Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	D
Działalność transgraniczna	Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 21 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dalej jak ustawa) działalność transgraniczną należy rozumieć jako wykonywanie przez instytucję kredytową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przez bank krajowy na terytorium państwa goszczącego wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego zezwolenia, bez uczestnictwa oddziału tej instytucji lub banku. Definicja zawarta w ustawie przesądza, iż działalność transgraniczna jest wykonywana przez bank krajowy lub instytucję kredytową (nie dotyczy więc banków zagranicznych), na terytorium innego państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG, bez uczestnictwa odpowiednio oddziału banku krajowego lub oddziału instytucji kredytowej. W obecnie obowiązującym stanie prawnym w ustawie nie przewidziano możliwości prowadzenia przez bank krajowy działalności transgranicznej w państwach niebędących członkami UE lub nienależących do EOG. Istotne jest zatem ustalenie zakresu pojęciowego sformułowania „wykonywanie na terytorium państwa goszczącego wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego zezwolenia”. W literaturze wskazuje się, iż można wyróżnić „czynne” i „bierne” prowadzenie działalności transgranicznej „Czynna” działalność transgraniczna występuje, jeśli bank krajowy aktywnie oferuje swoje produkty w innym kraju należącym do EOG, ale nie posiada w tym kraju oddziału. Wykonywanie działalności transgranicznej może się odbywać przy udziale pracownika lub innego przedstawiciela banku krajowego lub instytucji kredytowej, przykładowo przedstawiciel banku krajowego może przyjechać do państwa goszczącego, aby zawrzeć tam umowę kredytową z obywatelem tego państwa. Natomiast „bierna” forma prowadzenia działalności transgranicznej polega na przemieszczaniu się osoby z jednego państwa należącego do EOG, zamierzającej skorzystać z usług banku mającego siedzibę w innym państwie EOG, np. kiedy obywatel grecki korzysta ze skrytki sejfowej w Polsce. Biorąc pod uwagę fakt, iż w ramach regulowanej w Prawie bankowym działalności transgranicznej powinno dojść do wykonywania czynności na terytorium państwa goszczącego, należałoby uznać, iż jedynie „czynna” działalność transgraniczna powinna podlegać zawiadomieniu KNF, ponieważ tylko w wypadku takiej działalności bank aktywnie działa na terytorium innych państw członkowskich (tak też T. Czech, I. Floras, Działalność..., s. 52). Jako przejaw działalności transgranicznej należałoby także traktować skorzystanie przez bank krajowy lub instytucję kredytową do oferowania własnych produktów z pośredników finansowych lub podmiotów powiązanych mających siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG (tak T. Czech, I. Floras, Działalność..., s. 59). Autorzy ci wskazują jednocześnie, iż niektóre działania o charakterze operacyjnym, np. wykorzystywanie call-center działającego w innym państwie, które udziela informacji o produktach banku krajowego lub instytucji kredytowej, nie oferując ich w sposób czynny, tzn. nie dzwoniąc do potencjalnych klientów, nie powinny być traktowane jako działalność transgraniczna. Korzystanie z pośredników przy działalności transgranicznej może jednak powodować wątpliwości, czy de facto nie stanowiłoby to przejawu działalności instytucji kredytowej lub banku krajowego przez oddział. Problemy z odróżnieniem „czynnej” i „biernej” działalności transgranicznej mogą natomiast wystąpić w wypadku świadczenia usług za pomocą środków porozumiewania się na odległość (Internet, telefon, e-mail itp.). W literaturze podkreśla się, iż w obrocie elektronicznym zaciera się podział na klienta czynnego i biernego, a często dochodzi do zamiany lub przemieszczania ról kontraktowych. Internet ze swej natury jest pozbawiony granic przestrzennych, a jego ponadkrajowy charakter znacznie utrudnia powiązanie transakcji z terytorium danego państwa oraz z konkretnym systemem prawnym. Nadzór bankowy taką formę świadczenia transgranicznie usług nie zalicza ani do działalności „czynnej”, ani „biernej”, ale wymienia oddzielnie, wskazując, że działalność transgraniczna ma także miejsce wówczas, gdy granice pomiędzy dwoma państwami należącymi do EOG przekracza sama usługa. Ze stanowiska nadzoru bankowego wynika, iż taka forma prowadzenia działalności transgranicznej powinna podlegać zawiadomieniu w trybie przewidzianym w rozdziale 2a Ustawy. Odmienne stanowisko wyraziła KE, stwierdzając, iż międzykrajowe świadczenie usług bankowych na odległość (w tym poprzez Internet) nie wymaga notyfikacji, gdyż w tym wypadku nie można uznać, iż dostawca prowadzi działalność na terytorium państwa. Biorąc pod uwagę powyższe, oferowanie usług banku za pomocą środków porozumiewania się na odległość może zostać uznane za działalność transgraniczną w wypadku: 1)oferowania przez bank usług w Internecie za pomocą stron przeznaczonych dla potencjalnego klienta w innym państwie członkowskim poprzez podanie np. domeny internetowej z innego państwa, odwoływanie się do przepisów prawnych innego państwa; 2)podejmowania przez bank także innych działań zmierzających do pozyskania klientów z państw, w języku których jest wersja strony internetowej banku (np. wysyłanie e-maili na skrzynki pocztowe założone za granicą z ofertą banku) Nie stanowiłoby jednak działalności transgranicznej prowadzenie przez bank własnej strony internetowej (zlokalizowanej na serwerze w Polsce) także w innych wersjach językowych niż język polski (np. w języku niemieckim, angielskim, hiszpańskim). Dopóki oferta w języku polskim jest taka sama jak oferta w innym języku (tzn. mamy do czynienia z tłumaczeniem jedynie wersji strony internetowej), dopóty nie można mówić o prowadzeniu działalności transgranicznej. W takiej sytuacji to stroną aktywną jest potencjalny klient banku, a więc możemy mówić co najwyżej o „biernej” działalności transgranicznej. Jest to jednak kwestia dyskusyjna, szczególnie w wypadku, gdyby taką działalność zamierzał podjąć bank krajowy. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 z późn. zm.). A. Kawulski [w:] Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013, art. 4.

