Porady eksperta

Prokura i upadłość

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na kilka pytań dotyczących prokury u upadłości:

  1. Czy prokurent w spółce z o.o. musi uiszczać opłatę skarbową, za każdym razem, gdy działa w imieniu spółki?
  2. Jaka jest odpowiedzialność prokurenta spółce z o.o. ?
  3. Czy można złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej w formie papierowej w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest reprezentowany przez adwokata ani radcę prawnego?
  4. Czy osoba, która opłaca ubezpieczenie w KRUS ale nie prowadzi żadnej innej działalności gospodarczej może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej? 

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o opłacie skarbowej opłatę skarbową uiszcza się od dokumentu potwierdzającego udzielenie prokury. Złożenie takiego dokumentu, tj. stwierdzającego udzielenie prokury, jak również odpisu, wypisu czy kopii takiego dokumentu – podlega opłacie skarbowej, jeżeli następuje w sprawie z zakresu administracji publicznej lub w postępowaniu sądowym. Przykładowo odpis z KRS potwierdzający udzielenie prokury należy do dokumentów, o których mowa powyżej, więc – o ile jest składany w ramach wspomnianych postępowań – podlega opłacie skarbowej. Odpis z KRS nie podlega jednak opłacie skarbowej, jeżeli – w ramach tego samego postępowania – prokurent potwierdza swoje umocowania do działania innym dokumentem, np. uchwałą walnego zgromadzenia, w której udzielono mu prokury. Wystarczy, aby potwierdzenie udzielenia prokury było opodatkowane jeden raz opłatą skarbową. Zasadniczo od jednego dokumentu potwierdzającego prokurę należy uiszczać tyle opłat skarbowych, ile stosunków prokury z tego dokumentu wynika. Jeżeli jednak w konkretnej sprawie administracyjnej lub sądowej w imieniu spółki działa tylko jeden prokurent, to od potwierdzenia jego umocowania pobiera się tylko jedną opłatę skarbową, nawet jeśli odpowiedni dokument wskazywał wielu prokurentów. Opłata za udzielenie prokury nie zwalnia z obowiązku wniesienia opłaty za złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie prokury. Dlatego przy każdej czynności z zakresu administracji publicznej, w której prokurent lub pełnomocnik będzie działał w imieniuspółki, należy wnieść opłatę skarbową w wysokości 17 zł.Takie stanowisko zajął m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia  4 lutego 2020 r., sygn. akt II FSK 632/18.

Jeżeli chodzi o odpowiedzialność prokurenta należy zaznaczyć, że prokura ma szeroki zakres.  Obejmuje zarówno czynności sądowe, a więc reprezentację spółki w toku postępowań sądowych jak i pozasądowe, związane z codziennym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa np. zawieranie umów. Prokurent nie ponosi odpowiedzialności tak długo, dopóki reprezentuje spółkę zgodnie z udzielonym zakresem prokury. Odpowiada wyłącznie za własne czyny lub zaniechania, które narażają spółkę na straty. Jeżeli udowodni się, że działania z jego winy spowodowały spółce szkodę, wówczas ponosi on pełną odpowiedzialność odszkodowawczą. Prokurent odpowie też za przekroczenie zakresu umocowania, a więc za swoje działania po odwołaniu lub wygaśnięciu prokury, jeżeli druga strona o tym fakcie nie wiedziała.

W przypadku podpisania umowy przez prokurenta, który przekroczył swoje uprawnienia, zobowiązany jest on względem drugiej strony umowy do zwrotu zaliczki, przedpłaty lub innego świadczenia niepieniężnego, o ile takie otrzymał, ale również do naprawienia szkody, którą strona poniosła poprzez podpisanie umowy, nie wiedząc o przekroczeniu kompetencji prokurenta. Dotyczy to także przypadku, gdy szkoda jest następstwem nieważności jednostronnego oświadczenia woli złożonego przez prokurenta. Prokura nie obejmuje uprawnienia m.in. do zbycia spółki, czy nieruchomości, obciążenia nieruchomości, obowiązania spółki. Do wskazanych czynności wymagane jest specjalne pełnomocnictwo.

Przechodząc do pytań dotyczących upadłości konsumenckiej należy stwierdzić, że 1 grudnia 2021 r. weszła w życie nowelizacja przepisów postępowania upadłościowego w związku z wejściem w życie przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Ustawą o Krajowym Rejestrze Zadłużonych wprowadzone zostały zmiany powodujące konieczność wnoszenia pism w postępowaniu upadłościowym za pomocą systemu teleinformatycznego, tj. w postaci elektronicznej. Ustawa przewiduje, że również sam wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać złożony za pomocą sieci teleinformatycznej. Wniosek o ogłoszenie upadłości złożony inaczej niż za pomocą systemu teleinformatycznego nie wywoła skutku prawnego, tj. nie zostanie przez sąd rozpoznany i nie zostanie ogłoszona upadłość dłużnika.

W ustawie przewidziane są jednak wyjątki od tej zasady. Jeden z wyjątków dotyczy sytuacji, gdy wniosek zostanie złożony przez dłużnika w postępowaniu o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (w tzw. postępowaniu konsumenckim). Wówczas nie ma obowiązku   składania pisma za pomocą systemu teleinformatycznego. Oznacza to, że również w sytuacji w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest reprezentowany przez adwokata ani radcę prawnego w postępowaniu o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wniosek może zostać złożony w formie papierowej.  Wniosek sporządza się na specjalnym formularzu udostępnionym na stronach internetowych sądów lub w ich siedzibach.

Ostatnie pytanie dotyczyło zagadnienia związanego z ubezpieczeniem KRUS, a możliwością ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Zgodnie z art. 6 pkt. 5 ustawy Prawo upadłościowe, osoby fizyczne prowadzące gospodarstwa rolne, które nie wykazują żadnej działalności gospodarczej lub zawodowej, nie mogą ogłosić upadłości. Oznacza to, że nie są uprawnione do skorzystania z procedury przewidzianej dla przedsiębiorców. Wyłączenie to dotyczy jedynie ogólnej zdolności upadłościowej, która może być uzasadniona w inny sposób, przy czym przepis wskazuje tu jedynie na prowadzenie obok działalności rolniczej innej jeszcze działalności gospodarczej lub zawodowej.

Wyłączenie to nie dotyczy, jednakże konsumenckiej zdolności upadłościowej z uwagi na odrębność normatywną ustalenia jej zakresu podmiotowego w art. 4911 Prawa upadłościowego. Zdolność upadłościową konsumencką posiadają wszystkie te osoby, które nie posiadają ogólnej zdolności upadłościowej w rozumieniu art. 5, a więc w tym osoby fizyczne prowadzące wyłącznie gospodarstwo rolne (art. 6 pkt. 5 Pr. U.). Zatem jeżeli Użytkownik opłaca ubezpieczenie w KRUS ale nie prowadzi żadnej innej działalności gospodarczej może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 05 kwietnia 2022 r.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1923 z późn. zm.).
  2. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1526 z późn. zm.).
  3. Ustawa z dnia 6 grudnia 2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1909 z późn. zm.).
  4. Ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 z późn. zm.).

Rodzaje Umów sprzedaży

Umowa sprzedaży jest jedną z najczęściej zawieranych umów. Stronami takiej umowy są kupujący i sprzedający. Umowa zobowiązuje sprzedawcę do przeniesienia na kupującego własności rzeczy lub wykonania usługi i przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz. Kupujący natomiast jest zobowiązany do zapłaty uzgodnionej ceny oraz odebrania rzeczy.

Umowa sprzedaży jest uregulowana w Kodeksie cywilnym (k.c.). Z kolei Ustawa o prawach konsumenta definiuje także:

  • Umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa;
  • Umowę zawartą na odległość.

Regulacja nakłada obowiązki na sprzedawców w szczególności w zakresie informacyjnym zarówno przed zawarciem umowy jak i na jej kolejnych etapach. 

W myśl aktualnie obowiązujących przepisów, konsumentom należy się wzmożona ochrona, ponieważ nie występują w transakcjach jako podmiot profesjonalny.  Wprowadzenie ustawy miało na celu zmniejszenie przewagi przedsiębiorcy jako podmiotu profesjonalnego oraz wyrównanie pozycji obu stron. 

Wskazujemy, że z godnie z art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny k.c. (dalej jako: "k.c.") za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Sformułowanie to nie dotyczy osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą lub zawodową traci status konsumenta jeżeli dokonuje czynności prawnej – w stosunku do przedsiębiorcy – w bezpośrednim związku z tą działalnością.

Zgodnie z regulacją przedstawioną w k.c. innym rygorem prawnym objęte są  tzw. potocznie klasyczne formy sprzedaży (czyli sprzedaż pomiędzy przedsiębiorcą (sprzedawcą) i konsumentem (kupującym) niż sprzedaż w obrocie profesjonalnym (pomiędzy przedsiębiorcą (sprzedawcą) i przedsiębiorcą (kupującym)). W drugiej wśród wymienionych sytuacji nie może być bowiem mowy o wyrównywaniu pozycji stron. 

W naszej tabeli przedstawiamy i porównujemy:

  • Umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa;
  • Umowę zawartą na odległość;
  • Umowę zawartą w lokalu przedsiębiorcy;
  • Umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami;

wskazując ich definicje, podstawę prawną oraz uwzględniając najbardziej charakterystyczne dla nich różnice.

Rekomendujemy szczegółowe zapoznanie się z przygotowanym poradnikiem i dostosowanie regulaminów sprzedaży przedsiębiorstwa pod obowiązujące wymogi i przepisy prawa. 


Pobierz poradnik

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT