Pytanie z dnia 1 października 2018
E-punkt: Leasing a samochód prywatny.
Mikroporady.pl nie mogą świadczyć usług konkretnym indywidualnym przedsiębiorcom lub osobom, które planują otworzyć własną działalność w ich sprawach. Fundacja prowadząc działalność pożytku publicznego może udzielać jedynie informacji i wyjaśnień w zakresie obowiązującego prawa i jego stosowania. Porady indywidulane zawierające opinie, rekomendację lub instrukcję w konkretnej sprawie nie mogą wchodzić w zakres działalności e-punktu. Dlatego niniejsza informacja ma charakter porady ogólnej.
Zgodnie z art. 709¹ Kodeksu cywilnego przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
W zależności od warunków oraz treści umowy wyróżniamy leasing operacyjny oraz leasing finansowy. Różnica pomiędzy tymi dwoma rodzajami leasingu jest istotna na gruncie podatku dochodowego. Jeżeli natomiast chodzi o podatek od towarów i usług to zasady odliczania podatku naliczonego VAT są podobne w obu przypadkach.
Zgodnie z art. 17b ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, jeżeli umowa ta spełnia następujące warunki:
- została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione, to umowa będzie miała charakter leasingu operacyjnego i leasingobiorca będzie mógł zaliczać do kosztów podatkowych wszystkie bieżące opłaty z tytułu leasingu. Ponadto w przypadku leasingu operacyjnego każda rata czynszu płacona przez korzystającego stanowi koszt uzyskania przychodów danego okresu.
Mogą pojawić się wątpliwości co do sposobu rozliczenia czynszu inicjalnego czyli tzw. opłaty wstępnej przy zawieraniu umowy leasingu. Zgodnie z poglądami wyrażonymi w doktrynie jeżeli uiszczenie wynikającej z umowy leasingu określonej kwoty jest warunkiem zawarcia umowy i tym samym wydania przedmiotu leasingu, to powinno przyjmować się, że jest to koszt, który dotyczy całej umowy oraz ściśle określonego czasu jej trwania. Taki podgląd wyraziła m.in. Izba Skarbowa w Katowicach w Interpretacji indywidulanej z dnia 11 lutego 2009 r., (IBPBI/1/415-844/08/WRz, SP 2009/7)
Zatem należy stwierdzić, iż bez względu na nazewnictwo (czynsz inicjalny, opłata wstępna, pierwsza opłata, rata zerowa, pierwsza rata) – jeżeli uiszczenie wynikającej z umowy leasingu określonej kwoty jest warunkiem skuteczności tej umowy (jej zawarcia) i wydania przedmiotu leasingu, to – z uwagi na tę właśnie rolę – należy przyjmować, że jest to koszt dotyczący całej umowy i ściśle określonego czasu jej trwania, z reguły przekraczającego rok podatkowy. Z tego względu opłaty o charakterze wstępnym należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do czasu trwania umowy.
Natomiast zgodnie z art. 17f ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów finansującego i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów korzystającego nie zalicza się opłat ustalonych w umowie leasingowej w części stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony;
- suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
- umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu dokonuje korzystający.
- Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione umowa będzie miała charakter leasingu finansowego i leasingobiorca będzie zaliczał do kosztów podatkowych na bieżąco tzw. eksploatacyjne i odpisy amortyzacyjne od przedmiotu leasingu, a także odsetkową część raty leasingowej. Tak więc do kosztów uzyskania przychodów korzystający może jedynie zaliczyć część odsetkową raty leasingowej. Natomiast podatek VAT należy uiścić w całości z góry przy pierwszej racie tuż po odbiorze przedmiotu.
Dla wyjaśnienia wskazać także należy, że czynnym podatnikom VAT przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupów związanych z działalnością gospodarczą. Jeżeli chodzi o wydatki związane z samochodem osobowym, który jest własnością firmy i wykorzystywany jest na cele firmowe to odliczeniu podlega cała kwota podatku.
Jeżeli natomiast samochód osobowy przeznaczany jest nie tylko na potrzeby działalności gospodarczej ale również na potrzeby prywatne, to podatnicy mają prawo odliczyć jedynie 50% kwoty podatku. Zwrócić należy jednak uwagę, że powyższe ogranicza kwotę podatku naliczonego z tytułu nabytych towarów czy usług związanych z prowadzoną działalnością gospodarcza, a nie prawo do jego odliczenia. Wynika to bowiem z uwagi na wykorzystywanie samochodu częściowo do celów prywatnych tj. do czynności niedających prawa do odliczenia.
Trzeba również wskazać, że do wydatków związanych z eksploatacją samochodów osobowych, także tych, które są wykorzystywane w oparciu o umowę leasingu, należą również wydatki takie jak:
- na nabycie paliwa silnikowego – kwota podatku wynikająca z faktur dokumentujących nabycie paliwa do samochodów osobowych wykorzystywanych prywatnie i do celów firmowych uprawnia do odliczenia jedynie 50% kwoty podatku;
- ponoszone na naprawy samochodu, przeglądy, zakup części zamiennych, czyszczenie czy mycie samochodu itp.
Od 1 stycznia 2019 roku mają obowiązywać zmiany dotyczące ustaw o podatkach dochodowych (PIT i CIT). Najistotniejsze zmiany, które przedsiębiorcy powinni mieć m.ni. na uwadze to, że w przypadku aut osobowych użytkowanych zarówno firmowo jak i prywatnie kosztem będzie 75% wydatków eksploatacyjnych, zwiększony ma zostać także limit amortyzacji i zaliczania kosztów związanych z leasingiem/wynajmem samochodów elektrycznych i ma wynosić 225 tys. złotych. Nowelizacją ma również zostać wprowadzony przepis przejściowy dotyczący umów leasingu zawartych przed 1 stycznia 2019 roku, który przewiduje, że umowy te będzie można rozliczać na dotychczasowych zasadach. Dnia 2 października 2018 roku odbyło się w Sejmie pierwsze czytanie rządowego projektu zmieniającego zasady opodatkowania samochodów osobowych w firmach.
Podstawa prawna :
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025);
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2018.poz. 1036);
- CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz. Małecki Paweł, Mazurkiewicz Małgorzata, wyd. IX, 2018;
- Interpretacja indywidulana z dnia 11 lutego 2009 r., Izby Skarbowej w Katowicach sygnatura IBPBI/1/415-844/08/WRz, SP 2009/7.
Stan prawny na: 08.10.2018 r.