Działalność transgraniczna

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt. 21 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (dalej jak ustawa) działalność transgraniczną należy rozumieć jako wykonywanie przez instytucję kredytową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przez bank krajowy na terytorium państwa goszczącego wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego zezwolenia, bez uczestnictwa oddziału tej instytucji lub banku.

Definicja zawarta w ustawie przesądza, iż działalność transgraniczna jest wykonywana przez bank krajowy lub instytucję kredytową (nie dotyczy więc banków zagranicznych), na terytorium innego państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG, bez uczestnictwa odpowiednio oddziału banku krajowego lub oddziału instytucji kredytowej. W obecnie obowiązującym stanie prawnym w ustawie nie przewidziano możliwości prowadzenia przez bank krajowy działalności transgranicznej w państwach niebędących członkami UE lub nienależących do EOG.

Istotne jest zatem ustalenie zakresu pojęciowego sformułowania „wykonywanie na terytorium państwa goszczącego wszystkich lub niektórych czynności w zakresie wynikającym z udzielonego zezwolenia”. W literaturze wskazuje się, iż można wyróżnić „czynne” i „bierne” prowadzenie działalności transgranicznej „Czynna” działalność transgraniczna występuje, jeśli bank krajowy aktywnie oferuje swoje produkty w innym kraju należącym do EOG, ale nie posiada w tym kraju oddziału. Wykonywanie działalności transgranicznej może się odbywać przy udziale pracownika lub innego przedstawiciela banku krajowego lub instytucji kredytowej, przykładowo przedstawiciel banku krajowego może przyjechać do państwa goszczącego, aby zawrzeć tam umowę kredytową z obywatelem tego państwa. Natomiast „bierna” forma prowadzenia działalności transgranicznej polega na przemieszczaniu się osoby z jednego państwa należącego do EOG, zamierzającej skorzystać z usług banku mającego siedzibę w innym państwie EOG, np. kiedy obywatel grecki korzysta ze skrytki sejfowej w Polsce.

