Zmiany w funkcjonowaniu spółek kapitałowych

TARCZA ANTYKRYZYSOWA 2.0, kwiecień 2020

Nowelizacja Ustawy COVID-19 - zwana potocznie Tarczą 2.0 - wprowadza kolejną zmianę przepisów Kodeksu Spółek Handlowych dotyczącą zdalnego funkcjonowania organów spółek kapitałowych, stanowiącą istotne uzupełnienie przepisów wprowadzonych Ustawą COVID-19.

Głosowanie tajne na odległość

Zgodnie z przepisami Tarczy 2.0 rada nadzorcza spółki z o.o. albo spółki akcyjnej może podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość także w sprawach, dla których umowa albo statut spółki przewiduje głosowanie tajne. Rada nadzorcza może podjąć uchwałę w powyższych trybach, o ile żaden z członków rady nadzorczej nie zgłosi sprzeciwu. Jednocześnie spółka powinna dostarczyć środki bezpośredniego porozumiewania się na odległość, które zapewnią tajność głosowania członkom rady nadzorczej.

Umożliwienie podejmowania uchwał za pomocą środków porozumiewania się na odległość (np. w sprawie wyboru członków zarządu, wyboru przewodniczącego rady nadzorczej i innych sprawach dla których zastrzeżono tajność głosowania w umowie lub statucie spółki) ułatwi działalność spółek kapitałowych również po ustaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Zapis na akcje w formie elektronicznej

Przepisy Tarczy 2.0 wprowadzają możliwość zapisu na akcje spółki akcyjnej w postaci elektronicznej. Zapis na akcje w postaci elektronicznej wymaga wypełnienia formularza udostępnionego w systemie teleinformatycznym oraz opatrzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, pod rygorem nieważności zapisu. Taki zapis nie musi zawierać podpisów subskrybenta oraz spółki albo innego podmiotu upoważnionego do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje. Jego przyjęcie wymaga jednak poświadczenia przez podmiot przyjmujący zapis.

Brak opatrzenia podpisem elektronicznym, zaufanym, czy osobistym lub brak wszystkich wymaganych danych (oznaczenie liczby i rodzajów subskrybowanych akcji, wysokość wpłaty dokonanej na akcje; zgoda subskrybenta na brzmienie statutu, jeżeli subskrybent nie jest akcjonariuszem spółki, adres podmiotu upoważnionego do przyjmowania zapisów i wpłat na akcje) powoduje nieważność takiego oświadczenia subskrybenta. Wprowadzona zmiana i ułatwi spółkom proces podwyższania kapitału, w tym także w przypadku gdy kapitał pozyskiwany jest za pośrednictwem platform crowdfundingu udziałowego.

 

Udział w zgromadzeniu obligatariuszy za pomocą środków porozumiewania się na odległość

Tarcza 2.0 umożliwia zdalne funkcjonowanie zgromadzenia obligatariuszy przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, chyba że warunki emisji stanowią inaczej. O trybie odbycia zgromadzenia obligatariuszy postanawia zwołujący zgromadzenie. Udział w zgromadzeniu obligatariuszy przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej obejmuje w szczególności:

• dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym wszystkich osób uczestniczących w zgromadzeniu obligatariuszy, w ramach której mogą one wypowiadać się w toku obrad zgromadzenia obligatariuszy, przebywając w innym miejscu niż miejsce obrad zgromadzenia obligatariuszy;
• wykonywanie osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu przed lub w toku zgromadzenia obligatariuszy.

W ogłoszeniu o zwołaniu zgromadzenia powinny się znaleźć informacje o sposobie uczestnictwa w zgromadzeniu obligatariuszy i wykonywania głosu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Wymogi dotyczące udziału obligatariuszy w zgromadzeniu powinny być ograniczone jedynie do identyfikacji obligatariuszy i zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej. Lista obligatariuszy głosujących przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej powinna być dołączona do protokołu.

Możliwość wprowadzenia zmiany w zakresie załączania sprawozdań finansowych za poprzedni rok obrotowy w propozycji nabycia obligacji

W związku z tym, że Ustawą COVID-19 przewidziano możliwość przedłużenia terminu na sporządzenie sprawozdań finansowych, niezbędne stało się - w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii - wprowadzenie możliwości wydłużenia terminu, o którym mowa w art. 35 ust. 3 ustawy o obligacjach. Jeżeli zmiany nie zostałyby wprowadzone, to de facto skróceniu uległby termin w jakim emitent obligacji może udostępnić propozycję nabycia obligacji (takie udostępnienie nie może bowiem - zgodnie z art. 35 ust. 3 ustawy o obligacjach - nastąpić później niż 15 miesięcy od dnia bilansowego, na który sporządzone zostało sprawozdanie finansowe).

Zdalne funkcjonowanie organów funduszy inwestycyjnych

Tarcza 2.0 umożliwia także uczestnikom funduszu inwestycyjnego zdalny udział w organach funduszu. Rodzaj organów funkcjonujących w funduszach inwestycyjnych uzależniony jest od rodzaju funduszu inwestycyjnego. W otwartych funduszach inwestycyjnych oraz w specjalistycznych funduszach inwestycyjnych otwartych funkcjonuje zgromadzenie uczestników. Zgromadzenie inwestorów może zostać powołane w zamkniętych funduszach inwestycyjnych. Rada inwestorów może natomiast zostać utworzona w specjalistycznych funduszach inwestycyjnych otwartych oraz zamkniętych funduszach inwestycyjnych.

