Porady eksperta
Zmiana umowy o pracę na umowę o współpracy u tego samego pracodawcy
Użytkowniczka zwróciła się do nas z prośbą o pomoc w następującym stanie faktycznym:
Jestem zatrudniona u obecnego pracodawcy na umowę o pracę na czas nieokreślony. Planuje od tego miesiąca, tj. od stycznia przejść na b2b - będąc na kontrakcie u tego samego pracodawcy. Jednak w przyszłości planuje potomstwo i zastanawiam się czy w momencie, w którym zajdę w ciążę i wrócę u tego pracodawcy na umowę o pracę, to czy ZUS będzie to kwestionować? Czy musi upłynąć jakiś konkretny okres czasu, aby to przejście na UoP było „bezpieczne” w kontekście wymogów prawa i obecnego orzecznictwa, czy 1 lub 2 msc przepracowane na UoP wystarcza aby ZUS nie podważał moich praw?
Należy podkreślić, że zgodnie z obowiązującymi przepisami brak jest regulacji, które normowałyby ścisły przedział czasu, którego upływ powoduje możliwość przejścia z umowy o współpracę na umowę o pracę. Z obowiązujących przepisów wynika, że umowa o współpracę nie może być pozorna.
Podejmując decyzję o zmianie formy współpracy, należy mieć na względzie ryzyko przekwalifikowania umowy B2B w umowę o pracę lub uznania, że pracownik nie ma tytułu do ubezpieczenia w sytuacji zawnioskowania o zasiłek z ubezpieczeń społecznych.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 24 czerwca 2015 r. (II PK 189/14),
praca określonego rodzaju wykonywana na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem, odpłatnie, w miejscu i czasie ściśle wyznaczonym przez pracodawcę wystarczy do stwierdzenia istnienia stosunku pracy.
Zatem powyższe 3 elementy przesądzają o tym, że strony łączy stosunek pracy, a nie umowa B2B. Warto pamiętać o tym, że badana jest nie tylko treść umowy, tj. nie wystarczy okazanie jej podczas kontroli. Istotny jest cały proces świadczenia pracy.
Ryzyko przekwalifikowania umowy B2B w umowę o pracę, gdzie pracownik jedynie formalnie prowadzi działalność gospodarczą, ale faktycznie sposób jego pracy nie różni się od stosunku pracy, jest coraz większym ryzykiem z uwagi na liczne kontrole ZUS, które rozpoczęły się po zakończeniu pandemii. Ponadto, jeśli praca była wykonywana na rzecz jednego kontrahenta i były pracownik wystawia tylko jedną fakturę miesięcznie, to organy mają proste zadanie do zakwestionowania takiej formy współpracy. Ponadto przejście na umowę B2B świadczoną na rzecz byłego pracodawcy powoduje też utratę możliwości skorzystania z ulgi na start oraz małego ZUSU.
Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Natomiast art. 5b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, co nie jest działalnością gospodarczą tj.:
1) nie wstępuje element odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat czynności;
2) czynności są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Zatem, aby uchronić się przed ryzykiem zakwestionowania umowy B2B, należy samą umowę o współpracę tak skonstruować, aby pozbawić jej części elementów charakterystycznych dla stosunku pracy. Jednakże nie może to być oderwane od faktycznej zmiany zasady wykonywania umów przy przejściu z umowy o pracę na umowę B2B.
Warto podkreślić, że przekwalifikowanie umowy B2B w umowę o pracę lub na odwrót, wiąże się z licznymi konsekwencjami, zarówno dla pracodawcy, jak i samozatrudnionego (pracownika).
W przypadku pracodawcy będzie on musiał zapłacić zaległe składki ZUS, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, udzielić urlopu wypoczynkowego oraz uregulować wszelkie należności związane ze stosunkiem pracy np. premie, nagrody za okres 3 lat wstecz. Ponadto pracodawca straci prawo do pomniejszenia należnego podatku VAT o podatek naliczony wynikający z faktur wystawionych przez byłego pracownika, co będzie się wiązało z obowiązkiem wykonania stosownych korekt. Przyjmuje się wówczas, że rozliczenie dotychczasowe było nieprawidłowe i należy je skorygować.
Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?
Pokaż materiałyKonsekwencje będą również dotkliwe dla pracownika, który prowadził tego typu działalność. W sytuacji zakwestionowania przez ZUS tytułu do ubezpieczenia pracownik będzie musiał wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych, a więc nie będzie miał prawa do wystawienia faktury. Wówczas należy skorygować wszystkie rozliczenia z tego tytułu.
Odnosząc się stricte do pytania postawionego przez Użytkowniczkę w zakresie zakwestionowania stosunku zatrudnienia przez ZUS wskazujemy, że ZUS może zakwestionować takową umowę przede wszystkim z uwagi na jej pozorność. ZUS może uznać, że umowa o pracę została zawarta dla pozoru, a zgłoszenie do ubezpieczeń miało na celu jedynie uzyskanie świadczeń.
Przykładowo, w wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu z 27 kwietnia 2022 r. sygn. akt IV U 128/22 formalne zawarcie umowy o pracę nie przesądza o faktycznym istnieniu stosunku pracy, a tym samym powstaniu obowiązku ubezpieczeń. Niezbędne jest również rzeczywiste wykonywanie pracy w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, o których stanowi art. 22 Kodeksu pracy.
W naszej ocenie większym ryzykiem jest zakwestionowanie przez ZUS umowy o współpracę jako kontynuacja obecnej umowy o pracę. Jeżeli bowiem zakres obowiązków Użytkowniczki z tytułu obydwu umów jest tożsamy, umowa o współpracę może zostać uznana za umowę o pracę. W takim przypadku w przypadku ciąży ZUS nie powinien kwestionować możliwości uzyskiwania świadczeń oraz powrotu do stosunku pracy. Istotne jest, że Użytkowniczka nadal będzie wykonywać obowiązki na rzecz tego samego podmiotu.
Pamiętaj!
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.
Wyszukaj:
Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/
Dziękujemy
Stan prawny na dzień: 4 stycznia 2024 r.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1465).
Umowa o dzieło - umowa zlecenie
Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.
Pobierz poradnik
Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!
Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?
A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.
A czy wiesz, że...
Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?
KRS 0000318482
Chcesz nas wesprzeć?
Jak widzisz, serwis mikroPorady.pl jest wolny od reklam. Działamy dzięki ofiarności naszych użytkowników, którzy przekazują nam wpłaty i darowizny. Nawet w bardzo niewielkich kwotach.
Twoja pomoc pozwoli na:
Warto wiedzieć
