Umowa lojalnościowa – wszystko, co musisz o niej wiedzieć

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

Witam serdecznie od jakiegoś czasu nurtuje mnie pytanie, gdyż w listopadzie byłem na kursie na którą wysłała mnie firma tygodniowym kursie w Szwajcarii. Kilka dni przed wyjazdem dostałem do podpisania umowę lojalnościową na 3 lata .... oczywiście chciałem pogłębiać wiedze i podpisałem (bez przemyślenia). Od nowego roku zmienił się prezes u nas w firmie i teraz pytanie .... nie dostałem żadnej podwyżki a tak naprawdę zamroziłem się w firmie na 3 lata. Bardzo proszę o jakieś porady gdyż zarabiam praktycznie najmniej oraz moja lojalka blokuje mi rozwój.

Słowem wyjaśnienia należy zaznaczyć, że Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości dr. Bogusława Federa świadczy bezpłatną pomoc dla mikro i małych przedsiębiorców, co wynika z celów statutowych Fundacji. Fundacja nie pobiera opłat za swoje działania. W ramach bezpłatnych porad prawnych Fundacja nie realizuje indywidualnych zleceń. Zgodnie z Regulaminem E-Punktu Konsultacyjnego dostępnym na stronie mikroporady.pl, porady prawne obejmują tylko odpowiedzi na pytania użytkowników oraz informacje na temat aktualnych przepisów prawnych i ich zmian w Polsce.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości dotyczących treści Umowy lojalnościowej zaleca się konsultację z kancelarią radcy prawnego lub adwokacką w celu dokładnej analizy umowy. Osoby pracujące w tych zawodach dysponują odpowiednimi kwalifikacjami oraz wiedzą, by udzielić precyzyjnych informacji. Podejście indywidualne pozwala na bardziej szczegółowe i profesjonalne odpowiedzi na pytania klienta, a także na udzielenie porady w kwestii ewentualnego rozwiązania Umowy lojalnościowej. W związku z tym poniżej przedstawiamy informacje, co powinna zawierać umowa pośrednictwa nieruchomości, aby była zgodna z prawem.

 

Czym jest umowa lojalnościowa

Potocznie zwana „lojalką”, umowa lojalnościowa nie jest niczym innym jak umową o zakazie konkurencji. Umowa ta ma na celu zabezpieczyć pracodawcę przed zachowaniami niepożądanymi ze strony obecnych, jak i byłych pracowników. Przed czym ma nas zabezpieczyć? Między innymi przed wystąpieniem sytuacji, w której to pracownik wykorzystuje zdobyte w naszej spółce informacje, wiedzę, doświadczenie czy kontakty w sposób negatywny dla interesów podmiotu zatrudniającego.  

Materię zakazu konkurencji reguluje w Polsce Kodeks pracy, który mówi, że pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność, co zostało wprost nazwane zakazem konkurencji. Dodatkowo z treści wskazanego artykułu wynika, że pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody na zasadach określonych w przepisach.

Umowy lojalnościowe możemy najczęściej zauważyć w takich sektorach jak: media, marketing, IT, ale również wśród przedstawicieli handlowych, prawników czy lekarzy.

Umowa taka może zostać podpisana na czas trwania stosunku pracy, ale może również zawierać zapisy obowiązujące przez określony okres po jego ustaniu.

 

Obowiązki pracownika wynikające z umowy lojalnościowej

Jednym z kluczowych zobowiązań jest zakaz podejmowania działań konkurencyjnych wobec pracodawcy, zarówno w trakcie trwania stosunku pracy, jak i przez określony czas po jego zakończeniu. Oznacza to, że pracownik nie może świadczyć usług, prowadzić działalności ani współpracować z firmami konkurencyjnymi, które mogłyby naruszać interesy aktualnego lub byłego pracodawcy. Innym ważnym obowiązkiem jest zachowanie w tajemnicy informacji poufnych, które pracownik pozyskał w trakcie pracy, takich jak dane klientów, strategie biznesowe czy wyniki finansowe. Naruszenie tego obowiązku może skutkować odpowiedzialnością karną, cywilną czy też finansową. Często pracownik zobowiązuje się również do niepodejmowania prób rekrutowania innych pracowników firmy do nowych miejsc pracy, co jest określane mianem "klauzuli o nienaruszaniu zespołu". Tego rodzaju regulacje mają na celu ochronę integralności firmy oraz jej zasobów przed “kradzieżą” ich przez konkurencję.

