Likwidacja działalności gospodarczej a zasiłek macierzyński - mikroPorady.pl

Użytkowniczka serwisu zwróciła się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej dotyczącej zasiłku macierzyńskiego po zamknięciu działalności gospodarczej. Wskazała, że w czwartym miesiącu ciąży zamknęła działalność i zgodnie z informacją uzyskaną w ZUS-ie jedyne świadczenie, jakie otrzyma to tzw. „kosiniakowe”. Czy oprócz tego przysługuje jej zasiłek macierzyński lub inne świadczenie?

W pierwszej kolejności należy wskazać, że przedsiębiorca, aby uzyskał prawo do zasiłku chorobowego, musi zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych chęć przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Może nim zostać objęta osoba, która podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Powyższe oznacza, że jeżeli przedsiębiorca opłaca obligatoryjnie składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne, to może wystąpić z wnioskiem o objęcie go dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Prawo do zasiłku chorobowego przedsiębiorca nabywa dopiero po 90 dniach nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu chorobowemu i terminowemu opłacaniu składki na to ubezpieczenie. Jak wyżej wskazano, jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą jest zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od co najmniej 90 dni oraz płaciła w terminie składki za to ubezpieczenie, to ma prawo wystąpić z wnioskiem o przyznanie jej zasiłku za okres niezdolności do pracy spowodowany ciążą. Maksymalny okres przebywania na zasiłku chorobowym przez kobietę ciężarną wynosi 270 dni. W takim przypadku wysokość zasiłku chorobowego wynosi 100% podstawy wymiaru.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Kobieta prowadząca działalność gospodarczą, która ze względu na ciążę została uznana przez lekarza specjalistę jako niezdolna do wykonywania pracy oraz otrzymuje bądź otrzymała już zasiłek chorobowy, ma prawo rozliczać się z ZUS na innych warunkach. Taka osoba, za okres przebywania na zwolnieniu chorobowym, ma możliwość pomniejszenia opłacanych przez siebie składek na ubezpieczenia społeczne. Ta zasada dotyczy tylko przedsiębiorców opłacających składki za ubezpieczenia od standardowej podstawy. Osoby opłacające składki od wyższej podstawy wymiaru co do zasady nie mają takich praw.

Zasiłek macierzyński jest to świadczenie pieniężne przyznawane osobom ubezpieczonym zgłoszonym do ubezpieczenia chorobowego, które spełniły odpowiednie warunki. Przysługuje on osobie objętej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, której w okresie ubezpieczenia chorobowego lub w okresie urlopu wychowawczego narodziło się dziecko. Zasiłek mogą otrzymać również osoby, które zdecydowały się na przyjęcie dziecka.

To, na ile zasiłek macierzyński zostanie przyznany przedsiębiorczyni zależne jest od ilości dzieci urodzonych podczas jednegoporodu. W sytuacji, gdy kobieta urodzi:

1 dziecko – zasiłek macierzyński zostaje przyznany na 52 tygodnie (w tym 20 tygodni na zasadach urlopu macierzyńskiego i 32 tygodnie na zasadach urlopu rodzicielskiego),
2 dzieci – zasiłek macierzyński zostaje przyznany na 65 tygodni (w tym 31 tygodni na zasadach urlopu macierzyńskiego i 34 tygodnie na zasadach urlopu rodzicielskiego),
3 dzieci – zasiłek macierzyński zostaje przyznany na 67 tygodni (w tym 33 tygodni na zasadach urlopu macierzyńskiego i 34 tygodnie na zasadach urlopu rodzicielskiego),
4 dzieci – zasiłek macierzyński zostaje przyznany na 69 tygodni (w tym 35 tygodni na zasadach urlopu macierzyńskiego i 34 tygodnie na zasadach urlopu rodzicielskiego),
5 lub większa liczba dzieci – zasiłek macierzyński zostaje przyznany na 71 tygodni (w tym 37 tygodni na zasadach urlopu macierzyńskiego i 34 tygodnie na zasadach urlopu rodzicielskiego).

Osoba ubiegająca się o zasiłek macierzyński powinna dostarczyć do ZUS odpowiednie dokumenty, do których należą:

oświadczenie wskazujące okres, w którym przedsiębiorca zamierza pobierać świadczenie,
zaświadczenie lekarskie wskazujące przewidywaną datę porodu (w sytuacji, gdy przedsiębiorczyni ubiega się o wypłatę świadczenia przysługującego za okres przypadający jeszcze przed dniem porodu),
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (gdy wnioskuje się o otrzymanie zasiłku przysługującego za okres liczony począwszy od dnia porodu),
zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3b.

