Pytanie z dnia 2 kwietnia 2015
Przedstawiony problem prawny: Obowiązek złożenia CIT i sprawozdania finansowego przez spółkę w organizacji (w likwidacji).
Odpowiedź na problem prawny:
Zgodnie z art. 161 Kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.), spółka kapitałowa w organizacji, a w tym spółka z ograniczoną odpowiedz3ialnością (dalej: sp. z o. o.) w organizacji powstaje z chwilą podpisania przez wspólników umowy spółki. Spółka w takiej formie istnieje od chwili zawarcia umowy do czasu jej wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, w wyniku czego konstytuuje się osoba prawna (po spełnieniu uprzednio dodatkowych warunków) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Można więc w skrócie powiedzieć, że spółka z o. o. w organizacji stanowi przejściową formę ustrojową spółki z o. o.
W przedstawionym w zapytaniu stanie faktycznym spółka w organizacji powstała i istniała zgodnie z art. 161 k.s.h. Nie została następnie „na czas” zgłoszona do sądu rejestrowego. Zgodnie z art. 169 k.s.h. niezgłoszenie zawiązania spółki w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki skutkuje rozwiązaniem przedmiotowej umowy. Jak wynika z przekazanych informacji, spółka została w następnej kolejności postawiona w stan likwidacji, którą to – jak przewiduje art. 170 k.s.h. – obowiązany jest dokonać zarząd na wypadek, gdyby spółka w organizacji nie była w stanie dokonać niezwłocznie zwrotu wszystkich wniesionych wkładów lub pokryć w pełni wierzytelności osób trzecich. Jeżeli organ ten nie funkcjonuje, likwidatora lub likwidatorów ustanawia zgromadzenie wspólników (albo sąd rejestrowy właściwy ze względu na siedzibę spółki) (art. 170 § 1 i 5 k.s.h.). W takim przypadku odpowiednie zastosowanie znajdą przepisy art. 272 i następne k.s.h. o postępowaniu likwidacyjnym dla spółki z o. o. Dniem rozwiązania spółki w organizacji będzie dzień zatwierdzenia przez zgromadzenie wspólników sprawozdania likwidacyjnego.
W skierowanym zapytaniu, problem prawny stanowią zagadnienia związane z obowiązkami publiczno-prawnymi nałożonymi na taką spółkę w organizacji, a wynikającymi z przepisów podatkowych. Z przekazanych informacji wynika, iż spółka w organizacji we właściwym terminie złożyła zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT-Z). W tym zakresie wypełniła więc ciążące na niej obowiązki. Trudności interpretacyjne stanowi natomiast odpowiedź na pytanie, czy spółka w organizacji w likwidacji powinna złożyć także zeznanie roczne CIT-8 oraz sprawozdanie finansowe. W miejscu tym zastrzegamy, iż udzielanie porad podatkowych wykracza poza zakres E-punktu konsultacyjnego, określony w Dziale II pkt. 4 Regulaminu udostępniania informacji i porad w systemie E-punktu konsultacyjnego w ramach serwisu Mikroporady.pl
Jednocześnie objaśniamy, iż spółka w organizacji pomimo swojego przejściowego charakteru była uczestnikiem obrotu prawnego. Wynika to z tego, że choć spółka taka osobowość prawną uzyskuje dopiero z datą jej wpisania w KRS (art. 12 k.s.h.), to jeszcze przed swoim zarejestrowaniem, jako tzw. "ułomna osoba prawna" (art. 11 § 1 k.s.h.), może podjąć działalność i występować w obrocie dla potrzeb uruchomienia przedsiębiorstwa (art. 14 ust. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej). Zgodnie zaś z art. 1 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: pdop), od momentu zawarcia przez wspólników umowy spółki z o.o., czyli od momentu powstania spółki kapitałowej w organizacji, jest ona podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i ciążą na niej takie same obowiązki podatkowe, jak na innych podatnikach tego podatku. Ponoszone więc przez taką spółkę w organizacji wydatki oraz uzyskiwane przychody stanowią podstawę do określenia uzyskanego przez spółkę dochodu i podatku dochodowego. Oznacza to, że ze swojej działalności w okresie istnienia spółka w organizacji powinna rozliczyć się oraz dopełnić wszystkich obowiązków, zarówno wynikających z prawa publicznego jak i prywatnego w tym ZUS oraz zaliczki na PIT jako płatnik od wynagrodzeń osób zatrudnionych.
Rekomendacje: Spółka w organizacji przez cały okres postępowania likwidacyjnego (jak i wcześniej od chwili powstania) pozostawała podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka z o.o. w organizacji w likwidacji rozpoznawać powinna przychody i koszty analogicznie przed otwarciem likwidacji. Jednakże zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 6 Ustawy o rachunkowości, na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji spółka zobowiązana była do zamknięcia swoich ksiąg rachunkowych. Jest to równoznaczne z obowiązkiem zamknięcia jej roku podatkowego (art. 8 ust. 6 Ustawy o pdop) i złożenia za ten okres zeznania CIT-8. Z dniem zaś rozpoczęcia likwidacji rozpoczął bieg kolejny okres rozliczeniowy.
Co się tyczy zaś sprawozdania finansowego to w związku z tym, iż nie doszło w ogóle do wpisu spółki w rejestrze przedsiębiorców, a więc spółka nie stała się w ogóle podmiotem rejestrowym to nie powstał też obowiązek składania sprawozdania do Krajowego Rejestru Sądowego, co nie zwalnia wspólników z dokonania zamknięcia ksiąg, sporządzenia sprawozdania i jego przyjęcia dla potrzeb ich osobistych rozliczeń w tym z tytułu zwrotu wkładów, ew. przychodów, a także dla potrzeb złożenia CIT-8.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tj. Dz. U. 2013 poz. 1030) – art. 11, 12, 161, 169, 170, 272 i następne.
- Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. 2013 poz. 672) – art. 14 ust. 4.
- Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania (tj. Dz. U. 2014 poz. 851) – art. 1 ust. 1, art. 8 ust. 6.
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. 1991 Nr 80 poz. 350)
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tj. Dz. U. 2013, poz. 330) – art. 12 ust. 2 pkt 6.
