Wewnątrzwspólnotowa dostawa: nabycie i sprzedaż

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2021.685), zwanej dalej u.p.t.u, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają: 

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów na terytorium kraju,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju (WNT),
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.(WDT)

 

Jak stanowi art. 97 ust. 15 i 15a u.p.t.u, zostanie bowiem wykreślony z rejestru podatnik, który: 

1) złoży za 3 kolejne miesiące lub kwartał deklaracje VAT, w których nie wykaże sprzedaży lub nabycia towarów lub usług ani importu towarów z kwotami podatku do odliczenia, lub

2) przez okres 3 kolejnych miesięcy nie złoży informacji podsumowujących, pomimo istnienia takiego obowiązku.

Wkreślenie podatnika z rejestru jako podatnika VAT jest równoznaczne z wykreśleniem z rejestru jako podatnika VAT-UE.

 

Wyjątki nie uznawane za WDT

Wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów nie muszą rozliczać, zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u.:

1) rolnicy ryczałtowi dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej,

2) podatnicy, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem od towarów i usług i nie przysługuje im prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług,

3) podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u.,

4) osoby prawne, które nie są podatnikami.

Omawiany wyjątek ma zastosowanie tylko i wyłącznie, jeżeli całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium Polski nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym ani w trakcie roku podatkowego kwoty 50.000 zł. W przypadku przekroczenia w skali roku owej granicznej kwoty podatnik ma obowiązek rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów od momentu przekroczenia tej kwoty, nawet jeśli będą oni nadal zwolnieni z VAT od swoich czynności (limit 200.000 zł), to może powstać wobec nich obowiązek rozliczania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów.

Oczywiście podatnicy ci mogą wybrać opodatkowanie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przez złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o takim wyborze. Wybór opodatkowania obowiązuje przez 2 kolejne lata, licząc od dnia dokonania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dla którego dokonano takiego wyboru.

Natomiast przemieszczenie towarów w ramach majątku podatnika pomiędzy dwoma państwami UE stanowi, co do zasady, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Ustawodawca w art. 12 ust. 1 u.p.t.u.określił, jednak enumeratywnie dziewięć przypadków, w których przemieszczenia towarów przez podatnika VAT lub na jego rzecz nie uznaje się za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

I tak, nie będzie ono stanowiło wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jeżeli:

1. Towary będą na terytorium kraju instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego;

2. Przemieszczenie towarów nastąpi w ramach sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;

3. Towary będą przemieszczane na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego wykonywanego na terytorium Wspólnoty, z przeznaczeniem dokonania ich dostawy na pokładach tych pojazdów;

4. Towary mają być przedmiotem czynności odpowiadającej eksportowi towarów dokonanej przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane na terytorium kraju, pod warunkiem że:

• od momentu, w którym towary przemieszczono na terytorium kraju, do momentu opuszczenia przez te towary terytorium Wspólnoty, w wykonaniu czynności odpowiadającej eksportowi towarów, upłynęło nie więcej niż 90 dni,
• towary na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane, zostały, w związku z czynnością odpowiadającą eksportowi towarów, objęte procedurą wywozu na podstawie przepisów celnych;

5. Towary mają być przedmiotem czynności odpowiadającej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów dokonanej przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego, z którego są przemieszczane na terytorium kraju, pod warunkiem że od momentu, w którym towary przemieszczono na terytorium kraju do momentu opuszczenia przez te towary terytorium kraju, w wykonaniu czynności odpowiadającej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, nie upłynęło więcej niż 90 dni;

6. Na towarach mają zostać na terytorium kraju wykonane usługi na rzecz podatnika podatku od wartości dodanej, pod warunkiem, że towary po wykonaniu tych usług, zostaną niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 90 dni od wykonania usług, z powrotem przemieszczone do państwa członkowskiego, z którego zostały pierwotnie wywiezione;

7. Towary mają być czasowo używane na terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, dla świadczenia usług przez tego podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu;

8. Towary mają być czasowo używane na terytorium kraju, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, pod warunkiem, że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju z uwagi na ich przywóz czasowy byłby zwolniony od cła.

9. Przemieszczeniu podlega gaz w systemie gazowym, energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym, energia cieplna lub chłodnicza przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

Obowiązek podatkowy WNT

Podatnik dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów musi z tego tytułu rozliczyć VAT w Polsce. Ma on zatem obowiązek dokonać obliczenia podatku należnego i wykazać go w deklaracji podatkowej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Podatnik równocześnie nabywa prawo do odliczenia tego podatku jako podatku naliczonego.

Zasadniczo, zgodnie z art. 20 ust 5 u.p.t.u., obowiązek podatkowy przy transakcjach WNT i WDT powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika VAT, nie później jednak niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru, będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wykonywanej w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc uważa się ją za dokonaną z upływem każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów.

Zarówno wystawienie faktury, jak też jej otrzymanie przez podatnika VAT przed dokonaniem dostawy rodzi obowiązek podatkowy, w WNT

Jednakże nie ma jednak żadnego przepisu, który zakazywałby wystawienia faktury końcowej w przypadku, gdy na poczet transakcji otrzymano 100% zaliczkę i udokumentowano ją fakturą zaliczkową. Wystawienie faktury końcowej w tym przypadku powinno być zatem dopuszczalne, choć nie jest obowiązkowe. Datę powstania obowiązku podatkowego w tej sytuacji będzie generował moment wystawienia faktury końcowej.

W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia nowych środków transportu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania tych towarów, nie później jednak niż z chwilą wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej – jak stanowi art. 20 ust. 9 u.p.t.u.

Natomiast w przypadku przemieszczenia towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej na terytorium naszego kraju do magazynu konsygnacyjnego:

• obowiązek podatkowy w WNT powstanie z chwilą pobrania towarów z magazynu konsygnacyjnego, nie później jednak niż z dniem wystawienia faktury;
• jeśli towary te nie zostaną pobrane z magazynu w ciągu 24 miesięcy od dnia ich wprowadzenia, to uznaje się, że ich pobranie z magazynu ma miejsce następnego dnia po upływie tego okresu i w związku z tym powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT;
• gdy przed upływem 24 miesięcy od wprowadzenia towarów do magazynu, towary, które nie zostały pobrane, zostaną powrotnie przemieszczone przez podatnika podatku od wartości dodanej, wówczas obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowym nabyciu i wewnątrzwspólnotowej dostawie nie powstanie,
• gdy zostaną naruszone warunki skorzystania z uproszczenia dotyczącego magazynów konsygnacyjnych, w momencie w którym warunki te przestają być spełnione w odniesieniu do towarów znajdujących się w magazynie, powstanie obowiązek podatkowy u podatnika, który dokonał przemieszczenia towarów.

Powyższa teza wynika z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 grudnia 2015 r., nr IPPP3/4512-975/15-2/ISK, w której stwierdzono, że: 

(...) w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów Wnioskodawca winien rozpoznawać zarówno VAT należny, jak i naliczony za okres, w którym powstał z tego tytułu obowiązek podatkowy (w przedmiotowej sprawie jest to miesiąc wystawienia faktury, który jest taki sam jak miesiąc dokonania dostawy). Powyższa czynność powinna zostać wykonana przez złożenie korekty deklaracji za miesiąc powstania obowiązku podatkowego. (...)

Podstawa opodatkowania

Zasady dotyczące ustalania podstawy opodatkowania WNT zostały wskazane w art 30a u.p.t.u., jednakże przepisy te odsyłają do stosowania w tym zakresie odpowiednio przepisu art. 29a u.p.t.u. Zatem podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów jest, co do zasady, wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy lub osoby trzeciej.

Podstawa opodatkowania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów obejmuje więc:

• podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
• koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy od nabywcy.

Dotyczy to również sytuacji, gdy unijny dostawca wykazuje koszty transportu osobno (czy to w osobnej pozycji faktury dokumentującej dostawę, czy to osobną fakturą). Jak podniesiono w nadal aktualnej interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 17 września 2009 r. nr ILPP2/443-883/09-2/ISN:

(…) zainteresowany dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (surowców przeznaczonych do recyklingu), dla którego podstawą opodatkowania jest kwota jaką jest obowiązany zapłacić, powiększona o koszty transportu pobierane przez jego dostawcę (kontrahenta szwedzkiego). Tym samym, koszty transportu, które Wnioskodawca osobno księguje, są jednym z elementów podstawy opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Zatem, Zainteresowany zakupując od kontrahenta szwedzkiego surowiec do recyklingu ma obowiązek podwyższać jego podstawę opodatkowania o koszty transportu,(...).

Oznacza to, że jeśli unijny dostawca naliczy VAT według stawek obowiązujących w jego kraju, podatek ten powiększa podstawę opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Powyższe, znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 maja 2014 r. nr ILPP4/443-63/14-3/ISN.

Stawka podatkowa

Zgodnie z art. 42 ust u.p.t.u, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

• podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, który nabywca podał podatnikowi;
• podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;
• podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Stawka podatku 0% nie ma zastosowania, jeżeli:

• podatnik nie dopełnił obowiązku złożenia w urzędzie skarbowym informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ustawy o podatku od towarów i usług
• złożona informacja podsumowująca nie zawiera prawidłowych danych dotyczących wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów zgodnie z wymogami, o których mowa w ww. przepisie

- chyba że podatnik należycie na piśmie wyjaśnił uchybienie naczelnikowi urzędu skarbowego.

Rejestracja jako podatnik VAT UE musi być dokonana najpóźniej w momencie składania deklaracji.

Ponadto, aby daną dostawę opodatkować według stawki 0%, dostawca - polski podatnik VAT - przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy powinien posiadać w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa Wspólnoty.

Opodatkowanie WDT 0% stawką VAT uzależnione jest od spełnienia szeregu obowiązków formalnych, w tym m.in. od posiadania odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej dokonanie dostawy.

Dowodami potwierdzającymi fakt dokonania WDT są:

• dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z Polski, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa UE,
• specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.

Jeśli wywóz towarów w ramach WDT dokonywany jest bezpośrednio własnym środkiem transportu podatnika (sprzedawcy) lub nabywcy, to podatnik powinien posiadać specyfikację poszczególnych sztuk ładunku, a także dokument zawierający dane wskazane w art 42 ust 4u.p.t.u..

W przypadku gdy dokumenty te nie potwierdzają jednoznacznie, że towar został dostarczony do nabywcy, za dowody potwierdzające dokonanie WDT mogą posłużyć inne dokumenty, wymienione w art. 42 ust. 11 ustawy o VAT, w szczególności:

• korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie,
• dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu,
• dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, wówczas musi to być inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania,
• dowód potwierdzający przyjęcie towaru przez nabywcę na terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska.

Z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 lutego 2017 r., nr 3063-ILPP1-3.4512.17.2017.1.PR

Reasumując: prawo podatnika do zastosowania przy WDT 0% stawki VAT uzależnione jest od posiadania dokumentów potwierdzających jednoznacznie, iż doszło do wywozu towaru poza terytorium Polski i dostarczenia go do nabywcy w innym kraju UE.

 

Informacja podsumowująca

Informacje podsumowujące są pewnego rodzaju deklaracjami dla podatku od towarów i usług z tytułu dokonywanych transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Jak stanowi art. 100 ust. 1 u.p.t.u., podatnik ma obowiązek złożenia informacji podsumowującej, w sytuacji gdy podatnik dokona:

• wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących podatnikami, zidentyfikowanych dla potrzeb podatku VAT, dla której zastosowanie ma stawka 0%; dotyczy to zarówno klasycznej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, jak i tej, która związana jest z nietransakcyjnym przemieszczeniem towarów;
• wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących podatnikami w rozumieniu art 15, ale zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE; obowiązek ten obejmuje również podatników dokonujących nietransakcyjnego przemieszczenia własnych towarów na terytorium kraju ( art .11 ust. 1 u.p.t.u )
• dostawy towarów w ramach procedury uproszczonej dla transakcji trójstronnych, która dokonywana jest na rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących podatnikami, zidentyfikowanych dla potrzeb podatku od wartości dodanej;

• świadczenia usług rzecz podatników podatku od wartości dodanej lub osób prawnych niebędących takimi podatnikami, zidentyfikowanych dla potrzeb podatku od wartości dodanej, dla których miejscem świadczenia zgodniez art. 28b u.p.t.u. jest siedziba usługobiorcy i to na nim spoczywa obowiązek rozliczenia podatku VAT, przy czym usługi te nie mogą być zwolnione z opodatkowania ani opodatkowane stawką 0%.

• przemieszczeniach towarów w procedurze magazynu typu call-off stock oraz o zmianach w zakresie tej procedury zawartych w informacjach

Należy pamiętać, że w informacji podsumowującej wykazuje się tylko te usługi, które polski podatnik wykona na rzecz podatnika z innego państwa członkowskiego i usługi te będą podlegały opodatkowaniu w innym niż Polska państwie członkowskim.

Podatnicy dokonujący WDT i WNT mają obowiązek składania comiesięcznych informacji podsumowujących VAT-UE za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W związku z tym konieczne stało się określenie wzorów informacji, które należy stosować począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r.

Możliwe jest stosowanie wzoru informacji (oraz jej korekty) określonych rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 grudnia 2016 r. w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach (Dz.U.2016.2268).

 

Opodatkowanie sprzedaży wysyłkowej

Zasadą w przypadku sprzedaży wysyłkowej jest, iż dostawę wykonywaną w ramach sprzedaży wysyłkowej uznaje się za dokonaną na terytorium państwa przeznaczenia wysyłanych lub transportowanych towarów.

Powyższe oznacza, że w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, dostawę towarów wykonywaną w jej ramach uznaje się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów (art. 23 ust. 1u.p.t.u.

Natomiast w przypadku sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju, dostawę towarów wykonywaną w jej ramach uznaje się za dokonaną na terytorium kraju – art. 24 ust. 1 u.p.t.u..

Zatem stosowanie tej zasady ogólnej w praktyce oznacza, że podatnik dokonujący sprzedaży wysyłkowej do jednego z państw unijnych obowiązany jest zarejestrować się w tym państwie jako podatnik VAT i tam rozliczać podatek VAT od sprzedaży wysyłkowej na terytorium tego państwa. Jest to bardzo uciążliwe zwłaszcza w przypadku sprzedaży wysyłkowej w niewielkim zakresie, dlatego też przepisy przewidują wyjątek od tejże zasady.

Otóż, jeżeli całkowita wartość towarów (innych niż wyroby akcyzowe) wysyłanych lub transportowanych do tego samego państwa członkowskiego w ramach sprzedaży wysyłkowej z kraju, pomniejszona o kwotę podatku:

1) jest w danym roku mniejsza lub równa od kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej kwocie ustalonej przez państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów,

2) w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła powyższej kwoty.

Limit ten w każdym z państw członkowskich jest inny i ustalany jest indywidualnie. W przypadku sprzedaży wysyłkowej – zgodnie z art. 106b ust.1 pkt 2 u.p.t.u, podatnik ma zawsze obowiązek wystawienia faktury. Podatnik powinien również prowadzić ewidencje sprzedaży wysyłkowej do poszczególnych państw Unii Europejskiej, aby prawidłowo określić moment przekroczenia limitu tej sprzedaży obowiązującego w danym kraju.

Warunkiem uznania dostawy towarów w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju za dostawę dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia jest otrzymanie przez podatnika, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, następujących dokumentów, jeżeli dokumenty te łącznie potwierdzają dostarczenie towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów:

• dokumentów przewozowych otrzymanych od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju - w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przez podatnika przewoźnikowi;
• dokumentów potwierdzających odbiór towarów poza terytorium kraju.

W przypadku gdy dokumenty, o których mowa wyżej nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów, dokumentami wskazującymi, że wystąpiła dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów, mogą być również inne dokumenty otrzymywane przez podatnika w tego rodzaju dostawie towarów, w szczególności:

• korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;
• dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane winnej formie – w takim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania.

Wynika to z treści art. 23 ust. 14 i 15 u.p.t.u.

Przekroczenie limitu dostaw do danego kraju powoduje obowiązek rozliczania podatku od kolejnej dostawy w tym właśnie kraju. Podatnik może również począwszy od pierwszej dostawy opodatkować się w kraju zakończenia wysyłki, np. ze względu na niższe stawki podatkowe tam obowiązujące.

