Darowizna samochodu firmowego

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

Chciałbym darować samochód wykupiony z leasingu (przy wykupie odliczyłem 50% VAT) synowi, który prowadzi działalność jednoosobową. Doczytałem w Internecie, że właściciel musi przy darowiźnie opłacić całe 100% podatku VAT, ale od jakiej wartości?
Czy urząd będzie wymagał dokumentacji przy zaniżonej cenie pojazdu? Czy w przypadku prowadzenia działalności przez syna może on wrzucić samochód z umowy w koszty, skoro poprzedni właściciel i tak opłacił podatek VAT?

Słowem wstępu należy zaznaczyć, że Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości dr. Bogusława Federa świadczy bezpłatną pomoc na rzecz mikro i małych przedsiębiorców. Takie działania wynikają z celów statutowych Fundacji, która nie pobiera opłat a swoje działania. Jednakże należy wskazać, że w ramach udzielanych bezpłatnych porad prawnych Fundacja nie realizuje indywidualnych zleceń. Zgodnie z Regulaminem E-Punktu Konsultacyjnego udostępnionego w serwisie mikroporady.pl porady prawne obejmują jedynie odpowiedzi na zadane przez użytkowników pytania i dotyczą informacji o aktualnym stanie prawnym oraz zmian w przepisach obowiązujących w Polsce, jednak nie obejmują swym zakresem porad z zakresu prawa podatkowego. W związku z powyższym, poniżej zostaną opisane zasady związane z rozliczaniem podatku VAT.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Dokonując darowizny firmowego samochodu osobowego, a więc samochodu, który został wykupiony z leasingu do działalności, podatnik powinien wiedzieć, że przepisy podatku od spadków i darowizn wyłączają transakcje przeprowadzone w formie darowizny.

Oznacza to, że jeżeli podatnik wykupi z leasingu samochód osobowy do swojej firmy, a więc na cele działalności gospodarczej, a następnie przekaże go w formie darowizny, wówczas nie będzie zobowiązany do opodatkowania tego przekazania podatkiem dochodowym PIT. Owo przekazanie będzie stanowiło nieodpłatne przekazanie firmowego samochodu osobowego, które nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym PIT, nawet jeśli jest dokonane wobec składnika majątku występującego aktualnie na stanie środków trwałych czy wyposażenia w prowadzonej działalności gospodarczej.

Warto w tym miejscu podkreślić, że w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych PIT nie należy stosować do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn, a taka sytuacja właśnie tutaj ma miejsce. Należy wspomnieć, że obowiązek w podatku od spadków i darowizn nie będzie ciążył na przedsiębiorcy, który przekazał używany w działalności samochód osobowy, a na obdarowanej osobie.

Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 1 z 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
• eksport towarów,
• import towarów na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

A zatem jednym z warunków podlegania obowiązkowi opodatkowania podatkiem VAT jest cecha odpłatności realizowanej dostawy towarów. Jednakże prawodawca przewidział w tym wypadku wyjątek, a mianowicie art. 7 ust. 2 ustawy o VAT.

Darowizna (nieodpłatne przekazanie) firmowego samochodu osobowego będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, jeżeli:

• przedsiębiorca dokonywał darowizny jako podatnik VAT;
• darowane towary występują w działalności gospodarczej, tzn. nie zostały zbyte w żadnej formie bądź wycofane z działalności gospodarczej;
• przedmiotem darowizny jest towar, w stosunku do którego (lub do jego części składowych) przy nabyciu (lub imporcie) przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT w całości lub w części.

Rozpatrzeniem tego typu przypadku zajął się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 1 lutego 2022 roku o sygn. 0112-KDIL1-1.4012.788.2021.2.MB. W interpretacji wskazano,  że przekazanie w formie darowizny firmowego samochodu osobowego na rzecz ojca stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT w myśl art. art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w nawiązaniu do art. 7 ust. 2 ustawy o VAT. Jednocześnie Dyrektor KIS stwierdził, że czynność ta nie może skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Artykuł ten mówi, że zwalnia się z opodatkowania podatkiem VAT dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak natomiast będzie wyglądało opodatkowanie podatkiem VAT, jeżeli przedsiębiorca dokona wykupu samochodu osobowego z leasingu nie na działalność, a do majątku osobistego (czyli na cele prywatne)? W takiej sytuacji w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się kwestii momentu dokonywania darowizny. Jeżeli przedsiębiorca wykupi samochód osobowy z leasingu na cele prywatne, a więc poza działalnością i po tym zdarzeniu dokonuje darowizny – to dokonuje jej ze swojego majątku osobistego.

Trzeba uzupełnić powyższe o to, czy taka darowizna dokonywana jest okazjonalnie, a więc nie posiada charakteru prowadzenia działalności gospodarczej. Kolejna kwestia to wykup samochodu osobowego z leasingu na cele prywatne, a dokładniej brak odliczenia podatku VAT z faktury wykupu. Ostatnia to brak wykorzystywania od dnia wykupu samochodu osobowego z leasingu w prowadzonej działalności gospodarczej.

W takiej konfiguracji darowizna samochodu osobowego przeprowadzona po wykupie z leasingu na cele prywatne nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Warto w tym miejscu przytoczyć stanowisko w podobnej sprawie wyrażone przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 22 października 2021 roku o sygn. 0114-KDIP4-1.4012.515.2021.1.SK, w którym stwierdził, że „[…] w przedmiotowej sprawie, w świetle okoliczności wskazanych przez Wnioskodawcę, stwierdzić należy, że Wnioskodawca, dokonując w przyszłości darowizny samochodu osobowego na rzecz matki, nie będzie działał w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. Jak wynika z okoliczności sprawy, samochód zostanie po zakończeniu umowy leasingu wykupiony przez Wnioskodawcę (bez odliczenia VAT od wykupu) i nie będzie wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Darowizna samochodu przez Wnioskodawcę na rzecz matki stanowić będzie zatem zwykłe wykonywanie prawa własności. Tym samym, Wnioskodawca będzie zbywać samochód, stanowiący jego majątek prywatny, korzystając z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem tego, zamierzona czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz okoliczności analizowanej sprawy należy stwierdzić, że planowana w przyszłości przez Wnioskodawcę darowizna samochodu osobowego, wykupionego po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego na cele osobiste, niezwiązane z działalnością gospodarczą, który to pojazd od momentu wykupu nie będzie wykorzystywany do celów prowadzonej działalności gospodarczej, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zainteresowany w związku z darowizną ww. samochodu nie będzie działał w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a darowizna nie będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ww. ustawy, lecz w ramach zarządu majątkiem osobistym […]”. Omawiana czynność darowizny samochodu osobowego musi rzeczywiście wystąpić. Ponadto przedsiębiorca dokonujący takiej darowizny w obu omawianych sytuacjach musi uzasadnić realizowaną transakcję.

Na koniec warto dodać, że w razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących spraw podatkowych rekomendujemy zwrócić się do biura podatkowego lub doradcy podatkowego. Osoby wykonujące ten zawód (zarówno w Niemczech jak i w Polsce) posiadają odpowiednie kompetencje i rozległą wiedzę, aby udzielić podatnikowi stosownych informacji. Wiele zależy od indywidualnego podejścia do każdej sprawy, bo dzięki temu można w sposób bardziej profesjonalny i dokładniejszy odpowiedzieć na wszystkie wszelkie pytania stawiane przez podatnika, a także będzie można udzielić profesjonalnej porady w sprawie dotyczącej uniknięcia podwójnego opodatkowania.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny na dzień: 31 sierpnia 2023 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570).