Słowem wyjaśnienia należy zaznaczyć, że Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości dr. Bogusława Federa świadczy bezpłatną pomoc na rzecz mikro i małych przedsiębiorców. Takie działania wynikają z celów statutowych Fundacji, która nie pobiera opłat a swoje działania. Jednakże należy wskazać, że w ramach udzielanych bezpłatnych porad prawnych Fundacja nie realizuje indywidualnych zleceń. Zgodnie z Regulaminem E-Punktu Konsultacyjnego udostępnionego w serwisie mikroporady.pl porady prawne obejmują jedynie odpowiedzi na zadane przez użytkowników pytania i dotyczą informacji o aktualnym stanie prawnym oraz zmian w przepisach obowiązujących w Polsce,
W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących spraw związanych z treścią Umowy rekomendujemy zwrócić się do kancelarii radcy prawnego lub kancelarii adwokackiej celem indywidualnej analizy umowy. Osoby wykonujące ten zawód posiadają odpowiednie kompetencje i rozległą wiedzę, aby udzielić Użytkownikowi stosownych informacji. Wiele zależy od indywidualnego podejścia do każdej sprawy, bo dzięki temu można w sposób bardziej profesjonalny i dokładniejszy odpowiedzieć na wszystkie wszelkie pytania stawiane przez Klienta, a także będzie można udzielić profesjonalnej porady w sprawie dotyczącej rozwiązania Umowy. Wobec powyższego poniżej wyjaśnimy, co powinna zawierać umowa pośrednictwa nieruchomości, aby była zgodna z prawem.
Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi w następującym stanie faktycznym:
„Zwracam się do Państwa z pytaniami odnośnie rozwiązania umowy z pracownikiem przez pracodawcę z powodu redukcji etatów. Zatrudniam 22 pracowników, więc obowiązują mnie przepisy ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników art. 10. Pracownika obejmuje 3 miesięczny okres wypowiedzenia, który upłynie 31.01.2025 r. Czy do obliczenia wysokości odprawy przyjmuje czas trwania obecnej umowy o pracę czy łączny czas wszystkich umów z tym pracownikiem w moim przedsiębiorstwie? Czy mogę wypłacić pracownikowi niniejszą odprawę jeszcze w 2024 roku? Przepisy wskazują na ostateczną datę wypłaty odprawy tj. zakończenie stosunku pracy. Czy można zrobić to wcześniej, w czasie trwania okresu wypowiedzenia? Z góry dziękuję za pomoc.”
Wysokość odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy
Zgodnie z art. 8 Ustawy o szczególnych sposobach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości:
1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Odprawę pieniężną ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Potwierdza to uchw. SN z 9.5.2000 r. (III ZP 12/00, Biul. SN 2000, Nr 5), zgodnie z którą podstawę jej wyliczenia stanowi miesięczne średnie wynagrodzenie z okresu poprzedzającego nabycie prawa do tej odprawy ustalone zgodnie z regułami określonymi w § 14–17 rozp. MPiPS z 8.1.1997 r. w sprawie szczególnych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14 ze zm.).
Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Kiedy należy się odprawa
Aby zaistniała konieczność wypłaty odprawy muszą wystąpić dwa warunki: pierwszy – rozwiązanie stosunku pracy oraz drugi – z przyczyn niedotyczących pracownika.
Konieczność zaistnienia tego pierwszego warunku potwierdza SN w wyr. z 19.2.2007 r. (I PK 238/06, OSNP 2008, Nr 7–8, poz. 96), według którego członek zarządu wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska, który stracił stanowisko, ale utrzymał etat, nie jest uprawniony do otrzymania odprawy. Przesłanką jej nabycia jest bowiem rozwiązanie umowy o pracę.
Na drugi warunek wskazuje zaś wyr. SN z 12.8.2015 r. (I PK 74/15, Legalis), zgodnie z którym dla prawa do odprawy przewidzianej w art. 8 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ZwGrupU nie ma znaczenia, która ze stron stosunku pracy wystąpiła z inicjatywą jego rozwiązania, ale istotne jest to, czy o podjęciu przez pracodawcę decyzji o złożeniu oświadczenia woli o rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę na mocy porozumienia stron przesądziły przyczyny niedotyczące pracownika. Dlatego też jak wskazuje SN w wyr. z 18.8.2009 r. (I PK 52/09, Legalis) pracownik zwolniony z powodu długotrwałej choroby nie ma prawa do odprawy z tytułu likwidacji swojego stanowiska pracy.
Prawo do odprawy należy się pracownikom zatrudnionym na wszystkich poza mianowaniem podstawach stosunku pracy oraz stanowiskach. Jeżeli chodzi o ten pierwszy przypadek to jak wskazuje wyr. SN z 23.7.2009 r. (II PK 30/09, Legalis) pracodawca odwołując pracownika ze stanowiska, w sposób równoznaczny z wypowiedzeniem umowy o pracę, nie ma obowiązku podawania przyczyny odwołania. Pracodawca nie może jednak uwolnić się od obowiązku wypłaty odprawy i innych świadczeń przez stwierdzenie, że do odwołania doszło bez żadnej przyczyny. W takiej sytuacji na pracodawcę przechodzi ciężar dowodu w zakresie przyczyny odwołania, która wyłącza prawo do świadczeń pracowniczych.
Wskazany wyżej wyrok dotyczył pracownika zatrudnionego na podstawie powołania.
Odprawa należy się też pracownikom niezależnie od zajmowanego stanowiska. Jak wskazuje bowiem wyr. SN z 2.2.2010 r. (II PK 184/09, OSNP 2011, Nr 13–14, poz. 180) wypowiedzenie umowy o pracę z powodu odwołania pracownika z funkcji członka zarządu spółki handlowej następuje z przyczyn niedotyczących pracownika w rozumieniu art. 8 w zw. z art. 10 ZwGrupU, chyba że pracodawca udowodni, iż przyczyną odwołania były okoliczności dotyczące pracownika.
Termin wypłaty odprawy
Odprawę należy wypłacić w dniu ustania stosunku pracy. Jest to wnioskowanie a contrario z wyr. SN z 21.10.1999 r. (I PKN 320/99, OSNP 2001, Nr 5, poz. 156), w którym wskazano, że odsetki za opóźnienie z wypłatą odprawy pieniężnej przysługują od dnia następującego po dniu ustania stosunku pracy (art. 481 § 1 KC w zw. z art. 300 KP).Innego zdania jest K.W. Baran (Uprawnienia, s. 245), który uważa, że powinna być wypłacona w dniu przypadającym bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy.
Odpowiadając zatem na pytanie Użytkownika wskazujemy, że zgodnie z przepisami jak i utrwalonym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa odprawa winna zostać wypłacona w dniu ustania stosunku pracy. Zapraszamy do zapoznania się z artykułem opublikowanym w naszym serwisie aby dowiedzieć jak ustalić prawo pracownika oraz wysokość odprawy?
Stan prawny: 17 października 2024 r.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 61).
