Odpowiadając na Pani pytanie w pierwszej kolejności należy wskazać, iż formalnie „darowizna działalności gospodarczej” jako takiej, czyli wpisu do CEIDG nie jest możliwa. Możliwa jest natomiast darowizna której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, za pomocą którego prowadzi się działalność gospodarczą. Mona zatem darować majątek stanowiący środek do prowadzenia działalności gospodarczej.
Zgodnie z art. 55[1] Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:
1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5) koncesje, licencje i zezwolenia;
6) patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8) tajemnice przedsiębiorstwa;
9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Przystępując do sporządzenia umowy darowizny przedsiębiorstwa należałoby w szczególności zidentyfikować wchodzące w niego składniki, a w szczególności należałoby zwrócić uwagę na łączące przedsiębiorcę umowy z przedsiębiorcami / przedsiębiorcą prowadzącym sprzedaż w sklepach do których dostarczany jest produkt. Jest wysoce prawdopodobne, że współpraca z tymi kontrahentami / kontrahentem ma kluczowe znaczenie dla Pani działalności. Dlatego też należałoby w szczególności wybadać, na ile Pani główni kontrahenci byli by skłonni zaakceptować zmianę – polegającą na przejęciu przedsiębiorstwa przez osobę, której Pani zamierza je darować.
Należałoby pamiętać, że w przypadku nabycia przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 55[4] Kodeksu cywilnego nabywca przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest odpowiedzialny solidarnie ze zbywcą za jego zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć.
Dlatego też koniecznym jest zidentyfikowanie wszystkich wierzycieli w rozumieniu tego przepisu i zawarcie z nimi odpowiednich umów celem ewentualnego zwolnienia Pani z odpowiedzialności o której mowa w tym przepisie.
Również należałoby pamiętać o przepisie art. 112 Ordynacji podatkowej zgodnie z którym:
Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.
Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
Zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje:
1)należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1 (podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów);
2)odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art. 107 § 2 pkt 3 (niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek), powstałych po dniu nabycia.
Przepisu powyższego nie stosuje się do nabywców będących małżonkami lub członkami rodziny podatnika, o których mowa w art. 111 § 3 (za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu).
Nabywca nie odpowiada jednak za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu, o którym mowa w art. 306g (zaświadczenie o zobowiązaniach zbywającego przedsiębiorstwo).
Nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne należności zbywcy, wymienione w art. 107 § 2 pkt 2-4 (2)odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych; 3)niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek; 4)koszty postępowania egzekucyjnego), z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.
Jednocześnie wskazujemy, że porady E-punktu konsultacyjnego nie są poradami indywidualnymi, a jedynie mają na celu przedstawienie obowiązujących przepisów prawa dla ogólnie sformułowanego zagadnienia prawnego.
Należy zastrzec, że podejmowanie decyzji co do sposobu rozliczeń podatkowych w szczególności w przypadku czynności pod tytułem darmym powinno być indywidualnie konsultowane z prawnikami lub księgowymi, mającymi dostęp do pełnej informacji o sposobie rozliczeń podatnika oraz poszczególnych stanach faktycznych.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm., dalej Kc),
- Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. jedn. Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.),
- Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t. jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 476 ze zm.),
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. jedn. Dz. U. 2016 r. poz. 1047),
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.),
Stan prawny aktualny na dzień 26 października 2016 r.
