Uprawnienia kupującego w związku z wadami rzeczy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami kupujący może dochodzić swoich praw z tytułu zakupy produktu wadliwego / uległego zniszczeniu z tytułu różnych podstaw prawnych.
Pierwszą z nich jest regulamin sprzedaży, który kupujący najczęściej akceptuje w chwili zawarcia umowy sprzedaży.

Drugą jest gwarancja udzielona przez producenta, którą sprzedawca (jeżeli przedmiot objęty jest gwarancją) powinien wydać w chwili zawarcia umowy sprzedaży.

Należy jednak pamiętać, że postanowienia regulaminu sprzedaży a nie gwarancji nie mogą naruszać praw kupującego nadanych mu na mocy przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”, „kodeks cywilny”).

Zgodnie z brzmieniem kodeksu cywilnego, kupujący może dochodzić swoich praw na podstawie rękojmi (odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego za wady rzeczy), która została uregulowana w art. 5561 k.c..

Uprawnienia z tytułu rękojmi polega na tym, że kupujący może dochodzić:

obniżenia ceny – w proporcji takiej w jakiej wartość rzeczy wadliwej pozostaje w stosunku do wartości rzeczy wadliwej;
odstąpienia od umowy – skutkujące obowiązkiem zwrotu wzajemnie spełnionych świadczeń – uprawnienie to przysługuje jedynie w sytuacji w której wada rzeczy jest istotna, tj. uniemożliwiająca korzystanie z niej w sposób zgodny z jej przeznaczeniem i właściwościami;
naprawy uszkodzonej rzeczy;
wymiany rzeczy na rzecz wolną od wad;

w sytuacji gdy wada fizyczna zakupionej rzeczy polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową.

Za rzecz niezgodną z umową sprzedaży uznaje się w szczególności sytuację w której:

rzecz sprzedana nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
rzecz sprzedana nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
rzecz sprzedana nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
rzecz sprzedana została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Należy wskazać, że w chwili wydania rzeczy na kupującego przechodzą wszystkie prawa przekazanie prawa własności, a zatem przechodzi ryzyko utraty i uszkodzenia rzeczy. Kupujący kupujący produkt, ma więc obowiązek „zbadania” zakupionego przez siebie towaru, a jeżeli kupujący towaru nie „zbadał” bądź nie zawiadomił niezwłocznie (w jak najkrótszym możliwym terminie po wykryciu wady) sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, bądź po jej wykryciu to nie przysługują mu uprawnienia z tytułu gwarancji.

O wadzie kupujący powinien zawiadomić sprzedawcę najpóźniej w terminie miesiąca od wykrycia wady.

W tym miejscu należy wskazać, że to po stronie sprzedawcy stoi obowiązek wykazania, że rzecz sprzedana nie miała wady w chwili jej wydania, zgodnie bowiem z art. 5562 „Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.”

Reasumując, jeżeli od zakupy kanapy minęło mniej niż rok, sprzedawca musi wykazać, że wina leży po stronie kupującego i w zaistniałym stanie faktycznym, mebel rzeczywiście uległ uszkodzeniu poprzez jego złe użytkowanie.

Jeżeli sprzedawca odmawia wykonania ciążących na nim uprawnień z tytułu rękojmi, i tak jak w przedstawionym stanie faktycznym wskazuje, że rzecz uległa zniszczeniu z powodu złego użytkowania będzie musiał wykazać ten fakt w sądzie w trakcie postępowania.

Rekomendujemy przygotowanie oficjalnego pisma do sprzedawcy (wezwania), wskazując powyższe oraz wzywając do wykonania ciążących na nim obowiązków z tytułu rękojmi. W takim piśmie warto wskazać, że w przypadku nie wywiązania się sprzedawcy z jego obowiązków, postępowanie zostanie skierowane na drogę sądowa, a przesłane pismo (wezwanie) stanowi próbę polubownego rozwiązania sporu w rozumieniu art. 187 §1 pkt 3 k.p.c.

Z ostrożności w tym miejscu wskazujemy, że w niniejszym stanie faktycznym, po przedstawieniu nam lakonicznego opisu sytuacji przyjmujemy, że kupujący jest konsumentem.
Zgodnie z definicją wskazaną w art. 221 k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Jeżeli przedmiot działalności prowadzony przez kupującego nie jest ściśle związany z działalnością sprzedawcy, a umowa sprzedaży nie została zawarta bezpośrednio w związku z działalnością zawodową kupującego powinien on być traktowany jako konsument (a nie przedsiębiorca).

W naszej ocenie kupujący w przedstawionym stanie faktycznym powinien więc być traktowany jako konsument, i tym samym posiada on prawo do żądania wymiany rzeczy na nową pozbawioną wad bądź obniżenia ceny, a w przypadku gdy sprzedawca nie wymieni rzecz na wolną od wad oraz nie usunie wady, ma prawo także do złożenia oświadczenia o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy. Wskazujemy jednak, że ostateczne ustalenie czy kupujący w omawianej sytuacji powinien być traktowany jako konsument czy przedsiębiorca określone może zostać po dokładnej analizie przedmiotu działalności kupującego i sprzedawcy.

Stan prawny na 27 października 2020 roku.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U 2020.1740);
Ustawa z dnia 26 czerwca 1964 roku kodeks postępowania cywilnego (Dz.U 2020.1575).

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik