Darowizna w 2025 roku - terminy, ulgi, podatek

Spis treści:

1. Darowizna - definicja
2. Podatek od darowizny, czy to ma coś wspólengo z PITem?
3. A jak wygląda kwestia z terminami?
4. Jak zgłosić darowiznę? Online czy osobiście?
5. Czy można liczyć na ulgę?
6. Na koniec słów kilka

Darowizna to jeden z najstarszych i najbardziej popularnych sposobów przekazywania majątku bliskim - gest, w którym prawo spotyka się z emocjami, a dobra wola z obowiązkami wobec fiskusa. W 2025 roku zasady dotyczące darowizn wciąż budzą wiele pytań: czy zmieniły się progi podatkowe, jakie obowiązują terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego, a które grupy podatkowe mogą liczyć na ulgi?

Choć sam akt darowizny wydaje się prosty i opierający się na mechanizmie, w którym ktoś coś daje, a ktoś inny to przyjmuje, tak jego skutki prawne bywają znacznie bardziej złożone. W praktyce każdy, kto planuje przekazać lub otrzymać darowiznę, powinien wiedzieć, kiedy obowiązek podatkowy faktycznie powstaje i jak uniknąć niepotrzebnych kosztów. Czasem bowiem niewielkie spóźnienie w zgłoszeniu darowizny może skutkować koniecznością zapłaty podatku, którego można było łatwo uniknąć. Warto więc przyjrzeć się bliżej aktualnym zasadom, by gest hojności nie zamienił się w problem z urzędem skarbowym.

Rok 2025 przynosi pewne niuanse, które mogą zaskoczyć zarówno darczyńców, jak i obdarowanych. Przepisy, choć w wielu punktach znane z poprzednich lat, kryją w sobie szczegóły, od których zależy, czy darowizna będzie całkowicie zwolniona z podatku, czy też pojawi się konieczność jego zapłaty. Ważne staje się także odpowiednie udokumentowanie przekazania środków, zwłaszcza w przypadku darowizn pieniężnych. To, co dla jednych jest tylko formalnością, dla innych może być kluczem do pełnego zwolnienia z daniny. Dlatego, zanim pieniądze lub nieruchomość zmienią właściciela, warto poznać aktualne zasady gry - by darowizna była rzeczywiście prezentem, a nie finansowym obciążeniem.

Najważniejsze informacje o darowiźnie w 2025:

• Darowizna to umowa, w której jedna osoba nieodpłatnie przekazuje majątek (pieniądze, rzecz, prawo) innej osobie, co rodzi określone skutki prawne i podatkowe.
• Terminy zgłoszenia darowizny są kluczowe dla zachowania zwolnienia z podatku – najbliższa rodzina (tzw. grupa zerowa) ma 6 miesięcy na złożenie SD-Z2, a pozostali obdarowani co do zasady 1 miesiąc na złożenie SD-3.
• Darowiznę można zgłosić zarówno online, jak i tradycyjnie – przez e-Urząd Skarbowy / Profil Zaufany albo osobiście czy listownie w urzędzie skarbowym właściwym dla obdarowanego.
• Prawo przewiduje szerokie ulgi i kwoty wolne od podatku, zwłaszcza dla najbliższej rodziny, co pozwala przekazywać nawet duże kwoty lub nieruchomości bez podatku, jeśli darowizna jest odpowiednio zgłoszona i udokumentowana.

Darowizna - definicja

Darowizna to umowa, w której jedna osoba dobrowolnie i bezpłatnie przekazuje drugiej określone dobro - może to być rzecz, prawo lub określona suma pieniędzy. Jej istotą jest nieodpłatność, czyli brak jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego ze strony obdarowanego. W odróżnieniu od zwykłego prezentu darowizna ma charakter prawny i pociąga za sobą określone skutki, w tym podatkowe. Wymaga zatem nie tylko dobrej woli, ale też zachowania odpowiedniej formy i świadomości konsekwencji.

To czynność, która często służy budowaniu więzi rodzinnych, ale może również stanowić element planowania finansowego czy przekazywania majątku między pokoleniami.

Podatek od darowizny, czy to ma coś wspólnego z PITem?

Podatek od darowizny to temat, który często budzi wątpliwości - zwłaszcza u osób, które po raz pierwszy otrzymują większą kwotę pieniędzy od bliskich. Wbrew pozorom, nie ma on nic wspólnego z corocznym rozliczaniem PIT-u - to zupełnie odrębny podatek, który reguluje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Nie rozlicza się go więc w zeznaniu rocznym, lecz w specjalnym trybie, poprzez złożenie odpowiedniego formularza w urzędzie skarbowym. To obowiązek, który nie zawsze oznacza konieczność zapłaty - w wielu przypadkach darowizna może być całkowicie zwolniona z podatku.

