Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi w następującym stanie faktycznym:
Mam pytanie odnośnie do płacenia podatków w Szwecji. Jestem studentką na studiach w Szwecji i jednocześnie pracuję na umowę zlecenia w Polsce (dla podmiotu Polskiego, z siedzibą w Polsce, rozliczającego podatki w Polsce) - zwolnienie z PIT (rok urodzenia 2003). Do Szwecji przyjechałam 18.08.2024, a zdalną pracę zaczęłam 01.09.2024. Potem moja umowa skończyła się 30.06.2025 i została odnowiona od 01.07.2025 do 30.06.2026. Wiem, że za rok 2024 byłam w Szwecji mniej niż 183 dni, ale w tym roku (2025) jestem tutaj już więcej niż 183 dni. Mam szwedzki personnnumer i jestem rezydentką w świetle prawa szwedzkiego. Jak wygląda zeznanie podatkowe w Szwecji, ze względu na to, że tu mieszkam, ale pracuję zdalnie w Polsce? Czy są jakieś ulgi, które mogłabym też dołączyć, jak np bycie studentką, praca w domu? Proszę o przedstawienie wiążącej opinii prawnej, która mogłabym przedstawić w szwedzkim urzędzie skarbowym. Dodatkowo została poinformowana ze mój polski pracodawca powinien zgłosić mnie do ubezpieczenia w Szwedzkim urzędzie i płacić ubezpieczenie w Szwecji.
Spis treści:
- Wprowadzenie: nowa rzeczywistość mobilnych podatników
- Rezydencja podatkowa – fundament zrozumienia obowiązków
- Praca zdalna wykonywana w jednym państwie na rzecz podmiotu z innego – kto i kiedy ma prawo do opodatkowania?
- Ulgi i odliczenia w prawie polskim dla osób mieszkających za granicą, ale uzyskujących dochody w Polsce
- Podsumowanie: jak świadomie poruszać się między polskim a szwedzkim porządkiem podatkowym
Wprowadzenie: nowa rzeczywistość mobilnych podatników
W ciągu ostatnich kilku lat europejska mapa mobilności akademickiej i zawodowej zmieniła się bardziej niż w całej poprzedniej dekadzie. Granice pozostają głównie znakami na mapie, ale w praktyce stają się coraz bardziej przenikalne: dla studentów, którzy uczą się w jednym państwie, a relacje zawodowe utrzymują w drugim; dla pracodawców, którzy zatrudniają pracowników bez względu na ich fizyczne miejsce pobytu; dla organów podatkowych, które próbują nadążyć za hybrydową rzeczywistością rynku pracy.
Studenci, którzy łączą naukę za granicą z pracą zdalną wykonywaną na rzecz podmiotów z kraju pochodzenia, w naturalny sposób trafiają w sam środek tej transformacji. Ich sytuacja - z pozoru przejściowa - pokazuje, jak szybko tradycyjne pojęcia odpowiedzialności podatkowej stały się niewystarczające. Dawniej o obowiązkach podatkowych decydowało przede wszystkim miejsce fizycznego wykonywania pracy albo wieloletnie związki z jednym krajem. Dziś ośrodek aktywności życiowej może być elastyczny, a 183 dni pobytu w danym państwie to tylko jeden z wielu elementów większej, wielowarstwowej układanki.
Co szczególnie interesujące, mobilność ta wcale nie jest efektem globalnych migracji specjalistów czy korporacyjnych delegacji - często dotyczy osób młodych, które dopiero rozpoczynają swoją aktywność zawodową. Ich zawodowe „centrum ciężkości” jest płynne: mogą mieszkać w Skandynawii, pracować dla polskiej firmy, studiować w języku angielskim i korzystać z usług publicznych w zupełnie innym porządku prawnym, niż ten, w którym osiągają dochód.
To właśnie w tej grupie najlepiej widać napięcie między tradycyjnymi założeniami systemów fiskalnych a nowymi realiami życia „na styku” państw. Z jednej strony mamy przepisy, które uporządkowano w czasach znacznie bardziej statycznej mobilności. Z drugiej - praktykę, w której pojedyncza osoba może jednocześnie funkcjonować jako rezydent podatkowy jednego kraju, pracownik zdalny drugiego i uczestnik systemu ubezpieczeniowego trzeciego.
