Opisując konkretną sytuację chcemy Państwu przedstawić jedną z zasad postępowania przed organem podatkowym w sprawach dotyczących sporów co do wysokości kosztów uzyskania przychodów. Chcemy pokazać, jak bardzo postępowanie podatkowe jest „restrykcyjne" i że przedsiębiorca nie ma swobody w przedstawianiu dowodów na okoliczność poniesienia kosztów uzyskania przychodów, jeśli zobowiązany jest do dokumentowania i dokumentuje transakcję za pomocą faktur.
Zdarzają się jednak nierzetelne faktury, w tym takie, w których ujawniony dostawca nie był rzeczywistym sprzedawcą, właścicielem towaru bądź przedsiębiorcą, uprawnionym do wystawienia faktur VAT. Gdy faktura nie odzwierciedla rzeczywistej, legalnej dostawy dokonanej przez jej wystawcę mówimy wówczas o „pustej fakturze".
Rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie1:
W sytuacji, gdy podatnik zewidencjonował zakup paliwa na podstawie tzw. pustych faktur, (...) kwestia zidentyfikowania transakcji pod względem podmiotowym, np. na podstawie dowodów z przesłuchania świadków, pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Skoro bowiem w sprawie istnieją dowody księgowe w postaci prawidłowo pod względem formalnym sporządzonych faktur VAT, to sankcjonowanie sytuacji, w której kto inny dostarcza towar, a kto inny wystawia faktury sprzedaży za ten towar, jest niedopuszczalne, gdyż prowadziłoby do akceptacji rozliczenia podatkowego opartego nie na przebiegu rzeczywistym działalności gospodarczej i występujących w niej zdarzeniach, lecz wyłącznie na treści zgromadzonych i zaoferowanych przez podatnika dokumentów prywatnych.
Okoliczności sporu:
W 2005 r. podatnik prowadził działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego i korzystał z opodatkowania podatkiem liniowym wg stawki 19%. W wyniku kontroli, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ł. stwierdził w firmie podatnika nieprawidłowości w zakresie ewidencjonowania przychodów i kosztów uzyskania przychodów i określił zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2005 r. w kwocie 20.205,00 zł oraz odsetki za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Decyzja ta została utrzymana w mocy przez Dyrektor Izby Skarbowej w Ł.
W toku postępowania ustalono, że przedsiębiorca dopuścił się szeregu uchybień, które polegały na zawyżeniu kosztów uzyskania przychodów o kwotę 43.720,00 zł z tytułu zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów należności z tytułu faktur VAT, nie odzwierciedlających faktycznego przebiegu zdarzeń gospodarczych (zakupu oleju napędowego). Organ ustalił, że dostawcą paliwa nie był podmiot figurujący w tych fakturach jako sprzedawca i powołał się na art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f. uznając, że ujęcie w księdze podatkowej zakupów towarów handlowych na podstawie nierzetelnych dowodów księgowych, tj. faktur VAT stanowi naruszenie tego przepisu oraz § 11 ust. 1 i ust. 3 i § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Przedsiębiorca złożył na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, w której podniósł, że nastąpiło przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na braku uwzględnienia niektórych dowodów bez podania przyczyny, w tym zeznań strony. WSA w Łodzi stwierdził, że treść faktury ma szczególne i decydujące znaczenie w podatku od towarów i usług, zaś w podatku dochodowym od osób fizycznych, z braku takiej regulacji, równoprawne pozostają wszelkie środki dowodowe. Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił stanowiska WSA w Łodzi i wyraził pogląd jak cytowany powyżej.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2020.1426 t.j.);
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa: Dz.U.2020.1325 t.j.; dalej: „o.p.”
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U.2017.,poz.728); dalej: „Rozporządzenie z dnia 26 sierpnia 2003 r.”
Rozstrzygane zagadnienie:
Czy w postępowaniu przez organem skarbowym można „bronić się" zeznaniami świadków – np. kontrahentów, w razie uznania przez organ podatkowy, że faktury oraz sporządzone na ich podstawie księgi przychodów i rozchodów były niezgodne z rzeczywistością?
Rozstrzygnięcie:
W serwisie Mikroporady.pl znajdą Państwo wiele porad na temat tego, w jaki sposób i w jakich sytuacjach przedsiębiorca może dany wydatek zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (m.in. w poradzie: Wydatki właścicieli firm). W tym miejscu chcemy zwrócić uwagę na zasady dotyczące rozliczeń podatkowych tej grupy podatników, która zobowiązana jest do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W takim przypadku ustalenie dochodu następuje w sposób szczególny, tj zgodnie z art. 24 ust. 1 i art. 24a ust. 1 u.p.d.o.f. Dla przypomnienia, art. 24 ust. 1 u.p.d.o.f. stanowi, że u podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.
