Uprawnienia zarządcy prywatnego parkingu względem konsumenta

Użytkownik serwisu otrzymał wezwanie do zapłaty od zarządcy prywatnego parkingu sąsiadującego z supermarketem. W treści wezwania zawarto informację, że zarządca parkingu w przypadku nieuiszczenia należnej wedle regulaminu kary zamierza pozyskać dane użytkownika serwisu z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, po czym może egzekwować zapłatę kary za pośrednictwem podmiotu zajmującego się egzekucją należności.

Dostęp do informacji z Centralnej Ewidencji Pojazdów

Zgodnie z treścią Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 110 z późn. zm., dalej „ustawa”) dane zgromadzone w Centralnej Ewidencji Pojazdów (dalej: „CEPIK”) mogą zostać udostępnione innym podmiotom niż wymienionym wprost w ustawie jako uprawnione (np. właścicielowi pojazdu, sądom czy Policji) w tym osobom fizycznym, osobom prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej, pod warunkiem że domagając się udostępnienia danych wykażą swój interes prawny (art. 80cd ustawy). Dane udostępnia się w odpowiedzi na uzasadniony wniosek złożony czy to w postaci papierowej czy w postaci elektronicznej.

Tym sposobem może zostać uzyskany dostęp nie tylko do danych identyfikujących określony pojazd, ale również jego właściciela (art. 80b ust.1 pkt 2 ustawy), w tym jego imię i nazwisko, PESEL, datę urodzenia oraz adres zamieszkania.

Przyjmując, że podmiot prowadzący prywatny parking, w oparciu o regulamin, wedle którego kierowcy zobowiązani są do uiszczania określonych należności (czy to regularnych opłat za postój, czy też kar za naruszenie regulaminu), ma uzasadnione roszczenie wobec kierowcy, który należnej wedle regulaminu opłaty nie uiścił, może on domagać się udostępnienia danych na temat kierowcy z CEPIK.

Dane kierowcy mogą zatem zostać pozyskane przez zarządcę parkingu z bazy danych CEPIK, jeśli ten odpowiednio uzasadni swoje żądanie.

Dochodzenie roszczeń przez zarządcę parkingu

Na wstępnie trzeba wskazać, że funkcjonowanie prywatnych parkingów, których cenniki i regulaminy ustalane są swobodnie przed podmioty nimi zarządzające, co do zasady stanowi model biznesowy zgodny z polskim prawem. W praktyce często działalność o takim charakterze wykorzystuje model, wedle którego konsument wjeżdżający na parking, nawet korzystający z darmowego okresu, zobowiązany jest do podjęcia określonej czynności: pobrania biletu bądź zgłoszenia się do recepcji obiektu. Zazwyczaj reguły funkcjonowania parkingu, w tym zakres obowiązków konsumentów korzystających z jego terenu, określa regulamin opracowany przez zarządcę parkingu.

Warto zwrócić uwagę, że prawną podstawę funkcjonowania regulaminów prywatnych parkingów stanowi art. 384 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm., dalej „k.c.”), który pozwala polskim przedsiębiorcom na posługiwanie się w relacjach umownych z kontrahentami wzorcami i regulaminami.

Zasadniczo postanowienia regulaminu wiążą stronę, jeśli zostały jej przedstawione przed zawarciem umowy (art. 384 §1 k.c.) bądź, jeśli strona mogła z łatwością poznać ich treść (art. 384 §2 k.c.). W przypadku prywatnego parkingu jego teren powinien zostać zatem odpowiednio oznaczony, tak aby wjeżdżający tam kierowcy byli świadomi, że parkując zawierają stosunek umowny z zarządcą parkingu. Zarządca powinien zadbać o umieszczenie na terenie parkingu oznakowania, zaś treść regulaminu powinna być łatwo dostępna dla zainteresowanych. Jeśli obowiązek ten nie został należycie dochowany, istnieją podstawy by kwestionować zasadność roszczeń zarządcy.

Przykładowo Sąd Okręgowy w Katowicach (Wyrok IV Ca 314/17 z 23 czerwca 2017 r.) rozstrzygając sprawę opłaty parkingowej w wysokości 150,00 zł wskazał, że: „korzystanie z gruntów prywatnych w celach parkingowych” nie może być traktowane jako drobna, bieżąca sprawa życia codziennego, w konsekwencji czego zarządca parkingu nie może korzystać z obniżonych standardów staranności przewidzianych przez Kodeks cywilny względem odpowiedniego przedstawienia regulaminu konsumentowi.

Ponadto, regulamin parkingu może zawierać w swojej treści klauzule niedozwolone, które naruszają prawa konsumenta. Przykładowo Kodeks cywilny sprzeciwia się postanowieniom, które „nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygórowanej kary umownej lub odstępnego” (tak: 3853 pkt 17 k.c.). W takim przypadku również istotnie utrudni to zarządcy parkingu dochodzenie swojego roszczenia.

Analogicznie jednak, jeśli parking jest odpowiednio oznaczony (np. szlabanem czy trudnymi do przeoczenia znakami), a informacje o fakcie korzystania z odpłatnych miejsc parkingowych były należycie przekazane konsumentowi (np. poprzez przedstawienie pełnego tekstu regulaminu przy umieszczonych na parkingu parkometrach), zarządca parkingu będzie dysponował argumentami w dalszym procesie domagania się zapłaty kary.

Zanim jednak dojdzie jeszcze do prowadzenia faktycznego sporu możliwe jest skierowanie do przedsiębiorcy reklamacji. Należy wskazać, że przedsiębiorca jest zobowiązany do odpowiedzi na przesłaną mu reklamację w terminie 30 dni, w przeciwnym wypadku, wedle przepisów Ustawy o prawach konsumenta, uznaje się, że przedsiębiorca przyjął reklamację (art. 7a ust. 1 i 2 tej ustawy).

Powyżej przytoczone argumenty mogą zostać wykorzystane przez konsumenta w toku dysputy prowadzonej z zarządcą parkingu, czy to na etapie postępowania reklamacyjnego, czy też w toku ewentualnego sporu sądowego. Należy bowiem również podkreślić, że zanim należność wobec zarządcy parkingu zostanie skierowana na drogę windykacji, w przypadku wierzytelności spornej będzie ona musiała stanowić przedmiot pełnoprawnego postępowania sądowego, w czasie którego kierowca będzie uprawniony do obrony swojego stanowiska.

Porada została przygotowana przez prawników Kancelarii Gessel, Koziorowski Sp. k.

Podstawa prawna (stan na dzień 11.08.2020):

Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 110 z późn. zm.)
Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 287).

Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych

Zawierając umowę, nawet przy wyjątkowo zgodnych negocjacjach jej treści, warto jest umieścić postanowienia, stanowiące zabezpieczenie jej prawidłowego wykonania. Celem zabezpieczenia wprowadzonego w umowie jest „przymuszenie” bądź „zachęcanie” do wykonania wskazanych w umowie zobowiązań. W przypadku niewykonania zobowiązań, stronie przeciwnej przysługują uprawnienia wskazane w zabezpieczeniu, które z założenia są niekorzystne dla strony, która nie wykona swojego zobowiązania.

Poniżej przedstawiamy tabelkę z omówieniem zabezpieczeń właściwych dla roszczeń pieniężnych.

Pobierz poradnik