Takie sytuacje nie są już wyjątkiem, ale stają się coraz powszechniejsze. A wraz z tym rośnie potrzeba rozumienia, jak współczesne porządki prawne radzą sobie z połączeniem akademickiego nomadyzmu, cyfrowej elastyczności pracy i obowiązków wobec co najmniej dwóch systemów podatkowych. Właśnie w tym kontekście warto przyjrzeć się dalszym zagadnieniom - rezydencji podatkowej, miejscu opodatkowania pracy zdalnej, uldze na koszty utrzymania czy koordynacji ubezpieczeń w UE - które stanowią kolejne warstwy tej złożonej mozaiki.
Rezydencja podatkowa – fundament zrozumienia obowiązków
Rezydencja podatkowa w Szwecji nie opiera się wyłącznie na klasycznym progu 183 dni – w rzeczywistości ten mechanizm ma ograniczone zastosowanie.
Osoba może mieć nieograniczoną (pełną) odpowiedzialność podatkową („unlimited tax liability”), gdy:
- mieszka w Szwecji,
- przebywa tu „na stałe” – czyli zwykle przez co najmniej sześć kolejnych miesięcy, z noclegami w Szwecji.
- lub posiada „istotne powiązania” ze Szwecją – np. rodzinę, nieruchomość, majątek.
Zatem ocena, czy ktoś jest rezydentem podatkowym Szwecji, opiera się na złożonym teście: długość pobytu, charakter noclegów oraz więzi osobiste i ekonomiczne z krajem. Ta analiza stanowi kluczowy punkt wyjścia dla określenia, jakie dochody powinny być zgłoszone w deklaracji podatkowej.
Praca zdalna wykonywana w jednym państwie na rzecz podmiotu z innego – kto i kiedy ma prawo do opodatkowania?
Wraz z upowszechnieniem pracy zdalnej tradycyjne kategorie „miejsca wykonywania pracy” przestają być oczywiste. Pracownik może fizycznie przebywać w jednym państwie, pozostając jednocześnie w pełnym reżimie prawnym innego – bo tam znajduje się pracodawca, źródło wynagrodzenia i system, który pobiera zaliczki. Ta pozorna dychotomia rodzi fundamentalne pytanie: kto ma pierwszeństwo w opodatkowaniu dochodu – państwo, w którym znajduje się pracodawca, czy państwo, w którym przebywa pracownik?
Prawo międzynarodowe odpowiada na to poprzez konstrukcję dochodu z pracy najemnej, która – co do zasady – przypisuje prawo opodatkowania państwu, w którym praca jest faktycznie wykonywana. Jednak praca zdalna komplikuje tę zasadę: czy praca „wykonywana” na terytorium Szwecji, ale wykonywana poprzez systemy i komunikację z polską firmą, jest nadal pracą „wykonywaną w Polsce”? W praktyce większość państw – w tym Szwecja – przyjmuje podejście materialne: liczy się rzeczywiste miejsce, w którym pracownik znajduje się w trakcie wykonywania obowiązków, a nie lokalizacja sprzętu, serwera ani siedziby pracodawcy.
Kolejnym elementem jest badanie, czy taka zdalna aktywność tworzy tzw. zakład pracodawcy (permanent establishment) w państwie pobytu pracownika. Co do zasady, samo wykonywanie pracy z domu nie prowadzi do powstania zakładu, o ile pracownik nie pełni funkcji decyzyjnych kluczowych dla działalności przedsiębiorstwa ani nie prowadzi samodzielnych negocjacji wiążących pracodawcę. Mimo to organy podatkowe w całej Europie coraz częściej analizują sytuacje, w których długotrwała praca zdalna mogłaby zostać uznana za stabilne miejsce prowadzenia działalności.
W kontekście umowy zlecenia dodatkową warstwę tworzy jej hybrydowy charakter. Choć w Polsce traktowana jest jako odrębny typ umowy cywilnoprawnej, w wielu systemach – w tym skandynawskich – klasyfikuje się ją raczej przez pryzmat charakteru wykonywanych czynności. Jeżeli relacja przypomina stosunek podporządkowania oraz wykonywanie obowiązków w sposób powtarzalny i zorganizowany, zbliża się do kategorii pracy najemnej, co z kolei decyduje o tym, jak państwa interpretują miejsce opodatkowania.
Powstaje więc układ wielowarstwowy: polski płatnik, szwedzki rezydent, praca wykonywana fizycznie w Szwecji, ale skierowana do podmiotu z innego państwa. W takiej konfiguracji każde państwo odwołuje się do własnej definicji dochodu i własnych reguł kolizyjnych, co czyni proces ustalenia właściwej jurysdykcji podatkowej znacznie bardziej złożonym niż w klasycznych przypadkach. W praktyce to właśnie na gruncie takich transgranicznych modeli pracy pojawia się najwięcej pytań o to, które państwo ma prawo do pobierania podatku - i które zasady trzeba zastosować, by uniknąć podwójnego opodatkowania.