Kluczowe znaczenie ma jednak to, kto darowiznę otrzymuje i od kogo pochodzi - prawo wyróżnia bowiem kilka tzw. grup podatkowych, w których obowiązują różne progi i ulgi. Najkorzystniejsza sytuacja dotyczy najbliższej rodziny, czyli tzw. „grupy zerowej”, gdzie możliwe jest całkowite zwolnienie z podatku, o ile spełni się określone warunki. Jednym z nich jest terminowe zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego, najczęściej na formularzu SD-Z2.

W przypadku dalszej rodziny lub osób niespokrewnionych kwota wolna od podatku jest znacznie niższa, a po jej przekroczeniu urząd nalicza stosowną daninę. Wysokość podatku zależy więc od stopnia pokrewieństwa i wartości przekazanego majątku. Warto pamiętać, że każda darowizna - nawet pieniężna - pozostawia ślad w dokumentach, dlatego urząd skarbowy może w razie potrzeby zweryfikować źródło środków. Świadomość tych zasad pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek i sprawia, że gest wsparcia pozostaje czystą formalnością, a nie podatkową pułapką.

 

Przeczytaj też: Czy darowiznę na fundację można odliczyć od podatku?

 

A jak wygląda kwestia z terminami?

Terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego są jasno określone i mają bezpośredni wpływ na to, czy obdarowany zapłaci podatek. Osoby z tzw. grupy zerowej, czyli najbliższej rodziny (m.in. małżonek, rodzice, dzieci, rodzeństwo, wnuki), mają 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny na złożenie formularza SD-Z2, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku. Jeśli ten termin zostanie przekroczony, zwolnienie przepada, a urząd naliczy podatek według stawek obowiązujących dla I grupy podatkowej.

W przypadku dalszych krewnych lub osób niespokrewnionych, darowiznę zgłasza się w ciągu miesiąca od jej otrzymania, na formularzu SD-3. Terminowe złożenie zgłoszenia i odpowiednie udokumentowanie przekazania środków - np. potwierdzeniem przelewu - to najprostszy sposób, by uniknąć niepotrzebnych kosztów i problemów z fiskusem.

Jak zgłosić darowiznę? Online czy osobiście?

Zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego nie jest trudne, ale wymaga zachowania kilku formalności. Najważniejszym krokiem jest wypełnienie odpowiedniego formularza - SD-Z2 dla najbliższej rodziny lub SD-3 dla pozostałych przypadków. W formularzu należy podać dane darczyńcy i obdarowanego, wartość oraz rodzaj przekazanej darowizny, a także datę jej otrzymania. Coraz więcej osób decyduje się na złożenie dokumentu online, co jest najszybszym i najwygodniejszym sposobem. Wystarczy zalogować się na platformę e-Urząd Skarbowy lub skorzystać z profilu zaufanego, by wypełnić i przesłać zgłoszenie drogą elektroniczną. Po wysłaniu formularza system automatycznie potwierdza jego złożenie, dzięki czemu nie trzeba odwiedzać urzędu osobiście.

Ci, którzy wolą tradycyjną formę, mogą złożyć zgłoszenie stacjonarnie - osobiście w urzędzie skarbowym lub listownie. W takim przypadku należy wydrukować i własnoręcznie podpisać formularz, a następnie dostarczyć go do urzędu właściwego dla miejsca zamieszkania obdarowanego. Warto zachować potwierdzenie złożenia dokumentu lub nadania przesyłki, gdyż jest to dowód dochowania terminu. Niezależnie od wybranej formy, najważniejsze jest jedno - by zgłoszenie trafiło do urzędu na czas, bo tylko wtedy można liczyć na pełne zwolnienie z podatku.

 

Przeczytaj również: Darowizna na rzecz fundacji

 

Czy można liczyć na ulgę?

Ulgi w podatku od darowizny to kluczowy element, który pozwala uniknąć zbędnych kosztów przy przekazywaniu majątku między bliskimi. Zostały one wprowadzone po to, by nie obciążać podatkiem rodzinnych gestów wsparcia - zwłaszcza wtedy, gdy majątek pozostaje w obrębie najbliższych. Do tzw. grupy zerowej należą: małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym i macocha.

Osoby te mogą skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku, o ile w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny zgłoszą ją do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 oraz przedstawią dowód przekazania środków, np. potwierdzenie przelewu lub umowę darowizny. W praktyce oznacza to, że nawet duże darowizny - jak przekazanie pieniędzy na zakup mieszkania czy działki - mogą być całkowicie zwolnione z podatku, jeśli zostaną prawidłowo zgłoszone. Niewielkie spóźnienie w tym zakresie niestety pozbawia prawa do ulgi, dlatego pilnowanie terminu jest tak istotne.

Dalsza rodzina, jak ciotki, wujkowie, kuzyni czy teściowie, zalicza się już do I lub II grupy podatkowej, w których obowiązują tzw. kwoty wolne od podatku. Ich wysokość różni się w zależności od stopnia pokrewieństwa. Dla I grupy (np. teściowie, zięć, synowa) limit wynosi 36 120 zł, a dla II grupy (np. wujek, ciotka, kuzyn) - 27 090 zł. Najmniejszą ulgę mają osoby niespokrewnione, należące do III grupy podatkowej, u których kwota wolna to jedynie 5 733 zł. Po przekroczeniu tych progów urząd skarbowy nalicza podatek według progów procentowych, które rosną wraz z wartością darowizny. Wysokość daniny może więc wynosić od kilku do nawet kilkunastu procent wartości przekazanego majątku. Warto dodać, że w przypadku wielu darowizn otrzymywanych od tej samej osoby w ciągu pięciu lat - ich wartość sumuje się, co również wpływa na możliwość zastosowania ulgi. Świadomość tych zasad pozwala uniknąć błędów i w pełni wykorzystać przysługujące zwolnienia, dzięki czemu darowizna pozostaje tym, czym ma być - prawdziwym gestem wsparcia, a nie źródłem dodatkowych kosztów.

 

Sprawdź też: Jaka jest różnica między darowizną od podatku a przekazaniem 1,5%

 

Darowizna 2025: Na koniec słów kilka

Darowizna w 2025 roku nadal pozostaje gestem hojności, który - jeśli zostanie dobrze udokumentowany - może być całkowicie zwolniony z podatku. Kluczowe jest jednak pamiętanie o terminach i sposobie zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Najbliższa rodzina, zaliczana do tzw. grupy zerowej, ma 6 miesięcy na złożenie formularza SD-Z2, aby skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku, natomiast pozostali obdarowani mają miesiąc na zgłoszenie darowizny na druku SD-3. Zgłoszenia można dokonać zarówno online - poprzez platformę e-Urząd Skarbowy lub Profil Zaufany - jak i stacjonarnie, składając dokument osobiście lub wysyłając go pocztą. Niedochowanie tych terminów może oznaczać utratę prawa do ulgi i konieczność zapłaty podatku, nawet jeśli darowizna pochodzi od najbliższych.

Warto także pamiętać, że prawo przewiduje liczne ulgi i kwoty wolne od podatku, które umożliwiają legalne przekazywanie nawet dużych sum bez dodatkowych kosztów - pod warunkiem, że wszystko zostanie prawidłowo zgłoszone i udokumentowane. Potwierdzenie przelewu bankowego lub pisemna umowa darowizny to dowody, które pozwalają uniknąć nieporozumień z urzędem skarbowym. Znajomość tych zasad to nie tylko kwestia formalności, ale też realna oszczędność i bezpieczeństwo finansowe. Dzięki temu darowizna pozostaje tym, czym powinna być - szczerym gestem wsparcia, wolnym od podatkowych niespodzianek.

 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2025 r. poz. 86 z późn. zm.)
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2025 r. poz. 153 z późn. zm.)

 

Zobacz także:

• http://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/darowizna-gospodarstwa-od-rodzicow-a-zachowek
• https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/darowizna-samochodu-firmowego

 

r.pr. Anna Mierzejewska - radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Prowadzi Kancelarię Radcy Prawnego, współpracując z zespołem składającym się z radców prawnych, adwokatów i aplikantów. Doświadczenie zawodowe zdobywała w renomowanych kancelariach prawnych, świadcząc pomoc prawną zarówno na rzecz przedsiębiorców, jak i osób fizycznych.

Specjalizuje się w obsłudze prawnej przedsiębiorców, fundacji i stowarzyszeń, a także klientów indywidualnych. Zajmuje się m.in. doradztwem w zakresie obowiązków podatkowych, ulg i rozliczeń rocznych, w tym rozliczeń PIT. Współpracuje również z doradcą podatkowym w celu zapewnienia klientom bezpiecznych i zgodnych z prawem rozwiązań.

Prowadzi zajęcia dydaktyczne z zakresu prawa na Uniwersytecie VIZJA w Warszawie, dzieląc wiedzą praktyczną ze studentami.