Biorąc pod uwagę fakt, iż w ramach regulowanej w Prawie bankowym działalności transgranicznej powinno dojść do wykonywania czynności na terytorium państwa goszczącego, należałoby uznać, iż jedynie „czynna” działalność transgraniczna powinna podlegać zawiadomieniu KNF, ponieważ tylko w wypadku takiej działalności bank aktywnie działa na terytorium innych państw członkowskich (tak też T. Czech, I. Floras, Działalność..., s. 52). Jako przejaw działalności transgranicznej należałoby także traktować skorzystanie przez bank krajowy lub instytucję kredytową do oferowania własnych produktów z pośredników finansowych lub podmiotów powiązanych mających siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego UE lub państwa należącego do EOG (tak T. Czech, I. Floras, Działalność..., s. 59). Autorzy ci wskazują jednocześnie, iż niektóre działania o charakterze operacyjnym, np. wykorzystywanie call-center działającego w innym państwie, które udziela informacji o produktach banku krajowego lub instytucji kredytowej, nie oferując ich w sposób czynny, tzn. nie dzwoniąc do potencjalnych klientów, nie powinny być traktowane jako działalność transgraniczna. Korzystanie z pośredników przy działalności transgranicznej może jednak powodować wątpliwości, czy de facto nie stanowiłoby to przejawu działalności instytucji kredytowej lub banku krajowego przez oddział.

Problemy z odróżnieniem „czynnej” i „biernej” działalności transgranicznej mogą natomiast wystąpić w wypadku świadczenia usług za pomocą środków porozumiewania się na odległość (Internet, telefon, e-mail itp.). W literaturze podkreśla się, iż w obrocie elektronicznym zaciera się podział na klienta czynnego i biernego, a często dochodzi do zamiany lub przemieszczania ról kontraktowych. Internet ze swej natury jest pozbawiony granic przestrzennych, a jego ponadkrajowy charakter znacznie utrudnia powiązanie transakcji z terytorium danego państwa oraz z konkretnym systemem prawnym. Nadzór bankowy taką formę świadczenia transgranicznie usług nie zalicza ani do działalności „czynnej”, ani „biernej”, ale wymienia oddzielnie, wskazując, że działalność transgraniczna ma także miejsce wówczas, gdy granice pomiędzy dwoma państwami należącymi do EOG przekracza sama usługa. Ze stanowiska nadzoru bankowego wynika, iż taka forma prowadzenia działalności transgranicznej powinna podlegać zawiadomieniu w trybie przewidzianym w rozdziale 2a Ustawy. Odmienne stanowisko wyraziła KE, stwierdzając, iż międzykrajowe świadczenie usług bankowych na odległość (w tym poprzez Internet) nie wymaga notyfikacji, gdyż w tym wypadku nie można uznać, iż dostawca prowadzi działalność na terytorium państwa.

Biorąc pod uwagę powyższe, oferowanie usług banku za pomocą środków porozumiewania się na odległość może zostać uznane za działalność transgraniczną w wypadku:

1)oferowania przez bank usług w Internecie za pomocą stron przeznaczonych dla potencjalnego klienta w innym państwie członkowskim poprzez podanie np. domeny internetowej z innego państwa, odwoływanie się do przepisów prawnych innego państwa;

2)podejmowania przez bank także innych działań zmierzających do pozyskania klientów z państw, w języku których jest wersja strony internetowej banku (np. wysyłanie e-maili na skrzynki pocztowe założone za granicą z ofertą banku)

Nie stanowiłoby jednak działalności transgranicznej prowadzenie przez bank własnej strony internetowej (zlokalizowanej na serwerze w Polsce) także w innych wersjach językowych niż język polski (np. w języku niemieckim, angielskim, hiszpańskim). Dopóki oferta w języku polskim jest taka sama jak oferta w innym języku (tzn. mamy do czynienia z tłumaczeniem jedynie wersji strony internetowej), dopóty nie można mówić o prowadzeniu działalności transgranicznej. W takiej sytuacji to stroną aktywną jest potencjalny klient banku, a więc możemy mówić co najwyżej o „biernej” działalności transgranicznej. Jest to jednak kwestia dyskusyjna, szczególnie w wypadku, gdyby taką działalność zamierzał podjąć bank krajowy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 z późn. zm.).
A. Kawulski [w:] Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013, art. 4.