Oprócz utraty prawa do opodatkowania sprzedaży wysyłkowej w państwie wysyłki, ze stosowanie tej zasady można zrezygnować (wybrać tzw. opcję). Rezygnacja taka oznacza, że miejsce opodatkowania dokonywanych w ramach sprzedaży wysyłkowej dostaw ustala się w oparciu o zasadę ogólną, a więc państwem opodatkowania jest państwo przeznaczenia.

Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 stycznia 2015 r. IPPP3/443-1034/14-5/JF

(...) wybór miejsca opodatkowania w państwie przeznaczenia towarów dotyczy tych dostaw, które, co do zasady, opodatkowane są w państwie wysyłki towaru, z uwagi na nie przekroczenie limitów ustalonych przez państwo członkowskie zakończenia dostawy. Jeśli podatnik składa polskiemu organowi podatkowemu zawiadomienie o wyborze opodatkowania w państwie przeznaczania, to tym samym rezygnuje z opodatkowania dostaw dokonywanych w ramach sprzedaży wysyłkowej w kraju (...).

Zawiadomienie takie musi być dostarczone naczelnikowi na piśmie na co najmniej 30 dni przed datą dostawy, począwszy od której podatnik chce korzystać z opcji. Musi zawierać zaznaczenie nazwy państwa członkowskiego lub państw członkowskich, których zawiadomienie dotyczy.

Przepisy regulujące zasady opodatkowania sprzedaży wysyłkowej nie mają zastosowania do wszystkich towarów. Stosownie do art. 23 ust. 11 oraz 24 ust. 8 u.p.t.u., przepisów dotyczących miejsca świadczenia przy sprzedaży wysyłkowej nie stosuje się do:

1) nowych środków transportu – w tym przypadku ma bowiem zawsze miejsce wewnątrzwspólnotowe nabycie nowych środków transportu,

2) towarów będących przedmiotem dostawy przez dokonującego ich dostawy lub na jego rzecz po montażu lub instalacji, w których przypadku miejscem dostawy jest państwo członkowskie montażu lub instalacji

Ponadto w przypadku sprzedaży wysyłkowej , której przedmiotem są wyroby akcyzowe, dostawę towarów uznaje się w każdym przypadku:

1) za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia – w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju (Polski),

2) za dokonaną na terytorium kraju – w przypadku sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju.

Omawianych przepisów nie stosuje się również w stosunku do towarów opodatkowanych według zasad określonych w art. 120 ust. 4 i 5 u.p.t.u., a więc towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, których dostawa opodatkowana jest w oparciu o marżę.

 

Ewidencja księgowa WNT

Na potrzeby rozliczenia podatku VAT oraz ewidencji w księgach rachunkowych, w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłaszanego przez Narodowy Bank Polsk na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Przepisy bilansowe stanowią z kolei, że zdarzenia gospodarcze wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote polskie według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego to zdarzenie.

Ewidencja na dzień początkowego ujęcia środka trwałego będzie wyglądała w sposób następujący:

-Wn konto 011 Środki trwałe

-Ma konto 204 Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi -

-Wn konto 221 VAT naliczony i jego rozliczenie

-Ma konto 222 VAT należny i jego rozliczenie

Natomiast ewidencja zakupionego towaru może przebiegać zapisem.

1) zarachowanie zobowiązania wobec kontrahenta:

Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
- Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"

2) przyjęcie towarów:

-Wn konto 33 "Towary" lub 73-1"Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)" - jeżeli jednostka odpisuje ich wartość bezpośrednio w koszty w dniu zakupu,
-Ma konto 30"Rozliczenie zakupu",

W księgach rachunkowych VAT należny może być księgowany zapisem:

- Wn konto 30,
- Ma konto 22-2"Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego"

Następnie, jeżeli VAT należny stanowi jednocześnie VAT naliczony:

- Wn konto 22-1"VAT naliczony i jego rozliczenie",
- Ma konto 30."Rozliczenie zakupu",

Gdyby zakup towarów nie miał związku z czynnościami opodatkowanymi wystąpi zapis:

-Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",

- Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu",

Dla uproszczenia ewidencję na koncie 30 można pominąć. W takim przypadku wystąpi tylko zapis:

-Wn konto 22-1VAT naliczony i jego rozliczenie",

-Ma konto 22-2 "Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego"

albo przy braku związku zakupu towaru z czynnościami opodatkowanymi:

-Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty",

Autor:

+ Krystyna Dąbrowska, doradca podatkowy numer 02200