Umorzenie postępowania w elektronicznym postępowaniu upominawczym, a możliwość wszczęcia nowego postępowania

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w sytuacji umorzenia elektronicznego postępowania upominawczego może ponownie dochodzić roszczenia przed innym sądem po upływie trzech miesięcy od skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego.

Alternatywną formą dla podstawowej procedury cywilnej jest elektroniczne postępowanie upominawcze. Zostało wprowadzone do kodeksu postępowania cywilnego od dnia 1 stycznia 2010 roku. Jest ono przewidziane dla roszczeń pieniężnych dochodzonych w trybie przepisów rozdziału 3 działu V tytułu VII księgi pierwszej części pierwszej kodeksu postępowania cywilnego. Elektroniczne postępowanie upominawcze zostało wprowadzone jako odrębne postępowanie w sprawach, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. Wskazany tryb postępowania regulują przepisy o postępowaniu upominawczym z odrębnościami wynikającymi z przepisów art. 505²⁸ - art. 505³⁷kodeksu postępowania cywilnego. E-Sąd, czyli Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny jest właściwy rzeczowo niezależnie od wartości przedmiotu sporu. Ograniczenia natury technicznej pozwalają obecnie dochodzić roszczenia pieniężnego w kwocie nie większej niż 100.000.000 (sto milionów złotych). Dostęp do e-Sądu możliwy jest poprzez portal www.e-sad.gov.pl.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Korzyści, jakie niesie za sobą elektroniczne postępowanie upominawcze to przede wszystkim uproszczenie i obniżenie kosztów postępowania, a także skrócenie czasu wydania nakazu zapłaty oraz odciążenie sądów rozpatrujących sprawy, w których stan faktyczny nie jest skomplikowany i nie wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego. Formularze elektroniczne ułatwiają konstruowanie pozwu.

Aby skorzystać z EPU wystarczy mieć dostęp do komputera i Internetu oraz założyć konto użytkownika w systemie teleinformatycznym e-Sądu.

W elektronicznym postępowaniu upominawczym stronom przysługują takie same uprawnienia jak w tradycyjnym postępowaniu sądowym, z tą odmiennością, iż komunikacja między powodem i e-Sądem odbywa się wyłącznie w drodze elektronicznej. Wszelkie postanowienie i zarządzenia uznane będą za doręczone z chwilą zalogowania się przez użytkownika na jego koncie na portalu e-Sądu. Pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym powinien zasadniczo spełniać przesłanki określone w art. 187 k.p.c. w takim zakresie, jaki jest niezbędny dla rozpoznania sprawy w EPU (zbędne jest np. wskazywanie dowodów, jakie mają być przeprowadzone na rozprawie, gdyż w razie braku podstaw do wydania nakazu zapłaty bądź na skutek wniesienia sprzeciwu, postępowanie podlega umorzeniu). Pozew powinien również spełniać wymagania przewidziane dla pisma procesowego, także z odrębnościami dotyczącymi EPU, jak również z odrębnościami wynikającymi z komentowanego przepisu. Dotyczy to obowiązku wskazania przez powoda nie tylko własnego numeru PESEL lub NIP albo numeru KRS, numeru figurującego w innym rejestrze, ewidencji NIP, ale również tych danych odnoszących się do pozwanego.

Jeżeli stan faktyczny sprawy nie budzi wątpliwości, e-Sąd wyda przeciwko pozwanemu – na podstawie pozwu złożonego w systemie teleinformatycznym e-Sądu – elektroniczny nakaz zapłaty. Nakaz zostanie doręczony pozwanemu pocztą tradycyjną (listem poleconym)

W przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty elektroniczne postępowanie upominawcze podlega umorzeniu. Sąd umarza postępowanie także w sytuacji gdy nakaz ten został wydany, ale musiał zostać uchylony z uwagi na niemożność skutecznego doręczenia go pozwanemu w kraju (art. 505³⁴ § 1), albo wreszcie w sytuacji, gdy pozwany skutecznie zaskarżył wydany nakaz sprzeciwem (art. 505³⁶).

Nowelizacja procedury cywilnej z 2019 r. zastąpiła zasadniczą dla elektronicznego postępowania upominawczego zasadę kontynuacji postępowania (przejawiającą się w obowiązku przekazania w omawianych sytuacjach sprawy według właściwości ogólnej). Art. 505³⁷regulował uprzednio czynności w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy przekazanej z elektronicznego postępowania upominawczego. Po wejściu w życie nowelizacji z 2019 r. wskazany przepis stypuluje zasady dotyczące rozliczenia kosztów elektronicznego postępowania upominawczego oraz zachowania w pewnych przypadkach skutków wytoczenia pozwu mimo umorzenia elektronicznego postępowania upominawczego. Zawiera on szczególne rozwiązanie pozwalające powodowi na utrzymanie w mocy skutków związanych z wytoczeniem powództwa w postępowaniu, które następnie zostało umorzone i niejako kontynuowanie go w innym postępowaniu. Zgodnie z art. 505³⁷§ 2 jeżeli w terminie 3 miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż EPU, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Na żądanie stron sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w EPU.

Oczywiście niewytoczenie powództwa o to samo roszczenie w terminie 3-miesięcznym wskazanym w art. 505³⁷ § 2 nie oznacza niedopuszczalności wytoczenia takiego powództwa w późniejszym czasie. W takim jednak wypadku nie zajdzie sytuacja zachowania (przywrócenia) skutków wcześniejszego złożenia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym, wobec czego w niektórych sytuacjach może dojść do przedawnienia dochodzonego roszczenia; nadto niemożliwe będzie uwzględnienie kosztów elektronicznego postępowania upominawczego w takim nowym postępowaniu.

Drugim warunkiem jest wytoczenie powództwa w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze. Nie oznacza to oczywiście, że niedopuszczalne jest ponowne wszczęcie przez powoda elektronicznego postępowania upominawczego co do tego samego roszczenia, ale w takim wypadku nawet złożenie w tym postępowaniu nowego powództwa w przepisanym 3-miesięcznym terminie nie przywróci skutków wiążących się z pierwotnym złożeniem powództwa. Postępowanie inne niż elektroniczne postępowanie upominawcze to każde postępowanie, w którym dopuszczalne jest dochodzenie przedmiotowego roszczenia, w tym w szczególności postępowanie procesowe według przepisów ogólnych, ale także ewentualnie właściwe postępowanie odrębne (nakazowe, upominawcze itp.).

Reasumując, wszczęcie przez powoda postępowania innego niż elektroniczne postępowanie upominawcze (w tym w szczególności postępowanie procesowe według przepisów ogólnych, ale także ewentualnie właściwe postępowanie odrębne - nakazowe, upominawcze itp.) po umorzeniu postępowania przez e-Sąd jak najbardziej jest możliwe po upływie trzech miesięcy od skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 25 marca 2022 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r., poz. 1104)
Ustawa z dnia 6 marca ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740, t.j.)
S. Sołtysik, D. Zawistowski [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom. II. Artykuły 367–505(39), red. T. Wiśniewski, Warszawa 2021, art. 505(37).

Decyzja, postanowienie, wyrok

W dzisiejszym wpisie przybliżymy Wam podstawowe różnice pomiędzy rozstrzygnięciami organów wydawanymi w postępowaniu administracyjnym.

Do aktów administracyjnych wydawanych przez organy administracji publicznej, należą decyzje i postanowienia. W tabeli przedstawiliśmy również wyroki wydawane w postępowaniu administracyjnym.

Podstawowa różnica między decyzją (uregulowaną w rozdziale VII kodeksu postępowania administracyjnego, zwanego dalej KPA, art. 104-113) a postanowieniem (uregulowanym w rozdziale IX KPA, art. 123-126) dotyczy przedmiotu rozstrzygnięcia i zakresu wywoływanych skutków prawnych.

Zgodnie z art. 104 § 1 KPA organ administracji publicznej załatwia sprawę przez wydanie decyzji, które rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji (§ 2) podczas gdy, zgodnie z art. 123 § 1 KPA, wydawane w toku postępowania przez organ administracji publicznej postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku tego postępowania, nie rozstrzygają jednak o istocie sprawy, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej (§ 2). W kwestii przedmiotu rozstrzygnięcia natomiast decyzja rozstrzyga o prawach i obowiązkach osób, które są stronami postępowania administracyjnego (art. 28 KPA) zaś postanowienie rozstrzyga o prawach i obowiązkach procesowych nie tylko stron postępowania, lecz także innych jego uczestników, np. świadków, biegłych.

Wyrok natomiast jest najważniejszą czynnością procesową sądu administracyjnego. Całe poprzedzające go postępowanie tego sądu stanowi przygotowanie do jego wydania. Jest orzeczeniem sądu administracyjnego rozstrzygającym sprawę sądowoadministracyjną co do istoty, chyba że przepis szczególny przewiduje, że sprawa administracyjna może być rozstrzygnięta innym orzeczeniem, np. postanowieniem NSA o rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego lub sporu o właściwość. Rozstrzygnięcie sprawy sądowoadministracyjnej oznacza uwzględnienie skargi lub jej oddalenie.

Jeżeli chodzi o warunki formalne poszczególnych aktów należy wskazać, że decyzja musi czynić zadość wymogom formalnym przewidzianym przez przepisy prawa procesowego. Art. 107 § 1-3 KPA wymienia składniki, które powinna zawierać prawidłowo wydana decyzja administracyjna. Zgodnie z art. 107 § 1 KPA będą to:

oznaczenie organu administracji publicznej,
data wydania,
oznaczenie strony lub stron,
powołanie podstawy prawnej,
rozstrzygnięcie,
uzasadnienie faktyczne i prawne (przy czym art. 107 § 3 wskazuje, że uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa),
pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania,
podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny,
w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.