Metoda Kasowa PIT - Płatność podatku po zapłacie faktury

Metoda kasowa PIT - definicja i podstawowe cele

Metoda kasowa PIT w podatku dochodowym stanowi rozwiązanie podobne do kasowego rozliczania VAT, które polega na obowiązku zapłaty podatku po tym, jak kontrahent ureguluje należność za fakturę. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym, za przychód uważane są kwoty należne, nawet jeśli w rzeczywistości nie zostały otrzymane. Wobec powyższego przychód do opodatkowania powstaje już w momencie wystawienia faktury, dostawy towaru lub wykonania usługi, bez względu na to, czy kontrahent dokonał zapłaty, czy też nie. 

Metoda kasowego PIT ma na celu zmianę zasad momentu powstania przychodu, ponieważ zobowiązanie podatkowe ma być opłacone dopiero po otrzymaniu zapłaty za wystawione faktury, a nie za samo wystawienie faktury. Warto dodać, że wybór kasowej metody nie oznacza jednak, że przedsiębiorcy w ogóle unikną podatku. Przychód trzeba będzie bowiem wykazać po dwóch latach (albo w razie likwidacji biznesu). Nawet jeśli kontrahent nadal nam nie zapłacił. Kasowa zasada nie oznacza więc zwolnienia z podatku, tylko jego odroczenie.

 

Metoda kasowa PIT - warunki skorzystania

Zgodnie z treścią projektu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik może rozliczać PIT metodą kasową, jeśli: 

• jego przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły równowartości 1 000 000,00  zł (wcześniej miało to być  250 000 euro), oraz
  w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie prowadzi ksiąg rachunkowych, oraz
• złoży naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej do 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności. 

Kasowy PIT będą mogli stosować przedsiębiorcy, którzy rozliczają podatek dochodowy:

• według skali podatkowej (art. 27 ustawy o PIT),
• IP BOX (art. 30ca ustawy o PIT),
• podatek liniowy (art. 30c ustawy o PIT) oraz
  ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (rozdział 2 ustawy o ryczałcie).

 

Przedsiębiorcy z przychodami do 1 mln zł rocznie będą mogli skorzystać z kasowej metody rozliczenia. Jeśli nie dostaną należnych pieniędzy od swojego kontrahenta, podatek zapłacą dopiero po dwóch latach.

Nowa metoda ma przysługiwać tylko przedsiębiorcom rozpoczynającym działalność gospodarczą oraz tym, których przychody z biznesu z poprzedniego roku nie przekroczyły określonego limitu.

Warto dodać, że ograniczenie polega na tym, że prawo do kasowej metody będą mieli tylko przedsiębiorcy prowadzący działalność samodzielnie. Metoda kasowa będzie stosowana wyłącznie w transakcjach między przedsiębiorcami (tzw. B2B). Nie skorzystają z niej przedsiębiorcy rozliczający przychody ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych.

Kasowego PIT nie będą mogły stosować firmy prowadzące księgi rachunkowe. Niezależnie od tego, czy są zobligowane do ich prowadzenia, czy też zdecydowały się na to dobrowolnie.

Warto jednak zwrócić uwagę, że jeśli w 2024 roku przedsiębiorca prowadzi działalność jednoosobową oraz w formie spółki cywilnej czy jawnej a od 2025 roku będzie prowadzić wyłącznie działalność jednoosobową, wówczas będzie miał prawo do skorzystania z kasowego PIT, jeśli jego przychody z działalności jednoosobowej w 2024 roku nie przekroczą 1 000 000 zł. Oznacza to, że przychody ze spółki cywilnej/ jawnej nie będą wliczane do limitu.

 

Obowiązek zgłoszenia stosowania kasowego PIT do urzędu

Po spełnieniu warunków do kasowego rozliczania PIT, należy złożyć właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o jego wyborze.

Zgłoszenie o wyborze kasowego PIT należy złożyć w formie pisemnej właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego ze względu na miejsce zamieszkania przedsiębiorcy w terminie do 20 lutego roku podatkowego, w którym przedsiębiorca chce z niego skorzystać. A w przypadku podatników rozpoczynających działalność w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli działalność, albo do końca roku podatkowego, jeżeli działalność rozpoczęli w grudniu roku podatkowego

Złożone oświadczenie o stosowaniu kasowego PIT będzie obowiązywać również w latach następnych do czasu rezygnacji złożonej przez przedsiębiorcę - pod warunkiem spełnienia przesłanej do stosowania kasowego PIT. Zatem przedsiębiorcy nie będą zobowiązani co roku składać oświadczenia o stosowaniu kasowego PIT. Przedsiębiorca, który zdecyduje się na kasowe rozliczenie PIT będzie zobowiązany do jego stosowania przez cały rok podatkowy. Nie będzie zatem możliwości rezygnacji z tej metody rozliczenia w trakcie trwania roku podatkowego.

 

Moment powstania przychodu

W ramach kasowego rozliczania PIT przychód powstanie w dacie uregulowania należności, gdzie przez uregulowanie należności należy rozumieć częściowe lub całkowite uregulowanie płatności a także wpłaty na poczet dostaw i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach rozliczeniowych. Jeśli jednak wpłata będzie częściowa, to przychód powstanie w części, jaka została uregulowana.

Przychód powstanie jednak nie później niż w terminie 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury. W uzasadnieniu do projektu możemy przeczytać: 

(...) „Oznacza to, że z upływem 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury, podatnik będzie obowiązany rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli w tym czasie nie otrzyma od kontrahenta zapłaty wynikającej z wystawionej faktury. Rozwiązanie to ma na celu zapobieganie świadomemu, długotrwałemu odwlekaniu zapłaty w celu unikania płacenia podatku dochodowego. Okres 2 lat to też wystarczający czas na dochodzenie roszczeń (zapłaty) od kontrahenta. W metodzie kasowej przychód będzie powstawał również nie później niż w dacie likwidacji działalności gospodarczej W przypadku, gdy podatnik nie otrzyma należności wynikającej z wystawionej faktury przed dniem likwidacji działalności gospodarczej, będzie obowiązany do rozpoznania przychodu wynikającego z wystawionej faktury najpóźniej w dacie jej likwidacji, nawet jeżeli od daty wystawienia faktury nie upłynęły jeszcze 2 lata. (...)”

 

Kasowe rozliczenie PIT będzie dotyczyć wyłącznie transakcji udokumentowanych fakturami, pomiędzy przedsiębiorcami, tzw. B2B.

Z kasowego PIT wyłączony będzie przychód uzyskany z tytułu sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W tym przypadku przychód ten będzie ustalany metodą memoriałową, mimo że przychód ze sprzedaży towarów i usług rozliczany będzie kasowo.

 

Przekroczenie limitu w trakcie roku oraz ulga na złe długi

W przypadku przekroczenia limitu w trakcie roku utrata do stosowania kasowego PIT będzie mieć miejsce dopiero od następnego roku podatkowego. Wynika to z faktu, że prawo do skorzystania z kasowego PIT jest uwarunkowane kwotą przychodu z roku poprzedniego w stosunku do roku, w którym podatnik zadeklaruje stosowanie kasowego PIT.

Wspomnieć należy również, że w obecnym systemie podatkowym istnieje już mechanizm, który zabezpiecza przedsiębiorców. W przypadku, jeśli przedsiębiorca nie otrzyma zapłaty w ciągu 90 dni, od dnia terminu płatności faktury, wówczas istnieje możliwość skorzystania z ulgi na złe długi oraz dokonania korekty przychodu. Jednakże rozwiązanie to ma swoje wady, ponieważ nie zawsze istnieje możliwość skorzystania z ulgi oraz dokonanie korekty przychodu może nastąpić dopiero po 90 dniach, co w praktyce oznacza, że do momentu złożenia korekty przedsiębiorca musi wykazać wyższy dochód do opodatkowania.

 

Przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2025 roku.

 

Podstawa prawna:

1)      Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.).