Zatrudnienie w spółce udziałowca - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi w następującym stanie faktycznym:

Mam pytanie dotyczące udziałów w spółce i zatrudnienia w tej spółce. Obecnie jestem zatrudniony w spółce z o.o. gdzie jest dwóch współwłaścicieli posiadających po 50% udziałów. Jednym z właścicieli jest mój ojciec. Ze względu na wiek postanowił wycofać się z zarządzania i przekazać mi udziały (w zarządzanie lub dzierżawę - nie ma jeszcze podjętej decyzji). Moje pytanie brzmi czy mając zarządzanie lub w dzierżawie jego udziały w dalszym ciągu mogę być pracownikiem tej spółki? Jak ewentualnie zarządzać udziałami i równocześnie być zatrudnionym?

Posiadanie udziałów a zatrudnienie w spółce

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma przeszkód, aby osoba posiadająca udziały w spółce z o.o. była jednocześnie jej pracownikiem. Ważne jest jednak rozróżnienie roli wspólnika i pracownika:

Wspólnik – jest właścicielem części udziałów spółki i ma prawo do udziału w zysku (dywidendy), głosu na zgromadzeniu wspólników oraz innych uprawnień wynikających z umowy spółki.
Pracownik – jest osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę i świadczy pracę na rzecz spółki w zamian za wynagrodzenie.

Jeśli Użytkownik będzie posiadaczem udziałów, może wciąż być pracownikiem spółki, o ile faktycznie będzie świadczyć na jej rzecz pracę na zasadach wynikających z kodeksu pracy. Zatrudnienie musi być rzeczywiste, tzn. należy wykonywać rzeczywiste obowiązki jako pracownik, a nie pełnić funkcji wyłącznie formalnej.

Dzierżawa lub zarządzanie udziałami a zatrudnienie

W przypadku, gdyby udziały ojca Użytkownika zostały przekazane w zarządzanie lub dzierżawę, sytuacja wygląda podobnie – nie wpływa to bezpośrednio na jego status jako pracownika spółki, o ile zarządzanie udziałami nie oznacza przejęcia pełnej kontroli nad spółką (np. Użytkownik nie staje się jedynym wspólnikiem).

Należy pamiętać stosunek pracy powstaje wówczas gdy spełniane są następujące warunki:

wykonywanie określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy
pod jego nadzorem i kierownictwem,
w miejscu i w czasie wyznaczonym przez niego,
za odpowiednim wynagrodzeniem.

Kluczowy jest w ocenie sądów element podporządkowania, to on decyduje, o tym, czy dana umowa w istocie jest umową o pracę czy nie. Sądy uznają, że kiedy pracodawca (spółka) i zatrudniony przez niego pracownik (jedyny lub prawie jedyny wspólnik) fizycznie stanowią jedną osobę, to nie można w takiej sytuacji dostrzec elementu podporządkowania i kierownictwa pracodawcy nad pracownikiem, bo wtedy taki wspólnik jest de facto podporządkowany samemu sobie. Sąd Najwyższy nie uznaje więc za zatrudnienie pracownicze zatrudnienia dominującego wspólnika wtedy, gdy udział innych wspólników w kapitale zakładowym spółki jest tak mały, że pozostaje w istocie iluzoryczny, np. nie przekracza kilku procent. Jednak w przedmiotowym stanie faktycznym taka sytuacja nie ma miejsca, albowiem udziały są podzielone po połowie.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Orzecznictwo sądów a zatrudnienie w spółce

Orzecznictwo stoi na stanowisku, że realizacja omawianego rodzaju zatrudnienia powinna być uznana za swoiste podporządkowanie „samemu sobie” (tak, np. w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995 r., sygn. akt I PZP 7/95), co stoi w zdecydowanej sprzeczności z fundamentalnymi regułami prawa pracy.

Trzeba jednak zaznaczyć, że istnieją także głosy odmienne, jak na przykład wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 października 2017 r., II UK 451/16. SN dopuścił pracownicze zatrudnienie większościowego wspólnika spółki z o.o. posiadającego 95% udziałów w kapitale zakładowym spółki. W przywołanym wyroku Sąd Najwyższy przedstawił sporo argumentów za przyjęciem możliwości pracowniczego tytułu ubezpieczeń większościowego wspólnika m.in. wskazując, że ekonomiczne i prawne oddzielenie wspólnika dominującego od spółki przybliża go (jeśli wykonuje pracę zarobkową na rzecz spółki) do pracowniczego modelu świadczenia pracy. Oczywiste jest, że nie wszystkie cechy charakterystyczne dla zatrudnienia pracowniczego zostaną spełnione.

Na koniec warto wskazać, że Użytkownik może być jednocześnie właścicielem udziałów (zarządzać nimi) i pracownikiem spółki, pod warunkiem, że zatrudnienie jest rzeczywiste. Jeśli obejmie udziały w zarządzanie lub dzierżawę, nie wpływa to automatycznie na zatrudnienie, o ile nie będzie pełnić funkcji zarządczych (członek zarządu/prezes). W przypadku pełnienia funkcji członka zarządu, należy szczególnie zadbać o poprawne uregulowanie kwestii zatrudnienia (umowa o pracę, kontrakt menedżerski) oraz odpowiednie wynagrodzenie.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat dzierżawy udziałów w spółce z o.o. zapoznaj się z artykułem dostępnym w naszym serwisie: Dzierżawa udziałów sp. z o.o. z przeniesieniem zobowiązań i prawa do wynagrodzenia - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny: 10 września 2024 r.

Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 18 z późn. zm.).

Umowa najmu a umowa dzierżawy

Zarówno umowa najmu jak i umowa dzierżawy są umowami uregulowanymi w ustawie z dnia 23 czerwca 1964 roku kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”).

Umowę najmu regulują art. 659 – 679 (przepisy ogólne) oraz art. 680-692 k.c. (najem lokalu).

Celem umowy najmu jest uregulowanie zasad dotyczących czasowego korzystania z cudzej rzeczy. Zgodnie z przepisami ustawy zawierając umowę najmu wynajmujący oddaje najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Najem jest umową zobowiązującą, konsensualną, wzajemną i odpłatną.

Umowę dzierżawy regulują art. 693-709 k.c.

Umowa dzierżawy jest umową wzajemną, zgodnie z którą wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz lub prawo do używania i pobierania pożytków, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Umowa dzierżawy podobnie do umowy najmu jest umową zobowiązującą, konsensualną, wzajemną i odpłatną.

Pobierz poradnik