Oprócz przestrzegania klauzul konkurencyjności i poufności, umowa lojalnościowa może również wymagać od pracownika podejmowania działań, które wspierają rozwój firmy i wzmacniają jej pozycję na rynku. Na przykład, pracownik może być zobowiązany do promowania pozytywnego wizerunku firmy, zarówno w kontaktach biznesowych, jak i w przestrzeni publicznej, w tym na mediach społecznościowych. W niektórych przypadkach umowa może obejmować także zobowiązanie do zwrotu kosztów szkoleń czy innych inwestycji pracodawcy w rozwój pracownika, jeśli ten zdecyduje się odejść z firmy przed upływem określonego czasu. Wszystkie te obowiązki mają na celu zrównoważenie interesów obu stron – pracodawcy, który inwestuje w rozwój i bezpieczeństwo firmy, oraz pracownika, który zyskuje stabilność zatrudnienia i dostęp do zasobów umożliwiających rozwój zawodowy. Należy jednak pamiętać, że umowy lojalnościowe muszą być zgodne z przepisami prawa, a nadmiernie restrykcyjne zapisy mogą zostać uznane za nieważne.

 

Kiedy można wypowiedzieć umowę lojalnościową

Wypowiedzenie umowy lojalnościowej jest możliwe w określonych sytuacjach, które wynikają z przepisów prawa, zapisów umowy lub specyficznych okoliczności związanych z relacją między pracownikiem a pracodawcą. Jedną z podstawowych przesłanek do wypowiedzenia takiej umowy jest naruszenie jej warunków przez jedną ze stron. Jeśli pracodawca nie wywiązuje się z zobowiązań, takich jak zapewnienie odpowiedniego wynagrodzenia za powstrzymywanie się od działań konkurencyjnych po zakończeniu współpracy, pracownik ma prawo rozwiązać umowę lojalnościową. Podobnie, jeśli pracownik złamie postanowienia umowy, na przykład podejmując działania konkurencyjne, pracodawca może ją wypowiedzieć. Warto również podkreślić, że w niektórych przypadkach możliwe jest wypowiedzenie umowy na mocy porozumienia stron, jeśli obie strony uznają, że jej dalsze obowiązywanie nie ma już sensu.

Umowę lojalnościową można również wypowiedzieć w sytuacjach, gdy dochodzi do zmiany okoliczności, które uniemożliwiają lub znacząco utrudniają jej realizację. Na przykład, jeśli pracodawca przestaje prowadzić działalność w sektorze objętym klauzulą konkurencyjności, obowiązek pracownika powstrzymywania się od działań konkurencyjnych staje się bezprzedmiotowy. Warto pamiętać, że umowa lojalnościowa musi być zgodna z przepisami prawa, w tym z zasadą proporcjonalności i równowagi interesów stron. Jeśli jej zapisy są zbyt restrykcyjne, np. zakaz konkurencji obowiązuje przez zbyt długi okres lub obejmuje zbyt szeroki zakres działań, mogą one zostać uznane za nieważne przez sąd. Ponadto, w przypadku umów obejmujących klauzulę konkurencyjności po ustaniu zatrudnienia, pracownik ma prawo do wynagrodzenia za okres objęty zakazem – brak takiego wynagrodzenia może stanowić podstawę do rozwiązania umowy.

 

Skutki wypowiedzenia umowy lojalnościowej

Wypowiedzenie umowy lojalnościowej przez pracownika niesie za sobą określone skutki, które zależą od zapisów umowy oraz okoliczności, w jakich dochodzi do jej rozwiązania.

Przede wszystkim, jeśli pracownik wypowiada umowę niezgodnie z jej warunkami, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności finansowej, na przykład w postaci konieczności zwrotu wypłaconego odszkodowania za przestrzeganie zakazu konkurencji. W przypadku, gdy umowa zawiera klauzule dotyczące kar umownych, pracodawca może dochodzić ich realizacji, jeśli uzna, że wypowiedzenie naruszyło jego interesy. Z drugiej strony, jeśli wypowiedzenie jest uzasadnione, np. pracodawca nie wywiązywał się z obowiązku wypłaty wynagrodzenia za zakaz konkurencji, pracownik może uniknąć odpowiedzialności i zakończyć współpracę bez negatywnych konsekwencji.

Warto również pamiętać, że wypowiedzenie umowy lojalnościowej skutkuje zwolnieniem pracownika z obowiązków wynikających z tej umowy, co pozwala mu na swobodne podejmowanie działań zawodowych, w tym współpracę z konkurencją. Niemniej jednak każda sytuacja wymaga indywidualnej analizy, aby ocenić zgodność wypowiedzenia z przepisami prawa i zapisami kontraktu.

 

Pamiętaj! Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny: 12 stycznia 2025 roku

Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (DZ. U. 1974 Nr 24 poz.)