Określenie w ten szczególny sposób dochodu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej jest możliwe przy założeniu, że podatnik przestrzega zasad związanych z prowadzeniem ksiąg podatkowych uregulowanych w art. 24a ust. 7 u.p.d.o.f. i wydanych na jego podstawie przepisów wykonawczych wprowadzających m.in. reguły dotyczące dokumentowania poszczególnych transakcji mających wpływ na wyliczenie w oparciu o te księgi dochodu (§ 11 ust. 1 i 3, § 12 ust. 3 oraz § 13 i 14 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r.). W rozporządzeniu tym wskazano, co można uznać za dowody księgowe, a które szczegółowo zostały omówione w poradzie, do której radzimy zajrzeć o nazwie: Dowody dla zapisów w księgach przychodów i rozchodów.
Księgi przychodów i rozchodów mogą zostać uznane jako dowód, jeśli są prowadzone rzetelnie, tj. zgodnie z rzeczywistością, dlatego treść faktury ma doniosłe znaczenie w zakresie możliwości zaliczenia wydatków nią udokumentowanych do kosztów uzyskania przychodów. Jeśli bowiem podatnik ma obowiązek udokumentowania danej transakcji za pomocą faktury VAT, to w przypadku nierzetelności takiej faktury (jej niezgodności z rzeczywistą transakcją) organy nie uwzględnią w ich miejsce innych dowodów. Takie postępowanie prowadziłoby bowiem w praktyce do obejścia prawa, tj. obejścia obowiązku prowadzenia księgi przychodów i rozchodów zgodnie z przepisami.
W celu wyjaśnienia powyższego stanu faktycznego trzeba tu ponownie zacytować Naczelny Sąd Administracyjny, który wskazał w przywołanym orzeczeniu, że „Nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której podmioty prowadzące działalność gospodarczą, wbrew przepisom ustaw podatkowych, zwolnione byłyby z prowadzenia jakiejkolwiek dokumentacji, a ich przychód i koszty ustalane byłyby na podstawie zeznań".
Podsumowując trzeba wskazać, że:
- do uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów niezbędne jest nie tylko zaistnienie konkretnego zdarzenia gospodarczego polegającego na zakupie towaru, u konkretnego dostawcy za konkretną cenę, ale i odpowiednie, rzetelne udokumentowanie tej operacji przy pomocy faktury VAT tego dostawcy; - jeśli dana transakcja powinna być udokumentowana za pomocą faktury VAT, to wówczas w razie uznania przez organ podatkowy, że faktury nie odzwierciedlają rzeczywistego obrotu ze wskazanym w nich kontrahentem, organ podatkowy może nie uwzględnić innych dowodów, wskazanych przez podatnika na okoliczność rzeczywistego obrotu, np. zeznań świadków czy innych dokumentów; - dla organów podatkowych nie będzie miało znaczenia z punktu widzenia przywołanych uregulowań podatkowych to, czy podatnik w sposób zawiniony (np. na skutek braku dbałości o własne interesy gospodarcze, bądź w sposób zamierzony), czy też niezawiniony (brak dokumentów źródłowych, błąd w identyfikacji dostawcy przy odbiorze towaru) dokonywał rozliczenia kosztów uzyskania przychodów na podstawie tzw. „pustych faktur", gdyż dla oceny nierzetelności ksiąg podatkowych nieważne są przyczyny opisanego wyżej stanu rzeczy.
--
[1] wyrok NSA w Warszawie z dnia 24 września 2013 r. (sygn. akt II FSK 2602/11).
Ważne w 2021
Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT za 2020
Warto wiedzieć
Komunikat w związku realizacją obowiązku z art. 13 RODO Informacja nt. Cookies
Drogi Użytkowniku!
zanim zaczniesz korzystać z naszego Serwisu mikroPorady.pl, prosimy zapoznaj się uważnie z naszym Regulaminem, Polityką Prywatności oraz Polityką Cookies, w których szczegółowo opisaliśmy zasady korzystania z naszego Serwisu oraz sposób gromadzenia, wykorzystania i udostępnienia danych osobowych. Korzystając z Serwisu zgadzasz się z Regulaminem, Polityką Prywatności i Polityką Cookies.
Twoja prywatność i bezpieczeństwo to nasz priorytet, dlatego informujemy Cię, że nasz Serwis wykorzystuje pliki cookies, które przetwarzają dane, w tym dane, które mogą być zakwalifikowane jako dane osobowe, w celu zebrania i przetwarzania zagregowanych danych dla celów statystycznych, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości, doskonalenia jakości i treści naszych Usług, szerzenia misji edukacyjnej (w tym analizowania i profilowania danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług).
Pamiętaj, możesz w każdej chwili wyrazić sprzeciw na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na korzystanie przez nasz Serwis z plików cookies, zmień ustawienia przeglądarki internetowej w zakresie plików cookies w swoim urządzeniu końcowym.
Kto jest Administratorem Twoich danych?
Administratorem Twoich danych jesteśmy my, czyli Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr B. Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki. Jesteśmy organizacją pożytku publicznego i prowadzimy nieodpłatną działalność pożytku publicznego.
Inspektor Ochrony Danych
Aby zagwarantować, że Twoje dane zawsze będą przetwarzane w sposób transparentny i zgodny z prawem, wyznaczyliśmy Inspektora Ochrony Danych. Jest to osoba, z którą możesz się kontaktować we wszystkich sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych oraz korzystania z praw związanych z tym przetwarzaniem. Naszym Inspektorem Ochrony Danych jest Janusz Kosakowski. Dane kontaktowe: e-mail: <mailto:inspektor@wiedza3g.pl> inspektor@wiedza3g.pl; adres korespondencyjny: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki
Odbiorcy Twoich danych
Nigdy nie przekazujemy Twoich danych, nie sprzedajemy ich ani nie wymieniamy się nimi w jakichkolwiek celach, także marketingowych z innymi podmiotami. Twoje dane mogą być przekazywane jedynie Zaufanym Partnerom. W większości dane dotyczące ruchu naszych użytkowników gromadzone są przez naszych Zaufanych Partnerów. Prawo daje nam także możliwość przekazania danych podmiotom, które będą je przetwarzać na nasze zlecenie. Mogą to być na przykład podwykonawcy naszych usług, np. firmy IT oraz oczywiście organy typu sądy czy policja, które mogą żądać danych na podstawie obowiązującego prawa.
W związku z korzystaniem przez nas z narzędzia Google Analitycs Twoje dane zgromadzone w plikach cookies mogą być przekazywane Google Inc. z siedzibą w USA, tj. poza Europejski Obszar Gospodarczy. Przykazywanie odbywać się będzie na podstawie regulacji zabezpieczających ochronę danych osobowych, zatwierdzonych przez Komisję Europejską.
Podstawy prawne przetwarzania Twoich danych
W każdym przypadku przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na podstawie prawnej na bazie obowiązujących przepisów. Jedną z nich może być konieczność przetwarzania danych do wykonania lub zawarcia umowy, której jesteś stroną. Taką umowę stanowo Regulamin Serwisu mikroPorady.pl. W przypadku pozostałych celów, takich jak analityka ruchu, zapobieganie nadużyciom, szerzenie misji edukacyjnej (w tym analizowanie i profilowanie danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług), podstawą prawną jest nasz uzasadniony interes jako Administratora danych. Nasz prawnie uzasadniony interes polega na ułatwieniu korzystania z usług świadczonych drogą elektroniczną oraz na poprawie ich funkcjonalności, w tym na konieczności dostosowania zawartości Serwisu do potrzeb i preferencji Usługobiorców (Użytkowników) oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych, a także na konieczności tworzenia statystyk i badań, które stanowią podstawę do analizy, w jaki sposób Ty i inny Usługobiorcy korzystacie z Serwisu i na tej podstawie m.in. przygotowywać takie treści, które cieszą się największym zainteresowaniem lub na które jest największe zapotrzebowanie.
Okres przez jaki dane będą przetwarzane
Po zakończeniu korzystania przez Ciebie z naszych Usług, nie będziemy przetwarzać Twoich danych osobowych, za wyjątkiem tych danych, które są dopuszczone do przetwarzania na podstawie przepisów prawa lub umowy lub niezbędne do wyjaśnienia okoliczności niedozwolonego korzystania z Usług. Dane osobowe niezbędne do wykonania Umowy będziemy przetwarzać do czasu wygaśnięcia tej umowy, z tym zastrzeżeniem, że czasami, dane te mogą być przetwarzane również po wygaśnięciu tej umowy, jednak tylko wyłącznie jeżeli jest to dozwolone lub wymagane w świetle obowiązującego prawa np. przetwarzanie w celach statystycznych, rozliczeniowych lub w celu dochodzenia roszczeń.
Dane przetwarzane z uwagi na nasz uzasadniony interes będziemy przetwarzać do czasu ewentualnego zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Również skorzystanie przez Ciebie z prawa do bycia zapomnianym będzie skutkowało usunięciem Twoich danych na Twoje wyraźne żądanie.
Jakie masz prawa w stosunku do swoich danych?
Masz m.in. prawo żądania dostępu do danych, sprostowania danych, do usunięcia danych (prawo do bycia zapomnianym), do ograniczenia przetwarzania danych, do przenoszenia danych. Możesz także zgłosić sprzeciw do przetwarzania danych oraz wycofać udzieloną zgodę do przetwarzania danych. Masz także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego (Prezesa UODO), jeżeli uważasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe w niewłaściwy sposób. Jak skorzystać ze swoich praw opisujemy w Polityce prywatności.
Chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach przetwarzania i ochrony danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu mikroPorady?
Nasza strona używa plików Cookies. Korzystając z niej akceptujesz naszą Politykę Cookies i wyrażasz zgodę na używanie plików Cookies według aktualnych ustawień swojej przeglądarki. Poznaj szczegóły i możliwości ustawień w plików Cookies.
Załóż konto, by w pełni korzystać z bezpłatnego wsparcia w prowadzeniu firmy
Rejestracja zajmie minutę, korzystając z serwisu dostajesz dostęp
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.