Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  M

Mienie

Zgodnie z kodeksem cywilnym, mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. Mieniem nie są zatem prawa niemajątkowe, np. dobra osobiste. Czasem wyróżnia się jeszcze prawa mieszane, tj. majątkowo-niemajątkowe, np. prawa udziałowe w spółce, ponieważ wspólnikowi przysługują zarówno prawa majątkowe takie jak prawo do dywidendy oraz prawa niemajątkowe takie jak prawo do głosu.

Prawami majątkowymi jest zbiór praw związanych z ekonomicznym interesem danej osoby, np. prawo własności. Prawem majątkowym określa się również korzystną sytuację faktyczną danego podmiotu, jeżeli tylko ma ona jakąkolwiek (w tym nikłą) wartość ekonomiczną. Taką sytuacją jest np. posiadanie, ponieważ posiadacz rzeczą włada oraz pobiera z niej pożytki (korzyść ekonomiczna). W uproszczeniu można powiedzieć, że prawa majątkowe pokrywają się z majątkiem (w rozumieniu wyłącznie aktywów) danej osoby. Pasywa (długi) nigdy nie będą mieniem.

Przykłady praw majątkowych innych niż własność to: użytkowanie wieczyste, wierzytelności, autorskie prawa majątkowe, prawo do dziedziczenia, prawo do przedsiębiorstwa. Niektórzy przedstawiciele doktryny prawa przyjmują, że prawa majątkowe przysługują również dysponentowi tajemnicy przedsiębiorstwa (know-how). Mieniem są także prawa majątkowe do gazów, cieczy lub kopalin, a także prawo do ich wydobywania.  

Mieniem dysponują nie tylko podmioty prywatne, lecz również państwowe. W publikacjach dokonuje się podziału mienia na:

  • państwowe przysługujące Skarbowi Państwa i państwowym osób prawnych
  • komunalne należące do komunalnych osób prawnych
  • inne mienie.

W świetle prawa mienie co do zasady zawsze do kogoś przynależy. Potoczne sformułowanie „mienie niczyje” należy traktować jako pewnego rodzaju skrót myślowy oznaczający, że w danej chwili nie wiadomo, kto jest właścicielem danego mienia. Nieruchomość ma zawsze właściciela. 

Nie można porzucić nieruchomości. Natomiast istnieje możliwość porzucenia (wyzbycia się własności) rzeczy ruchomej, o ile nie jest ona obciążona zastawem rejestrowym.


Mienie podlega ochronie konstytucyjnej oraz jest przedmiotem ochrony prawnokarnej. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 września 2017 r., sygn. akt II AKa 341/16, „pojęcie mienia jako przedmiotu ochrony prawnokarnej występuje w szerokim sensie, obejmując wszelkie prawa majątkowe, rzeczowe i obligacyjne, w tym także usługi, świadczenia, zyski lub pożytki stanowiące majątek. W efekcie przedmiotem oszustwa może być co do zasady usługa, która najczęściej ma charakter odpłatny i wiąże się z koniecznością poniesienia określonych wydatków i innych kosztów oraz oczekiwaniem uzyskania określonego zysku. Jeżeli na skutek zachowania oskarżonego firmy nie otrzymały ustalonej zapłaty, to doznały wymiernego uszczerbku majątkowego, jak również nie uzyskały spodziewanego zysku i nie powiększyły swoich aktywów. Można uznać, iż wartość usług wykonanych przez pokrzywdzone firmy stanowiła ich mienie w rozumieniu norm prawa karnego.”

Podstawa prawna:

  • Ustawa Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r.

Zobacz także: