Pośrednictwo w sprzedaży obrazów

Użytkownik naszego serwisu planuje rozpocząć działalność polegającą na pośrednictwie w sprzedaży obrazów polskich artystów w Malezji. Zastanawia się, jaka forma umowy będzie odpowiednia dla tego typu działalności?

Rodzaj planowanej przez Użytkownika działalności zawiera cechy charakterystyczne różnych umów znanych polskiemu prawu. Użytkownik nie określił czy pośrednictwo w sprzedaży będzie polegało na sprzedaży obrazów online czy w galeriach sztuki. W zależności od sposobu pośrednictwa sprzedaży obrazu zastosowanie znajdą różne umowy.

Na początku przyjrzyjmy się umowie agencyjnej. Zgodnie z art. 758 §1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (dalej jako – „Kodeks cywilny” lub „k.c.”):

Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.

Zatem umowa agencyjna jest: odpłatna – domniemanie prowizji (art. 758¹ k.c.), konsensualna, wzajemna i dwustronnie zobowiązująca.

Do jej zawarcia ustawa wymaga prowadzenia działalności gospodarczej. Istotnym jej elementem jest „stałe pośredniczenie” przy zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie albo zawieranie ich w jego imieniu. Zgodnie z Kodeksem cywilnym zakres działalności agenta może obejmować czynności faktyczne, zmierzające do umożliwienia dającemu zlecenie (artyście) zawarcia umowy z wyszukanym przez agenta dla danej transakcji podmiotem. Zawarcie umowy agencyjnej nie wymaga szczególnej formy, poza przypadkiem, gdy agent działa za odrębnym wynagrodzeniem o czy mowa w art. 761¹ k.c. Ustawa nie zabrania, aby w umowie agencyjnej znajdowała się klauzula dotycząca wyłączności.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Na podstawie art. 483 §1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi poprzez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Konkludując - postanowienia umowy agencyjnej o wyłączności oraz o karze umownej, nie są klauzulami abuzywnymi. Z tego powodu są skuteczne. Przykładowy wzór takiej umowy do pobrania na naszej stronie: https://mikroporady.pl/umowy/umowa-agencyjna.

Użytkownik powinien rozważyć również inną nienazwaną umowę cywilnoprawną – umowę pośrednictwa. Najczęściej ma ona charakter doraźny i jest zawierana w celu umożliwienia zawarcia innych umów, w tym dotyczących zapewnienia dostaw określonych towarów i usług. Może mieć ona tożsamy, co umowa agencyjna, cel. Zawierana przez osobę fizyczną przyjmuje formę umowy świadczenia usług na warunkach zlecenia. Zgodnie z zasadą swobody umów umowa pośrednictwa może zawierać postanowienia dotyczące wyłączności oraz kar umownych. Wzory takiej umowy do pobrania na naszej stronie internetowej: https://mikroporady.pl/umowy/umowa-posrednictwa.

W przypadku gdy pośrednictwo będzie polegało na sprzedaży obrazu innego artysty w galerii sztuki przede wszystkim należy rozważyć umowę komisu. Jak stanowi art. 765 Kodeksu cywilnego przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizją) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Przy czym towar przyjęty przez komisanta stanowi własność komitenta aż do momentu sprzedaży danej rzeczy.

Z powyższej definicji można wywnioskować, że w przypadku umowy komisu mamy do czynienia z dwoma różnymi umowami. Pierwsza z nich to umowa, na podstawie której komisant zobowiązuje się do podjęcia określonych działań na rzecz komitenta. Druga zaś to umowa sprzedaży rzeczy, która stanowi przedmiot tejże umowy.

Jeśli komisant sprzedał oddaną mu do sprzedaży rzecz (dzieło sztuki, obraz) na warunkach korzystniejszych niż oznaczone przez komitenta, to uzyskaną korzyść przekazuje komitentowi (art. 767 kc). W przypadku odwrotnym, czyli jeśli komisant sprzedał oddaną mu do sprzedaży rzecz za cenę niższą od ceny oznaczonej przez komitenta, zobowiązany jest zapłacić komitentowi różnicę (art. 768 § 1 kc).

Podsumowując, w zależności od sposobu prowadzenia działalności polegającej na pośrednictwie sprzedaży obrazów inna forma umowy będzie właściwa. W przypadku sprzedaży obrazów w galerii najbardziej odpowiednia będzie umowa komisu. Zachęcamy do zapoznania się z przykładowym wzorem tego typu umowy dostępnym w naszym serwisie: https://mikroporady.pl/umowy/umowa-komisu.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 22 lipca 2022 r.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Rodzaje Umów sprzedaży

Umowa sprzedaży jest jedną z najczęściej zawieranych umów. Stronami takiej umowy są kupujący i sprzedający. Umowa zobowiązuje sprzedawcę do przeniesienia na kupującego własności rzeczy lub wykonania usługi i przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz. Kupujący natomiast jest zobowiązany do zapłaty uzgodnionej ceny oraz odebrania rzeczy.

Umowa sprzedaży jest uregulowana w Kodeksie cywilnym (k.c.). Z kolei Ustawa o prawach konsumenta definiuje także:

Umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa;
Umowę zawartą na odległość.

Regulacja nakłada obowiązki na sprzedawców w szczególności w zakresie informacyjnym zarówno przed zawarciem umowy jak i na jej kolejnych etapach.

W myśl aktualnie obowiązujących przepisów, konsumentom należy się wzmożona ochrona, ponieważ nie występują w transakcjach jako podmiot profesjonalny. Wprowadzenie ustawy miało na celu zmniejszenie przewagi przedsiębiorcy jako podmiotu profesjonalnego oraz wyrównanie pozycji obu stron.

Wskazujemy, że z godnie z art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny k.c. (dalej jako: "k.c.") za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Sformułowanie to nie dotyczy osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą. Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą lub zawodową traci status konsumenta jeżeli dokonuje czynności prawnej – w stosunku do przedsiębiorcy – w bezpośrednim związku z tą działalnością.

Zgodnie z regulacją przedstawioną w k.c. innym rygorem prawnym objęte są tzw. potocznie klasyczne formy sprzedaży (czyli sprzedaż pomiędzy przedsiębiorcą (sprzedawcą) i konsumentem (kupującym) niż sprzedaż w obrocie profesjonalnym (pomiędzy przedsiębiorcą (sprzedawcą) i przedsiębiorcą (kupującym)). W drugiej wśród wymienionych sytuacji nie może być bowiem mowy o wyrównywaniu pozycji stron.

W naszej tabeli przedstawiamy i porównujemy:

Umowę zawartą poza lokalem przedsiębiorstwa;
Umowę zawartą na odległość;
Umowę zawartą w lokalu przedsiębiorcy;
Umowę zawartą pomiędzy przedsiębiorcami;

wskazując ich definicje, podstawę prawną oraz uwzględniając najbardziej charakterystyczne dla nich różnice.

Rekomendujemy szczegółowe zapoznanie się z przygotowanym poradnikiem i dostosowanie regulaminów sprzedaży przedsiębiorstwa pod obowiązujące wymogi i przepisy prawa.

Pobierz poradnik