz także: Prawa majątkowe Prawo wyłączne

Prawo podmiotowe

Wynikająca ze stosunku cywilnoprawnego sfera możności postępowania w określony sposób przez podmiot prawa cywilnego (osobę fizyczną lub prawną), przyznana przez prawo w celu realizacji lub ochrony interesów i zabezpieczona przez normę prawną.

Nabycie praw podmiotowych przez jednostkę może mieć charakter pierwotny lub pochodny, a więc wiąże się z nabyciem nowo wyodrębnianego albo już istniejącego prawa od innego podmiotu (poprzednika prawnego). Podczas nabywania prawa możemy mieć do czynienia zarówno z jego przejściem w dotychczasowym kształcie (nabycie translatywne), jak też z jego powstaniem (nabycie konstytutywne).

Przypisana podmiotowi możność postępowania jest niezależna od podejmowania przez uprawnionego jakichkolwiek kroków celem realizacji posiadanego prawa – prawo podmiotowe przysługuje zatem niezależnie od tego, czy aktualnie jest ono w sposób dostrzegalny wykonywane. Prawo podmiotowe może przysługiwać również podmiotom niezdolnym do podejmowania samodzielnie świadomych decyzji np. osobom nieposiadającym zdolności do czynności prawnych z racji wieku, czy postanowienia sądowego o ubezwłasnowolnieniu całkowitym.

Podstawowymi postaciami praw podmiotowych, wyrażających się przez uprawnienie do wysuwania określonych żądań, są roszczenia, zarzuty oraz uprawnienia kształtujące (pozwalające zmienić sytuację prawną innego podmiotu).

Prawa podmiotowe dzieli się w nauce prawa m.in. na:

bezpośrednie, czyli przyznające podmiotowi możliwość wykonywania prawa bez udziału osób trzecich (np. prawo własności, ochrona dóbr osobistych) oraz pośrednie;
bezwzględne, a więc skuteczne erga omnes wobec każdej innej osoby poza uprawnionym oraz względne skuteczne inter partes, czyli jedynie pomiędzy stronami stosunku cywilnoprawnego;
majątkowe, uwarunkowane interesem ekonomicznym uprawnionego oraz niemajątkowe;
tymczasowe (ekspektatywy) w znaczeniu szerokim, czyli sytuacje ukształtowane w ramach części przesłanek i pozwalające na oczekiwanie rezultatu oraz tymczasowe w znaczeniu wąskim, czyli prawa podmiotowe poprzedzające nabycie innego prawa (tzw. ekspektatywa maksymalnie ukształtowana);
związane z innym prawem (w tym akcesoryjne, których istnienie jest uwarunkowane wcześniejszym istnieniem innego prawa) lub wolne, a więc samoistne;
zbywalne, mogące być przeniesione na inny podmiot oraz niezbywalne (np. służebności osobiste, użytkowanie);
dziedziczne, przechodzące na spadkobierców po śmierci uprawnionego oraz niedziedziczne (osobiste).

Utrata prawa podmiotowego zbywalnego może nastąpić w skutek czynności prawnej uprawnionego, z mocy ustawy lub decyzji odpowiedniego organu (np. wywłaszczenie) albo na skutek upływu czasu, na jaki uprawnienie zostało udzielone. Prawa podmiotowe niezbywalne wygasają natomiast wraz ze śmiercią osoby fizycznej, bądź wygaśnięcia (również likwidacji) osoby prawnej.

Zobacz także: