Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	P
Postępowanie pojednawcze	Jest to jedna z form procedur zmierzających do zawarcia ugody przed wdaniem się w spór przed sądem powszechnym. Pojęcie postępowania pojednawczego ma zastosowanie w sprawach cywilnych i prawa pracy. Postępowanie pojednawcze w procesie cywilnym jest uregulowane w art. 184 – 186 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: „k.p.c”)... Akt ten reguluje też inne, oprócz postępowania pojednawczego, podobne instytucje: ugodowe załatwienie sprawy w toku postępowania (art. 10 k.p.c.) oraz postępowanie mediacyjne (art. 183¹ – 183¹⁵ k.p.c.) Celem postępowania pojednawczego jest załatwienie sporu w drodze ugody przed wniesieniem pozwu. Na gruncie k.p.c. ugoda jest umową w której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. W praktyce najczęściej przedmiotem ugody są roszczenia wzajemne niezależnie od tego czy formalnie dany stosunek (zobowiązanie) wynikało z zawartej pisemnie umowy. Do zawarcia ugody może dojść zarówno z inicjatywy powoda jak i pozwanego. Z punktu widzenia powoda istotne jest, że już samo zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia, a ewentualna ugoda zawarta w toku postępowania przygotowawczego jest zgodnie z art. 777 § 1 k.p.c. tytułem egzekucyjnym. Dłużnik zyskuje natomiast możliwość negocjacji ustępstw z wierzycielem. Obu zaś stronom postępowanie pojednawcze zaoszczędza kosztów i czasu. Zgodnie z art. 185 § 1 k.p.c.:„z zawezwaniem do próby ugodowej - bez względu na właściwość rzeczową - można zwrócić się do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika”. Z przepisu tego wynika, że o ile dopuszczalna jest właściwość przemienna dla samego roszczenia, to właściwy dla przeprowadzenia postępowania pojednawczego będzie zawsze sąd właściwości ogólnej przeciwnika, tj. sąd miejsca zamieszkania przeciwnika. Sąd rejonowy ogólnie właściwy dla przeciwnika (art. 27-30 w związku z art. 185 § 1 k.p.c.) jest właściwy w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej także wtedy, gdy strony umówiły się na piśmie o poddanie innemu sądowi pierwszej instancji sporu wynikłego lub mogącego w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2015 r., sygn. akt III CO 37/15). Co do zasady, postępowanie pojednawcze powinno kończyć się zawarciem ugody, której treść zamieszcza się w protokole z posiedzenia i stwierdza podpisami stron. W sytuacji, gdy ugoda nie może być podpisana przez strony, sąd stwierdza tę okoliczność w protokole (art. 185 § 3 k.p.c.). Jednakże, kodeks postępowania cywilnego przewiduje również inną możliwość zakończenia postępowania pojednawczego, tj. orzeczenie sądu. Sąd może wydać postanowienie w poniżej przedstawionych przypadkach. Po pierwsze, zgodnie z art. 184 k.p.c.:„sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.” Po drugie, zgodnie z art. 186 § 1 k.p.c.:„jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową”. Wobec tego, że postanowienia wydane przed sąd w powyżej opisanych sytuacjach są postanowieniami kończącymi postępowanie w sprawie, zgodnie z art. 394 § 1 k.p.c. przysługują na nie zażalenia. W prawie pracy postępowanie pojednawcze jest uregulowane w art. 244 . – 258 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej jako: „k.p.”).. Zgodnie z art. 244 § 1 k.p. „w celu polubownego załatwiania sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy mogą być powoływane komisje pojednawcze”. Zadaniem komisji pojednawczej jest jedynie nakłanianie stron powstałego sporu do zawarcia ugody, a następnie spisanie treści ugody przed nią zawartej. Komisja pojednawcza nie może natomiast arbitralnie przesądzić o istocie sporu. W sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy postępowanie pojednawcze kończy się z mocy prawa z upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika, a w innych sprawach - z upływem 30 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku nie zawarcia ugody w ww. terminach komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy. Jeżeli w sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy pracownik uważa, że zawarta ugoda narusza jego słuszny interes, może on wystąpić do sądu pracy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia z żądaniem uznania jej za bezskuteczną. W pozostałych sprawach termin ten wynosi 30 dni. Ugoda zawarta przed komisją pojednawczą po nadaniu jej przez sąd pracy klauzuli wykonalności podlega egzekucji w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Sąd odmówi nadania klauzuli wykonalności jedynie wtedy gdy ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.), Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320). Zobacz także: Metody rozwiązywania sporów pomiędzy przedsiębiorcami Negocjacje

Postępowanie pojednawcze

Jest to jedna z form procedur zmierzających do zawarcia ugody przed wdaniem się w spór przed sądem powszechnym. Pojęcie postępowania pojednawczego ma zastosowanie w sprawach cywilnych i prawa pracy.

Postępowanie pojednawcze w procesie cywilnym jest uregulowane w art. 184 – 186 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: „k.p.c”)... Akt ten reguluje też inne, oprócz postępowania pojednawczego, podobne instytucje: ugodowe załatwienie sprawy w toku postępowania (art. 10 k.p.c.) oraz postępowanie mediacyjne (art. 183¹ – 183¹⁵ k.p.c.)

Celem postępowania pojednawczego jest załatwienie sporu w drodze ugody przed wniesieniem pozwu. Na gruncie k.p.c. ugoda jest umową w której strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać. W praktyce najczęściej przedmiotem ugody są roszczenia wzajemne niezależnie od tego czy formalnie dany stosunek (zobowiązanie) wynikało z zawartej pisemnie umowy.

Do zawarcia ugody może dojść zarówno z inicjatywy powoda jak i pozwanego. Z punktu widzenia powoda istotne jest, że już samo zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg terminu przedawnienia, a ewentualna ugoda zawarta w toku postępowania przygotowawczego jest zgodnie z art. 777 § 1 k.p.c. tytułem egzekucyjnym. Dłużnik zyskuje natomiast możliwość negocjacji ustępstw z wierzycielem. Obu zaś stronom postępowanie pojednawcze zaoszczędza kosztów i czasu.

Zgodnie z art. 185 § 1 k.p.c.:„z zawezwaniem do próby ugodowej - bez względu na właściwość rzeczową - można zwrócić się do sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika”. Z przepisu tego wynika, że o ile dopuszczalna jest właściwość przemienna dla samego roszczenia, to właściwy dla przeprowadzenia postępowania pojednawczego będzie zawsze sąd właściwości ogólnej przeciwnika, tj. sąd miejsca zamieszkania przeciwnika. Sąd rejonowy ogólnie właściwy dla przeciwnika (art. 27-30 w związku z art. 185 § 1 k.p.c.) jest właściwy w sprawie o zawezwanie do próby ugodowej także wtedy, gdy strony umówiły się na piśmie o poddanie innemu sądowi pierwszej instancji sporu wynikłego lub mogącego w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2015 r., sygn. akt III CO 37/15).

Co do zasady, postępowanie pojednawcze powinno kończyć się zawarciem ugody, której treść zamieszcza się w protokole z posiedzenia i stwierdza podpisami stron. W sytuacji, gdy ugoda nie może być podpisana przez strony, sąd stwierdza tę okoliczność w protokole (art. 185 § 3 k.p.c.). Jednakże, kodeks postępowania cywilnego przewiduje również inną możliwość zakończenia postępowania pojednawczego, tj. orzeczenie sądu. Sąd może wydać postanowienie w poniżej przedstawionych przypadkach.

Po pierwsze, zgodnie z art. 184 k.p.c.:„sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.” Po drugie, zgodnie z art. 186 § 1 k.p.c.:„jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie przeciwnika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową”. Wobec tego, że postanowienia wydane przed sąd w powyżej opisanych sytuacjach są postanowieniami kończącymi postępowanie w sprawie, zgodnie z art. 394 § 1 k.p.c. przysługują na nie zażalenia.

W prawie pracy postępowanie pojednawcze jest uregulowane w art. 244 . – 258 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej jako: „k.p.”).. Zgodnie z art. 244 § 1 k.p. „w celu polubownego załatwiania sporów o roszczenia pracowników ze stosunku pracy mogą być powoływane komisje pojednawcze”. Zadaniem komisji pojednawczej jest jedynie nakłanianie stron powstałego sporu do zawarcia ugody, a następnie spisanie treści ugody przed nią zawartej. Komisja pojednawcza nie może natomiast arbitralnie przesądzić o istocie sporu.

W sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy postępowanie pojednawcze kończy się z mocy prawa z upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika, a w innych sprawach - z upływem 30 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku nie zawarcia ugody w ww. terminach komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy.

Jeżeli w sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub nawiązania stosunku pracy pracownik uważa, że zawarta ugoda narusza jego słuszny interes, może on wystąpić do sądu pracy w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia z żądaniem uznania jej za bezskuteczną. W pozostałych sprawach termin ten wynosi 30 dni.

Ugoda zawarta przed komisją pojednawczą po nadaniu jej przez sąd pracy klauzuli wykonalności podlega egzekucji w trybie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Sąd odmówi nadania klauzuli wykonalności jedynie wtedy gdy ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1575 ze zm.),
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320).

Zobacz także: