Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  P

Pożytki rzeczy

W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”) uregulowano kwestię pożytków z rzeczy. Można je najkrócej zdefiniować jako dochody, które przynosi rzecz. Rzeczą z kolei na podstawie art. 54 k.c.: „są tylko przedmioty materialne”. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 marca 2016 roku I Aca 866/15: „każda rzecz potencjalnie może przynosić pożytki, jeśli stanie się przedmiotem dalszych umów o odpłatne z niej korzystanie”.

W Kodeksie cywilnym występują następujące rodzaje pożytków:

  1. Pożytki naturalne: „pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy” (art. 53 §1 k.c.). Trafnie kwestię tę wyjaśnił Sąd Okręgowy w Krakowie w wyroku z dnia 28 września 2018 r. II Ca 1008/18: „pożytki naturalne (fructusnaturales) rzeczy stanowią odłączone od niej części składowe, w tym płody, o ile według zasad prawidłowej gospodarki można je uznać za normalny dochód z rzeczy (art. 53 § 1 k.c.). Dochód (czy przychód) z prowadzonej na rzeczy działalności gospodarczej z pewnością nie stanowi pożytku naturalnego, którym są płody rzeczy, czyli płody ziemi (zboże, owoce, drzewa wyrąbywane z lasu w ramach planowej gospodarki leśnej) i przychówek zwierząt oraz inne części składowe, np. piasek, glina, żwir, torf, wydobyte z ziemi”.
  2. Pożytki cywilne: „pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego” (art. 53 §2 k.c.).Zalicza się do nich np. czynsz dzierżawy czy  wynagrodzenie finansującego w leasingu.
  3. Pożytki prawa: „pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem” (art. 54 k.c.). Do pożytków prawa zalicza się przykładowo dywidendę, odsetki a nawet zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 listopada 2014 r. II CSK 53/14: „prawo głosu jest swoistym pożytkiem prawa użytkowania udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością”.

Wartościowego resume pożytków z Kodeksu cywilnego dokonał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 października 2012 r. IV CSK 244/12: „należy odwołać się do przepisów księgi pierwszej kodeksu cywilnego, które wyróżniają pożytki rzeczy naturalne i cywilne oraz pożytki prawa. Pożytkami naturalnymi rzeczy są jej płody i inne odłączone od niej części składowe, jak według zasad prawidłowej gospodarki stanowią normalny dochód z rzeczy (art. 53 § 1 k.c.). Podkreślenia wymaga okoliczność, że kodeks cywilny posługuje się wąskim pojęciem pożytków naturalnych, których występowanie łączone jest z pobieraniem ich z rzeczy przynoszącej tego rodzaju dochody. Pożytkami cywilnymi rzeczy są dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (art. 53 § 2 k.c.), natomiast pożytkami prawa są dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym społeczno-gospodarczym przeznaczeniem (art. 54 k.c.)”.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.).

Źródła:

  1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 30 marca 2016 roku I Aca 866/15,
  2. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2014 r. II CSK 53/14
  3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2012 r. IV CSK 244/12

Zobacz także: