Wniesienie aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Pytanie z dnia 16 września 2014

Przedstawiony problem prawny: Wniesienie aportem zorganizowanej części przedsiębiorstwa do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Odpowiedź na problem prawny:

Zgodnie z art. 55(1) Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) „przedsiębiorstwem jest zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, które w szczególności obejmuje: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W k.c. brak jest ustawowej definicji „zorganizowanej części przedsiębiorstwa", co powoduje z jednej strony konieczność odpowiedniego stosowania definicji dotyczącej całości przedsiębiorstwa, z drugiej zaś, zachowanie szczególnych wymagań wymienionych w art. 4a ust. 3 i 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 4a ust. 4 ww. ustawy, zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczony do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Powyższe oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których w przyszłości będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką te składniki majątkowe odgrywały w funkcjonowaniu istniejącego przedsiębiorstwa. Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Zgodnie z art. 158 § 1 k.s.h. jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Poniżej podajemy przykładową klauzulę, która może pojawić się w umowie nowo zakładanej spółki z o.o.:
Wspólnik XY obejmuje .... udziałów o łącznej wartości .... zł i pokrywa je wkładem niepieniężnych postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki cywilnej ABC. W skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa wchodzi zespół składników materialnych: ...... (wymienić) i niematerialnych: ....... (wymienić, np.: prawo ochronne za znak towarowy, prawo z rejestracji na wzór przemysłowy, know-how, itp.).

Wniesienie wkładu musi nastąpić przed zarejestrowaniem spółki w KRS.

Ponadto, przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową uregulowane jest w art. 584(1) i następnych ksh. Przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki (w zaprezentowanym stanie faktycznym sp. z o.o.) do rejestru (dzień przekształcenia) co skutkuje z urzędu wykreśleniem przedsiębiorcy przekształconego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Artykuł 584(2) § 1 i 2 ksh, stanowi o tym, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego, z czego wynika, że spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane przedsiębiorcy przed jego przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej.

W związku z tym w przypadku przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę kapitałową następuje sukcesja praw i obowiązków cywilnoprawnych, jak i administracyjnych. Spółka sukcesorka tj. nowo zawiązana, wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy. Sukcesja administracyjnoprawna w odróżnieniu od cywilnoprawnej, ma jednak ograniczony charakter. Ograniczenie przejścia zezwoleń na nową spółkę może wynikać z przepisów ustawy albo gdy decyzja o przyznaniu tak stanowi.
Ponadto, dla pełniejszej odpowiedzi na pytania polecamy z zapoznaniem się z artykułem dotyczącym przekształcania przedsiębiorców

W naszym serwisie można również znaleźć wzór umowy spółki z o.o..

Podstawa prawna:

Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 Nr 16 poz. 93).
Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. 2000 nr 94 poz. 1037).

Umowa spółki a statut spółki

Zarówno umowa jak i statut, są aktami założycielskimi spółek prawa handlowego. Na gruncie Kodeksu Spółek Handlowych statut stanowi węższe pojęcie umowy spółki, na co wskazuje definicja zawarta w art. 3 ustawy, zgodnie z którą „przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób”.

Umowa spółki pełni podwójną rolę: jest jednym z warunków powstania spółki, a po jej powstaniu wpisaniu do rejestru (spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, zawiązaniu spółek kapitałowych w organizacji) stanowi ustrojową podstawę funkcjonowania spółek. Umowa spółki zawierana w celu utworzenia spółki opiera się na zgodnym oświadczeniu woli wspólników, którzy zobowiązują się wnieść wkłady do tworzonej spółki oraz współpracować w inny sposób, gdy tak stanowi umowa (statut) spółki. Zgodnie z art. 4 § 2, ilekroć w kodeksie spółek handlowych mowa jest o umowie spółki, należy przez to rozumieć akt założycielski w jednoosobowej spółce kapitałowej^[1].

Do essentialia negotii (łac. inne istotne składniki czynności prawnej) umów spółek handlowych (wszystkich) należy:

zobowiązanie wspólnika do dążenia do osiągnięcia wspólnego celu;
zobowiązanie wspólnika do wniesienia wkładu do spółki.

Dla poszczególnych typów spółek przepisy mogą przewidywać uznanie innych elementów za przedmiotowo istotne składniki umowy. Tak jest w przypadku spółek osobowych, które w umowie spółki powinny zawierać zobowiązanie wspólników do prowadzenia przez spółkę przedsiębiorstwa. W zależności od typu spółki przepisy określają przedmiotowo istotne elementy dla poszczególnych typów spółek (art. 25 k.s.h. – spółka jawna, art. 91 k.s.h. – spółka partnerska, art. 105 k.s.h. – spółka komandytowa, art. 130 k.s.h. – spółka komandytowo-akcyjna, art. 157 k.s.h. – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, art. 300⁵ k.s.h. – prosta spółka akcyjna, art. 304 k.s.h. – spółka akcyjna).

Pobierz poradnik