Udział w zgromadzeniu uczestników/ zgromadzeniu inwestorów/ posiedzeniu rady inwestorów („Zgromadzenie/Posiedzenie”) może się odbyć przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, chyba że statut funduszu stanowi inaczej. Zwołujący Zgromadzenie/Posiedzenie postanawia o udziale w Zgromadzeniu/Posiedzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Udział w Zgromadzeniu/Posiedzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej obejmuje w szczególności:

• dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym wszystkich osób uczestniczących w Zgromadzeniu/Posiedzeniu w ramach której mogą się wypowiadać w toku obrad Zgromadzenia/ Posiedzenia, przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad Zgromadzenia/Posiedzenia;
• wykonywanie osobiście lub przez pełnomocnika prawa głosu przed lub w toku Zgromadzenia/Posiedzenia.

Wymogi dotyczące udziału w Zgromadzeniu/Posiedzeniu powinny być ograniczone jedynie do identyfikacji uczestników/inwestorów lub członków rady inwestorów i zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji elektronicznej. Lista uczestników/inwestorów głosujących przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej powinna być dołączona do protokołu. Zawiadomienie o zwołaniu zgromadzenia uczestników powinno zawierać informacje o sposobie uczestniczenia w zgromadzeniu uczestników i wykonywania głosu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

Zdalne podejmowanie decyzji przez KNF

Nowelizacja przewiduje również rozszerzenie cyfryzacji działalności KNF. Obok bowiem wprowadzonej na podstawie Ustawy COVID-19 możliwości zdalnego udziału w posiedzeniu, wprowadzono obecnie możliwość wydawania decyzji administracyjnych i postanowień KNF w postaci dokumentu elektronicznego i opatrywane przez Przewodniczącego Komisji lub jego Zastępcę kwalifikowanym podpisem elektronicznym, także w przypadkach innych niż przewidziane w przepisach KPA.

Umożliwienia GPW skrócenia terminu wejścia w życie zmian w regulaminie giełdy

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii spółka prowadząca rynek regulowany (Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.) udostępnia uczestnikom obrotu zmiany regulaminu rynku regulowanego oraz inne ustanowione przez spółkę regulacje obowiązujące na prowadzonym przez nią rynku, co najmniej na 3 dni robocze przed dniem ich wejścia w życie. Biorąc pod uwagę, że termin ten – w okresie stanu epidemii – ulega znacznemu skróceniu (z 2 tygodni), przewidziano, iż w przypadku gdy wymagał tego będzie interes uczestników obrotu, to KNF mogła będzie w drodze decyzji określić inny termin, nie dłuższy jednak niż 2 tygodnie.

Przedłużenie terminu opracowania i publikacji po raz pierwszy polityki dotyczącej zaangażowania oraz innych informacji

Przepisy Tarczy 2.0 przedłużyły do lipca 2020 r. termin opracowania i publikacji po raz pierwszy polityki dotyczącej zaangażowania albo publikacji wyjaśnień powodów jej nieopracowania lub nieopublikowania. Przedłużeniu do lipca 2020 r. ulega także obowiązek:

• opublikowania po raz pierwszy informacji, o których mowa w art. 142c ust. 1 i 2 ustawy o organizacji i funkcjonowania funduszy emerytalnych;
• przekazania po raz pierwszy informacji, o której mowa odpowiednio w art. 46f ust. 1 oraz art. 70bc ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi;
• przekazania po raz pierwszy informacji, o której mowa w art. 131q ust. 1 ustawy o obrocie;
• opublikowania po raz pierwszy informacji, o których mowa w art. 222d ust. 1 i 2 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Obowiązek opracowania oraz publikacji dokumentów, o których mowa wyżej został nałożony na:

• pracownicze fundusze emerytalne,
• towarzystwa funduszy inwestycyjnych,
• zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi,
• firmy inwestycyjne zarządzające portfelami,
• zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji,

- odpowiednio lokujące aktywa lub dokonujące inwestycji w dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym akcje spółek.

Wobec zaistnienia stanu epidemii przedłużenie terminu na wykonanie wyżej wskazanych obowiązków należy ocenić pozytywnie, bowiem ich niedopełnienie zagrożone jest sankcję karną.

Zmiany, które ostatecznie nie zostały wprowadzone do Tarczy 2.0

Niestety  w Tarczy 2.0 ostatecznie nie uchwalono:

• dopuszczalności pełnomocnictw elektronicznych do udziału w zgromadzeniu wspólników i walnych zgromadzeniu odpowiednio dla sp. z o.o. i spółek akcyjnych (obecnie takie pełnomocnictwa są właściwe tylko dla spółki publicznej);
• dopuszczalności sporządzania protokołu z walnego zgromadzenia przez notariusza z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Brak wprowadzenia przedmiotowych zmian nie ułatwia możliwości zdalnego udziału w posiedzeniach walnych zgromadzeń, czy też zgromadzeń wspólników spółek kapitałowych. Należy mieć nadzieję, że ustawodawca wróci do procedowania tych rozwiązań w przyszłości.

_{Materiał publikowany bezpłatnie dzięki współpracy z Kancelarią Gessel – stan prawny – 20 kwietnia 2020.}