Przedawniony nakaz zapłaty a wszczęcie egzekucji

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej dotyczącej wszczęcia egzekucji z przedawnionego nakazu zapłaty i klauzuli wykonalności z 2011 roku. Prosił o wskazanie, jak skutecznie złożyć zażalenie i umorzyć sprawę.

Słowem wstępu należy zaznaczyć, że Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości dr. Bogusława Federa świadczy bezpłatną pomoc na rzecz mikro i małych przedsiębiorców. Takie działania wynikają z celów statutowych Fundacji, która nie pobiera opłat a swoje działania. Jednakże należy wskazać, że w ramach udzielanych bezpłatnych porad prawnych Fundacja nie realizuje indywidualnych zleceń. Zgodnie z Regulaminem E-Punktu Konsultacyjnego udostępnionego w serwisie mikroporady.pl porady prawne obejmują jedynie odpowiedzi na zadane przez użytkowników pytania i dotyczą informacji o aktualnym stanie prawnym oraz zmian w prawie. W związku z powyższym, poniżej zostanie opisana procedura wszczęcia postępowania egzekucyjnego oraz wszczęcia powództwa przeciwegzekucyjnego.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem art. 480¹ kodeksu postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1805, dalej jako: k.p.c.) Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a w innych przypadkach - jeżeli przepis szczególny tak stanowi. Niestety data wszczęcia postępowania sądowego, która determinuje rygor prawny dotyczący całego procesu, nie jest znana - można jednak założyć na podstawie poprzednich brzmień przepisów, że w latach 2013/2014 przesłanki dotyczące uzyskania nakazu zapłaty były zbliżone.

Podążając za tekstem jednolitym k.p.c. z dnia 21 stycznia 2014 r., a także za tekstem jednolitym, który jest tekstem aktualnie obowiązującym, art. 776 wskazuje, że podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Tak też, nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalności jest tytułem egzekucyjnym, czyli tytułem uprawniającym do skutecznego wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

Dłużnicy na podstawie art. 825 pkt 1(1) k.p.c. wprowadzonego ustawą o zmianie ustawy - kodeks postępowania cywilnego i niektórych innych ustaw z dnia 4 lipca 2019 r. (Dz. U. Z 2019 r., poz. 1469) zyskali uprawnienie do żądania umorzenia postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z przytaczanym art. 825 pkt 1(1) k.p.c. dłużnik może żądać od organu egzekucyjnego umorzenia postępowania w całości lub części, jeżeli przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji roszczenie objęte tytułem wykonawczym uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie wykaże, że nastąpiło zdarzenie, wskutek którego bieg terminu przedawnienia został przerwany. Użytkownik więc może skorzystać z przysługującego mu prawa i złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego jeżeli jego zdaniem roszczenie jest przedawnione.

Należy przy tym wskazać, że zgodnie z art. 125 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) doprowadziła do następującej zmiany: „Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat”.

W literaturze wskazuje się, że decyzja podjęta przez organ egzekucyjny w zakresie umorzenia bądź nie postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika na podstawie przesłanki przedawnienia nie powinna zamykać ani dłużnikowi (w przypadku oddalenia wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego) drogi do złożenia powództwa przeciwegzekucyjnego o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności zgodnie z przesłanką przedawnienia, ani wierzycielowi (w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego) wytoczenia powództwa o ustalenie, że roszczenie stwierdzone tytułem wykonawczym nie uległo przedawnieniu. Tezę tę należy poprzeć faktem, że w postępowaniu egzekucyjnym ustawodawca nie wprowadził możliwości przeprowadzenia postępowania dowodowego, a tym samym nie ma gwarancji prawidłowej ochrony praw stronom postępowania egzekucyjnego, co ma miejsce w postępowaniu sądowym.

Innym sposobem wstrzymania egzekucji, o czym wspomnieliśmy powyżej, jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Powództwo przeciwegzekucyjne opozycyjne jest powództwem o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, który stanowi podstawę prowadzonej przez komornika egzekucji. Warunkiem niezbędnym dla złożenia tego powództwa jest więc istnienie tytułu wykonawczego.

Powództwo przeciwegzekucyjne przysługuje, gdy:

• dłużnik przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności; przykładowo, gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo, gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście (np. cesja);
• po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, możemy oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne, a także na zarzucie potrącenia czy przedawnienia;
•  małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 k.p.c., wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść.

Reasumując należy stwierdzić, że w pierwszej kolejności Użytkownik powinien złożyć do Komornika wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 k.p.c. Po odmownej decyzji organu egzekucyjnego rekomendujemy wszczęcie postępowania przeciwegzekucyjnego.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława

Federa

w  https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

 

Stan prawny na dzień: 7 sierpnia 2023 r.

Podstawa prawna:

 

1)        Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm.).

2)        Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).