Przekładając powyższe na sytuację opisaną przez Użytkowniczkę należy stwierdzić, że zasiłek chorobowy, a po narodzinach dziecka zasiłek macierzyński będzie jej przysługiwał wyłącznie w sytuacji nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu chorobowemu i terminowemu opłacaniu składki na to ubezpieczenie minimum przez 90 dni. Jeżeli przed zamknięciem działalności Użytkowniczka opłacała składkę na ubezpieczenie chorobowe przez wskazany okres, przysługuje jej prawo odwołania się od decyzji ZUS odmawiającej przyznanie świadczenia. Jeżeli natomiast składka na ubezpieczenie chorobowe nie była opłacana oraz nie podlega innemu tytułowi ubezpieczenia (np. z tytułu umowy o pracę) jedynym świadczeniem jakie otrzyma po narodzinach dziecka to tzw. „kosiniakowe” w wysokości 1000 zł miesięcznie. Szczegółowy krąg osób uprawnionych do tego świadczenia wymienia w art. 17c ustawa z dnia 28 listopada 2008 r. o świadczeniach rodzinnych. Świadczenie rodzicielskie, o którym mowa przysługuje:

matce albo ojcu dziecka;
opiekunowi faktycznemu dziecka w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia;
osobie, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10. roku życia.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 27 września 2022 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.).

Jak wyliczać wynagrodzenie pracownika?

Przedsiębiorca, który decyduje się na zatrudnienie pracownika powinien wcześniej przeprowadzić analizę kosztów, które się z tym wiążą.

Składki na ubezpieczenia społeczne

Zapłata wynagrodzenia należnego pracownikowi to nie jedyny obowiązek pracodawcy, który wiąże się z nawiązaniem stosunku pracy. Pracodawca obowiązany jest także uiścić należne składki na ubezpieczenie społeczne pracownika, wśród których znajdują się m.in.:

Składka na ubezpieczenie emerytalne;
Składka na ubezpieczenie rentowe;
Składka na ubezpieczenie wypadkowe;
Składka na tzw. fundusz pracy;
Składka na tzw. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odmiennie kształtuje się sytuacja przedsiębiorcy, który decyduje się na zawarcie umowy cywilno - prawnej i zlecenie do wykonania prac osobie trzeciej nie nawiązując z nią stosunku pracy.

Koszt zatrudnienia pracownika

W poniższej tabeli porównujemy koszt zatrudnienia pracownika przy nawiązaniu z nim stosunku pracy, zawarciu umowy zlecenia i umowy o dzieło. Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę objęta jest wszystkimi rodzajami ubezpieczeń. Dodatkowo pracodawca odprowadza składkę na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

W tym miejscu wskazujemy, że osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym oraz rentowym, dodatkowo może zostać objęta także ubezpieczeniem zdrowotnym.

Zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne

Należy także wskazać, że zwolnieniu ze składek na ubezpieczenia podlegają osoby, które nie przekroczyły 26 roku życia (szerzej na ten temat piszemy tu: Jak zatrudniać młodocianych i pracowników, którzy nie ukończyli jeszcze 26 roku życia.)

W przypadku zatrudnienia osoby na podstawie umowy o dzieło nie istnieje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne. Ponadto, w naszej tabeli przyjęliśmy założenie, że Twój pracownik nie został objęty żadnym innym ubezpieczeniem społecznym niż wynikającymi z umowy z Tobą.

Wyliczenie składki na podatek dochodowy

Problematyczne jest także wyliczenie składki na podatek dochodowy od osób fizycznych- w naszym zestawieniu postaraliśmy się o wskazanie sposobu takiego wyliczenia. Zanim do niego przystąpisz upewnij się czy Twój pracownik objęty jest I czy II progiem podatkowym.

Dla lepszego porównania przyjęliśmy, że każda z osób niezależnie od rodzaju zawartej umowy zgodziła się na wynagrodzenie w wysokości 4242 zł brutto. Kwota ta stanowi kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 roku zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku.

Wskazujemy także, że minimalna stawka godzinowa w 2024 roku zgodnie z powyżej wskazanym Rozporządzeniem wynosi 27,70 zł.

Pobierz poradnik