Ulgi i odliczenia w prawie polskim dla osób mieszkających za granicą, ale uzyskujących dochody w Polsce
W polskim systemie podatkowym kluczowe jest nie miejsce zamieszkania podatnika, lecz źródło przychodu. Jeżeli dochód pochodzi od polskiego podmiotu, wiele ulg nadal może mieć zastosowanie - także gdy podatnik fizycznie przebywa za granicą.
Najbardziej istotna w przypadku młodych osób jest ulga dla młodych, która zwalnia z PIT przychody z umowy zlecenia do ukończenia 26. roku życia. Zwolnienie działa niezależnie od tego, czy praca jest wykonywana z Polski, Szwecji czy innego kraju - liczy się, że płatnikiem jest polska firma, a przychód jest klasyfikowany jako działalność wykonywana osobiście.
Polskie prawo nie przewiduje specjalnych odliczeń za pracę w domu dla zleceniobiorców. Co do zasady stosuje się zryczałtowane koszty uzyskania przychodu, chyba że podatnik wykaże wyższe, udokumentowane koszty bezpośrednio związane z wykonaniem zlecenia - co w praktyce zdarza się rzadko. Możliwe są natomiast inne ulgi osobiste (np. darowizny, ulga rehabilitacyjna, prorodzinna), o ile spełnione są warunki materialne. Nie zależą one od tego, gdzie mieszka podatnik, lecz od sytuacji faktycznej udokumentowanej w ciągu roku.
W praktyce oznacza to, że osoba studiująca i pracująca zdalnie z zagranicy korzysta głównie z ulgi dla młodych oraz standardowych kosztów - a katalog preferencji nie zależy od miejsca wykonywania pracy, lecz od tego, że dochód pozostaje opodatkowany w Polsce.
Podsumowanie: jak świadomie poruszać się między polskim a szwedzkim porządkiem podatkowym
Funkcjonowanie pomiędzy dwoma systemami podatkowymi wymaga nie tylko znajomości przepisów, ale także umiejętności rozpoznania, które państwo ma prawo do opodatkowania danego dochodu. W praktyce kluczowym stają się te elementy, które wyznaczają ramy obowiązków podatnika mieszkającego w Szwecji, lecz uzyskującego przychody z Polski.
Najważniejszym punktem wyjścia pozostaje status rezydencji podatkowej w Szwecji, określany nie przez sam próg 183 dni, lecz przez łączną ocenę pobytu i powiązań z krajem. Raz ustalona rezydencja oznacza szeroki obowiązek ujawniania dochodów światowych przed szwedzkim organem podatkowym.
Drugim fundamentem jest miejsce faktycznego wykonywania pracy, które w kontekście pracy zdalnej wyznacza prawo państwa pobytu do opodatkowania dochodu. Nawet jeśli płatnikiem jest podmiot polski, decydująca bywa fizyczna lokalizacja pracownika podczas wykonywania obowiązków.
W tle pozostaje również Polska - państwo źródła przychodu. To ono stosuje własne zasady rozliczeń, w tym ulgę dla młodych, która zachowuje moc niezależnie od miejsca pobytu podatnika. Pozostałe preferencje mają charakter osobisty, a nie geograficzny, co sprawia, że praca zdalna z zagranicy nie wpływa na ich dostępność, o ile dochód podlega polskim przepisom
Wreszcie istnieje warstwa koordynacyjna, dotycząca ubezpieczeń społecznych. W przypadku pracy wykonywanej na terytorium jednego państwa na rzecz pracodawcy z innego zasadą jest podleganie systemowi państwa, w którym praca jest faktycznie wykonywana - chyba że szczególne przepisy unijne wskazują inaczej.
Łącznie te elementy tworzą obraz obowiązków podatnika funkcjonującego na styku polsko-szwedzkiego porządku prawnego: rezydencja, miejsce wykonywania pracy, źródło przychodu i koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego. Świadome zarządzanie tymi czterema płaszczyznami pozwala uniknąć nieporozumień, sporów z organami podatkowymi i niezamierzonego podwójnego przede wszystkim daje możliwość bezpiecznego korzystania z mobilności, jaka stała się współczesnym standardem studenckiego i zawodowego życia.
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.
Wyszukaj: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/
Dziękujemy
Stan prawny: 21 listopada 2025 r.
Stan prawny:
- Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2024.0.188 t.j.)
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U.2024.236 t.j.)
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U.2024.0.138 t.j.)
