Porady biznesowe

Działalność rejestrowana, a działalność nierejestrowana - porównanie

Spis treści

I.     Wprowadzenie. 

II.    Czym jest działalność nierejestrowana?. 

III.   Czym jest działalność rejestrowana?. 

IV.    Kiedy warto zarejestrować działalność?. 

V.     Przejście z działalności nierejestrowanej na działalność rejestrowaną. 

VI.    Porównanie: działalność nierejestrowana, a działalność rejestrowana. 

VII.    Podsumowanie. 

 

 

I. Wprowadzenie

W Polsce prowadzenie działalności gospodarczej może przybierać różne formy. Obok klasycznej, rejestrowanej działalności gospodarczej, funkcjonuje również możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej (zwana też nierejestrową lub nieewidencjonowaną). Rozróżnienie to ma ogromne znaczenie, zwłaszcza dla osób rozpoczynających swoją drogę w biznesie. W artykule wyjaśniamy, czym różnią się te formy działalności i kiedy warto zdecydować się na każdą z nich.

II. Czym jest działalność nierejestrowana?

Działalność nierejestrowana to forma prowadzenia drobnej działalności zarobkowej, która – zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców – nie wymaga wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jest to atrakcyjna opcja dla osób, które chcą przetestować swój pomysł na biznes bez ponoszenia wysokich kosztów i zobowiązań formalnych. Zgodnie z art. 5 ust. 1 Prawo przedsiębiorców:

„Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.”

Zgodnie z ustawą Prawo przedsiębiorców działalność nierejestrowaną mogą prowadzić tylko osoby fizyczne. Prawa do prowadzenia tego typu działalności nie mają również osoby prowadzące działalność wykonywaną w ramach umowy spółki cywilnej.  

Warunki prowadzenia działalności nierejestrowanej:

  • Przychód miesięczny nie może przekroczyć 75% minimalnego wynagrodzenia – w 2025 r. jest to 3 499,50 zł miesięcznie (minimalne wynagrodzenie wynosi 4 666,00 zł brutto).
  • Osoba nie może prowadzić działalności gospodarczej w ciągu ostatnich 60 miesięcy.
  • Działalność nie może wymagać zezwoleń, koncesji ani wpisu do rejestru działalności regulowanej.
  • Działalność musi być prowadzona osobiście i na niewielką skalę.

Obowiązki przy działalności nierejestrowanej:

  • prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży,
  • wystawianie rachunków lub paragonów na żądanie klienta,
  • rozliczanie przychodów w zeznaniu rocznym według skali podatkowej (PIT-36),
  • przestrzeganie przepisów konsumenckich i podatkowych (w tym VAT, jeśli zajdzie obowiązek rejestracji).

Dla kogo działalność nierejestrowana?

Ta forma działalności jest idealna dla:

  • rękodzielników, artystów, osób szyjących lub wykonujących drobne usługi,
  • osób testujących nowy pomysł biznesowy,
  • studentów lub osób dorabiających w czasie wolnym,
  • osób, które chcą uniknąć obowiązków ZUS i nie planują dużych przychodów.

III. Czym jest działalność rejestrowana?

Działalność rejestrowana to najczęściej spotykana i uregulowana prawnie forma prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Oznacza ona, że osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna podejmuje się prowadzenia zorganizowanej i ciągłej działalności zarobkowej, która wymaga zgłoszenia do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) – w zależności od formy prawnej. Jest to forma przeznaczona dla przedsiębiorców działających na większą skalę, z regularnymi przychodami oraz potrzebą posiadania osobowości prawnej lub zdolności do zawierania umów jako firma.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców:

„Działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły.”

Działalność rejestrowaną mogą prowadzić nie tylko osoby fizyczne, ale również wspólnicy spółek cywilnych, spółki prawa handlowego (np. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka jawna, spółka partnerska itp.), a także fundacje i stowarzyszenia w ograniczonym zakresie.

Cechy działalności rejestrowanej:

  • Brak limitu przychodów – przedsiębiorca może rozwijać swój biznes bez ograniczeń finansowych.
  • Możliwość zatrudniania pracowników.
  • Dostęp do pełnych form opodatkowania (np. podatek liniowy, ryczałt, karta podatkowa).
  • Obowiązek prowadzenia księgowości (pełnej lub uproszczonej).
  • Obowiązek opłacania składek ZUS (z wyjątkiem ulg na start).
  • Możliwość uzyskania numeru NIP, REGON, rejestracji do VAT, itd.
  • Obowiązek wpisu do CEIDG lub KRS.

Dla kogo działalność rejestrowana jest najlepszym wyborem?

  • Dla osób, które rozpoczynają skalowalny biznes (np. sklep, usługi online, gastronomia).
  • Dla freelancerów i specjalistów, którzy chcą wystawiać faktury firmom (np. IT, marketing, grafika).
  • Dla osób chcących ubiegać się o dotacje z urzędu pracy lub UE.
  • Dla tych, którzy regularnie zarabiają ponad 3 499,50 zł miesięcznie (czyli przekraczają próg działalności nierejestrowanej).
  • Dla przedsiębiorców planujących zatrudnienie innych osób.

IV. Kiedy warto zarejestrować działalność?

Rejestracja działalności gospodarczej staje się konieczna, gdy:

  • przekroczysz limit przychodów uprawniający do działalności nierejestrowanej,
  • chcesz zatrudnić pracowników lub podwykonawców,
  • potrzebujesz fakturowania klientów biznesowych,
  • chcesz korzystać z dotacji, kredytów lub leasingu,
  • rozwijasz skalę działalności i dążysz do budowy silnej marki.

Ustawa Prawo przedsiębiorców dopuszcza możliwość zarejestrowania działalności gospodarczej również w przypadku, gdy przychody z działalności nie przekroczyły 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Możesz to zrobić w każdym momencie poprzez złożenie wniosku o wpis w CEIDG. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku.

V. Przejście z działalności nierejestrowanej na działalność rejestrowaną

Przekroczenie limitu przychodów wiąże się z koniecznością rejestracji działalności w CEIDG – należy to zrobić najpóźniej w dniu przekroczenia limitu. Przejście jest stosunkowo proste – większość danych z ewidencji sprzedaży może zostać wykorzystana w nowo założonej firmie. Warto też skorzystać z tzw. „ulgi na start”, która pozwala na zwolnienie ze składek ZUS przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności. W przypadku przekroczenia w danym miesiącu limitu 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę, osoba wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG)terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie tej wysokości.

VI.   Porównanie: działalność nierejestrowana, a działalność rejestrowana

Patrz tabela na końcu artykułu.

 

Cecha

 

Działalność nierejestrowana

 

 

Działalność rejestrowana

 

Rejestracja w CEIDG

 

 

Nie

 

Tak

 

Limit przychodów

 

 

3 499,50 zł miesięcznie

 

Brak

 

Obowiązek ZUS

 

 

Nie

 

Tak
(z wyjątkiem „ulgi na start”)

 

Księgowość

 

 

Prosta ewidencja sprzedaży

 

Pełna lub uproszczona

 

Możliwość zatrudniania

 

 

Nie

 

Tak

 

Forma opodatkowania

 

 

PIT od dochodów z innych źródeł

 

Wybór: zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy

 

VII. Podsumowanie – działalność rejestrowana i nierejestrowana - różnice i podobieństwa  

Współczesne przepisy prawa gospodarczego w Polsce dają początkującym przedsiębiorcom dużą elastyczność w zakresie wyboru formy prowadzenia działalności. Ustawodawca, wychodząc naprzeciw potrzebom rynku i realiom początkujących przedsiębiorców, wprowadził możliwość prowadzenia działalności nierejestrowanej, co dla wielu osób stało się przepustką do testowania swoich pomysłów w bezpiecznych, nisko kosztowych warunkach.

Działalność nierejestrowana to świetne rozwiązanie dla osób, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z biznesem, chcą dorobić do etatu, renty, emerytury lub stypendium, nie mają pewności, czy dany pomysł się sprawdzi, obawiają się formalności i kosztów związanych z rejestracją firmy, oferują proste usługi lub sprzedaż na niewielką skalę (np. rękodzieło, korepetycje, wypieki, drobne naprawy).

Z kolei działalność rejestrowana jest naturalnym i koniecznym etapem rozwoju dla tych, którzy osiągają regularne przychody przekraczające ustawowy próg (w 2025 r. to 3 499,50 zł miesięcznie), planują zatrudniać innych lub działać w większym zakresie, chcą wystawiać faktury firmom, przystępować do przetargów czy sięgać po finansowanie zewnętrzne, potrzebują profesjonalizacji swojego biznesu i budowania rozpoznawalnej marki.

Kluczowe jest to, że działalność nierejestrowana nie wyklucza rejestracji firmy w przyszłości. Przeciwnie – może być bardzo dobrym wstępem do rozwinięcia własnej działalności na pełną skalę. Przedsiębiorca ma wtedy czas na przetestowanie rynku, poznanie oczekiwań klientów, a także zdobycie pierwszego doświadczenia w zakresie sprzedaży, obsługi klienta czy marketingu – i to bez zbędnych formalności.

Warto również pamiętać, że rejestracja działalności gospodarczej w Polsce została znacznie uproszczona – można jej dokonać online, a dla początkujących przewidziano liczne ulgi, takie jak „ulga na start”, czyli brak obowiązku opłacania składek ZUS przez pierwsze 6 miesięcy, preferencyjne składki ZUS – przez kolejne 24 miesiące itp. Z tych względów osoby, które widzą potencjał rozwoju swojej działalności, nie powinny obawiać się przejścia na rejestrowaną formę działalności – z odpowiednim przygotowaniem i wsparciem, może to być krok milowy w budowie stabilnej i dochodowej firmy.

 

Podstawa prawna:

1)      Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2024 r. poz. 236 z późn. zm.).

2)      Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 z późn. zm.).

3)      Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350).

4)      Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. (Dz. U. poz. 1362).

 

 

Komandytariusz a komplementariusz

Zarówno komplementariusz, jak i komandytariusz są wspólnikami spółki komandytowej. Realizują oni różne zadania i obowiązki uzależnione od posiadanych w spółce udziałów. W tabeli zostały przedstawione najważniejsze różnice i podobieństwa między nimi.

Komplementariusz jest wspólnikiem, co do zasady, ponoszącym w pełni odpowiedzialność za zobowiązania spółki, ale przy tym posiadającym uprawnienia do jej reprezentowania. Odpowiada za zobowiązania cywilnoprawne spółki komandytowej na tych samych zasadach jak wspólnik spółki jawnej. Komplementariusz jest inaczej nazywany wspólnikiem aktywnym - co do zasady prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Wiąże się to nieograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki. Komplementariusz, który czynnie uczestniczy w kierowaniu spółką odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Jego odpowiedzialność obejmuje całość zobowiązań i ma charakter solidarny. Komplementariusz odpowiada więc wraz ze spółką. Zapłata zobowiązania przez komplementariusza zwalnia z długu również spółkę. Jednakże odpowiedzialność komplementariusza ma charakter subsydiarny, co oznacza, że wierzyciel może prowadzić egzekucję z jego majątku, dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.


Pobierz poradnik

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT