Czy przedsiębiorca chcąc prowadzić działalność nierejestrową musi posiadać numer identyfikacji podatkowej (NIP)? - mikroPorady.pl

Użytkownik serwisu, chcąc prowadzić działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży odzieży on-line skierował do zespołu naszych ekspertów pytanie dotyczące wymogu posiadania numeru NIP.

Nasi eksperci szczegółowo wskazali definicje działalności nierejestrowej (nieewidencjonowanej) i opisali kiedy występuje obowiązek posiadania numeru NIP oraz jak go uzyskać. Ponadto, w odpowiedzi przedstawiono kwestie związane z nazwą przedsiębiorstwa oraz adresem jej siedziby.

Czym jest działalność nierejestrowa (nieewidencjonowana)

Na wstępie należy wskazać, że działalność nierejestrowana stanowi konstrukcję, która została wprowadzona w ustawie Prawo Przedsiębiorców. Zgodnie z jej art. 5 Art. „Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej”. W przypadkach wskazanych w powyższym przepisie danej działalności nie traktuje się zatem jako działalności gospodarczej w rozumieniu prawa przedsiębiorców. Warto przypomnieć, że w wypadku przekroczenia wskazanego progu przychodowego w danym miesiącu, powstaje obowiązek złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło to przekroczenie.

Powyższe niekoniecznie ma jednak zastosowanie w przypadku autonomicznych definicji działalności gospodarczej, w szczególności ustanowionych na podstawie odpowiednich regulacji podatkowych. Podobnie art. 431 kodeksu cywilnego definiuje przedsiębiorcę jako osobę prowadzącą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. W konsekwencji osoba fizyczna wykonująca działalność nieewidencjonowaną może być (o ile spełnia stosowne przesłanki) równocześnie uznana za przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, co pociąga za sobą zobowiązanie do przestrzegania kierowanych do przedsiębiorców przepisów Kodeksu cywilnego - w szczególności przepisów wiążących przedsiębiorców w relacjach z konsumentami.

Identyfikatory podatkowe

Zgodnie z ustawą o Zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników istnieją dwa typy identyfikatorów podatkowych, odpowiednio PESEL i NIP. Numer identyfikacji podatkowej („NIP”) to dziesięciocyfrowy numer, który służy do zidentyfikowania podatnika. Zgodnie z art. 3 ustawy o Zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników numer PESEL stosuje się w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, podczas gdy NIP ma zastosowanie w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu wynikającemu ze wspomnianej ustawy.

Nadanie NIP

Co do zasady osoba prowadząca nieewidencjonowaną działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowi uzyskania NIP. Co więcej zgodnie z art. 5 ust. 2a ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników, zgłoszenia identyfikacyjnego nie dokonują podatnicy będący osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzący działalności gospodarczej lub niebędący zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług. Przy braku spełnienia przesłanki prowadzenia działalności gospodarczej na gruncie przepisów podatkowych lub posiadania statusu zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług uzyskanie NIP może być niemożliwe, zgodnie z art. 8c ww. ustawy Naczelnik urzędu skarbowego wydaje decyzję o odmowie nadania NIP w przypadku:

braku możliwości potwierdzenia tożsamości lub istnienia podmiotu;
stwierdzenia, że dokonane zgłoszenie identyfikacyjne nie spełnia wymogów określonych dla tego zgłoszenia;
gdy podmiotowi został nadany NIP;
wystąpienia o nadanie NIP przez podatnika, będącego osobą fizyczną objętą rejestrem PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej lub niebędącą zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym formularzem do uzyskania NIP-u w przypadku wykonywania działalności nierejestrowanej jest formularz NIP-7 (zgłoszenie identyfikacyjne / zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej będącej podatnikiem lub płatnikiem). W rubryce A 4 należy odpowiednio wskazać pkt 2 (osoba podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik podatku od towarów i usług lub będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług) lub w wypadku osoby nie posiadającej statusu zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług pkt 3 (płatnik podatków).

Cześć C (dane dotyczące prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej) powinna pozostać pusta, jako że zgłaszający prowadzi działalność nieewidencjonowaną.
Naczelnik urzędu skarbowego wydaje potwierdzenie nadania NIP. W przypadku osób fizycznych objętych rejestrem PESEL potwierdzenie nadania NIP zawiera również numer PESEL. Potwierdzenie nadania NIP jest wydawane niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego.

Adres i firma osoby prowadzącej działalność nierejestrową (nieewidencjonowaną)

Osoba prowadząca działalność nieewidencjonowaną z definicji nie podlega obowiązkowi zgłoszenia do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej. W konsekwencji nie wskazuje również miejsca prowadzenia działalności. Jedynym adresem, który może zatem wskazać jest jej adres zamieszkania. Analogicznie prowadzona przez nią działalność jest prowadzona pod jej imieniem i nazwiskiem i te dane powinny zostać wskazane w rubryce „firma”. Ewentualnie można dodatkowo wskazać, że jest to działalność prowadzona w trybie art. 5 ustawy prawo przedsiębiorców.

Porada została przygotowana przez prawników Kancelarii Gessel, Koziorowski Sp. k.

Podstawa prawna (na dzień 28.08.2020):

Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. z 2020 r poz. 170);
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.);
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U z 2019 poz 1292).

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik